یکی از اختلالاتی که ممکن است که در هر سنی برای شخص رخ دهد، اختلال راه رفتن در خواب است که هر چه زودتر درمان آن شروع شود به شخص کمک بزرگی شده است. به همین جهت پیشنهاد می شود تا انتهای مقاله همراه باشید و برای نتیجه گیری بهتر از دکتر روانشناس یا روانپزشک در سایت دکتر با من نوبت اخذ نمایید.
تاریخچه ی بیماری
اختلال راه رفتن در خواب (به انگلیسی: Sleepwalking) یک اختلال خواب است که در آن فرد در حالت خواب، به صورت خودکار و بدون آگاهی از اطرافش، از رختخواب بلند شده و شروع به حرکت می‌کند. این حرکت ممکن است به صورت ساده و محدود به حرکت در اتاق خواب باشد، یا به صورت پیچیده‌تری شامل حرکت خارج از خانه و حتی راندن خودرو باشد.
اختلال راه رفتن در خواب از قدیمی‌ترین اختلالات خواب شناخته شده است و در کتاب‌های پزشکی قدیمی نیز اشاره شده است. اما تحقیقات علمی در این زمینه چند دهه اخیر به شکل جدی‌تری آغاز شده است.
در سال ۱۸۵۳، این اختلال برای اولین بار توسط جان داروین در کتابش به نام “The Expression of the Emotions in Man and Animals” توصیف شد. در سال ۱۸۸۳، نوبلیست فرانسوی جن باتیست ادوار چارکوفسکی، این اختلال را به عنوان “سومنامبولیسم” (somnambulisme) توصیف کرد.
تحقیقات علمی درباره این اختلال در دو قرن اخیر به شکل گسترده‌ای انجام شده است. در سال ۱۹۵۳، آرتور گویترز اولین مقاله علمی درباره راه رفتن در خواب را منتشر کرد. از آن زمان به بعد، تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شده و اختلال راه رفتن در خواب به عنوان یکی از اختلالات خواب شناخته شده است.
در دهه ۱۹۶۰، تحقیقات بیشتری درباره روابط این اختلال با دیگر اختلالات روانی انجام شد. در دهه ۱۹۸۰، اختلال راه رفتن در خواب به عنوان یکی از اختلالات رویارویی با خواب شناخته شد و در DSM-III-R (دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نسخه سوم، بازبینی شده) به عنوان یکی از اختلالات خواب آورده شد.
اختلال راه رفتن در خواب همچنان یکی از اختلالات خواب شناخته شده است و تحقیقات علمی درباره آن همچنان ادامه دارد. معمولاً این اختلال در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است و با رشد سن کاهش می‌یابد، اما ممکن است در بزرگسالان هم رخ دهد. درمان این اختلال معمولاً شامل ترک عادت‌های غلط در خواب، مصرف داروهای آرامبخش و در برخی موارد مشاوره روان‌شناسی است.
مفهوم اختلال راه رفتن در خواب
اختلال راه رفتن در خواب یکی از اختلالات خواب است که در آن فرد در حالت خواب، به صورت خودکار و بدون آگاهی از اطرافش، از رختخواب بلند شده و شروع به حرکت می‌کند. این حرکت ممکن است به صورت ساده و محدود به حرکت در اتاق خواب باشد، یا به صورت پیچیده‌تری شامل حرکت خارج از خانه و حتی راندن خودرو باشد.
اختلال راه رفتن در خواب معمولاً در طول فاز خواب عمیق رخ می‌دهد و ممکن است به دلیل عوامل مختلفی نظیر استفاده از الکل، مصرف داروها، خستگی بدنی، تنش روحی و … درمان این اختلال ممکن است شامل ترک عادت‌های غلط در خواب، مصرف داروهای آرامبخش و در برخی موارد مشاوره روان‌شناسی باشد. همچنین، برخی روش‌های پیشگیری نظیر کاهش استفاده از الکل و داروهای آرامبخش، بهبود شرایط خواب و کاهش تنش‌های روحی و روانی می‌توانند به رفع این اختلال کمک کنند.
اختلال پاراسومنیا یا خواب پریشی از انواع دیگر اختلالت خواب است که در آن فرد وضعیت عملکردی نامناسبی را تجربه می کند.
علت اختلال راه رفتن در خواب
علت دقیق خوابگردی هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی عواملی که می‌توانند به ایجاد این اختلال کمک کنند عبارتند از:
- ژنتیک: برخی مطالعات نشان داده‌اند که اختلال راه رفتن در خواب ممکن است به صورت ارثی منتقل شود.
- خستگی بدنی: خستگی بدنی می‌تواند باعث ایجاد این اختلال شود، به همین دلیل این اختلال در افرادی که ورزش زیادی می‌کنند، کار سنگین انجام می‌دهند و یا در شرایط استرس زیادی هستند، شایع‌تر است.
- استفاده از الکل وداروها: مصرف الکل و داروهای آرامبخش می‌تواند باعث ایجاد این اختلال شود و شدت آن را افزایش دهد.
- سایر اختلالات خواب: برخی اختلالات خواب مانند اختلال هایپر اکتیویتی خواب (REM) و اختلالات تنفسی در خواب می‌توانند باعث ایجاد اختلال راه رفتن در خواب شوند.
- شرایط روانی: تنش‌های روانی مانند اضطراب، افسردگی و استرس می‌توانند باعث ایجاد این اختلال شوند.
- بیماری‌های مرتبط: برخی بیماری‌های مرتبط مانند بیماری پارکینسون، صرع و افتخاذ مغزی می‌توانند باعث ایجاد این اختلال شوند.
در کل، اختلال راه رفتن در خواب می‌تواند به علت ترکیبی از عوامل فوق و یا عوامل دیگری که هنوز مشخص نشده‌اند، ایجاد شود. به هر حال، تشخیص دقیق علت این اختلال نیازمند مطالعات بیشتری است که ممکن است در آینده به علل و ماهیت این اختلال کمک کنند.
آیا این اختلال می‌تواند در طول روز نیز ایجاد شود؟
اختلال راه رفتن در خواب معمولاً در طول شب و در حین خواب رخ می‌دهد و به صورت خودکار و بدون آگاهی از اطراف به وقوع می‌پیوندد. با این حال، در برخی موارد نادر، این اختلال می‌تواند در طول روز نیز ایجاد شود. به عنوان مثال، در برخی افراد، این اختلال می‌تواند در طول خواب در روز (نظیر در ساعات بعد از ناهار) رخ دهد که به آن بازجویی در خواب در روز می‌گویند. با این حال، این نوع از اختلال بسیار نادر است و بیشتر موارد اختلال راه رفتن در خواب مرتبط با فاز خواب عمیق شب می‌باشد.
آیا این اختلال می‌تواند برای افرادی که شب‌ها کار می‌کنند نیز رخ دهد؟
بله، خوابگردی ممکن است برای افرادی که شب‌ها کار می‌کنند نیز رخ دهد. در واقع، برخی از افراد که به شیفت شب کار می‌کنند، این اختلال را در شیفت خود تجربه کرده‌اند. عواملی که ممکن است این اختلال را در افرادی که شب‌ها کار می‌کنند ایجاد کنند، شامل تغییرات در تمرکز و توجه، خستگی بدنی، ناهماهنگی بین روزهای کار و روزهای تعطیل و تغییر ساعت خواب برای تطبیق با شیفت کاری می‌باشد.
اگر شما به شیفت شب کار می‌کنید و علائم اختلال راه رفتن در خواب را تجربه می‌کنید، بهتر است با دکتر روانشناس خود مشورت کنید تا راه‌هایی برای بهبود شرایط خواب و کاهش این اختلال پیدا کنید. به عنوان مثال، ایجاد یک روال خواب منظم و بهترین شرایط خواب، کاهش مصرف الکل و داروهای آرامبخش، و تغییر ساعت خواب به طور تدریجی و بهبود شرایط کاری می‌تواند به کاهش علائم اختلال راه رفتن در خواب کمک کند.
آیا مصرف قهوه و انرژی‌دهنده‌ها می‌تواند خوابگردی را تشدید کند؟
بله، مصرف قهوه و انرژی‌دهنده‌ها می‌تواند این اختلال را تشدید کند. قهوه و انرژی‌دهنده‌ها حاوی کافئین هستند که یک محرک قوی است و می‌تواند اثرات منفی بر روی خواب داشته باشد. مصرف مقدار زیادی قهوه و انرژی‌دهنده‌ها، می‌تواند باعث ایجاد بیشتر از خستگی، بیداری و بی‌قراری در ساعات خواب شود و در نتیجه، این موجب تشدید علائم خوابگردی می‌شود.
بنابراین، بهتر است افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، مقدار مصرف قهوه و انرژی‌دهنده‌ها را کاهش داده و در صورت امکان آن‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنند. همچنین، ممکن است بهتر باشد که این افراد قبل از خواب، از مکمل‌های آرامبخش یا گیاهانی مانند آویشن و نعناع استفاده کنند که می‌توانند به خواب آرام و بهتر کمک کنند. به هر حال، بهتر است قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها، با روانپزشک خود مشورت کنید.
انواع اختلال راه رفتن در خواب چیست؟
انواع اختلال راه رفتن در خواب عبارتند از:
- اختلال راه رفتن در خواب ساده: در این نوع اختلال، فرد در طول شب به صورت ناگهانی از رختخواب بلند شده و شروع به راه رفتن در اتاق خود می‌کند. عملکرد فرد در این حالت معمولاً ساده و بی‌هدف است و ممکن است به صورت تکراری رخ دهد.
- اختلال راه رفتن در خواب پیچیده: در این نوع اختلال، فرد در طول شب به صورت ناگهانی از رختخواب بلند شده و شروع به حرکت کردن در اتاق خود و حتی خارج از خانه می‌کند. فرد ممکن است در این حالت باهتمامی به موانع و خطرات اطراف نداشته و ممکن است خود و دیگران را به خطر بیندازد.
- اختلال مرتبط با فاز خواب عمیق (REM): در این نوع اختلال راه رفتن در خواب، فرد در فاز خواب عمیق REM خود، که معمولاً در ابتدای شب رخ می‌دهد، به صورت ناگهانی از رختخواب بلند شده و شروع به حرکت کردن در اتاق خود می‌کند. عملکرد در این حالت معمولاً پیچیده و بی‌هدف است و ممکن است فرد به صورت تکراری این اختلال را تجربه کند.
- اختلالات تنفسی در خواب: در این نوع اختلال، مشکلات تنفسی مانند آپنه شبانه، که موجب اختلال در نوع و کیفیت خواب می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد اختلال راه رفتن در خواب شود.
در کل، اختلالات راه رفتن در خواب ممکن است با علائم مختلفی همراه باشند و ممکن است به صورت تکراری رخ دهند. در صورتی که شما به علائم این اختلالات دچار هستید، بهتر است با روانپزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق را تشخیص دهید و راه‌های درمانی مناسب را برای کنترل این اختلال در نظر بگیرید.
راه های پیشگیری از بیماری خوابگردی چیست؟
برای پیشگیری از اختلال راه رفتن در خواب، رعایت برخی روش‌های ساده و کم هزینه می‌تواند مفید باشد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- رعایت یک روال خواب منظم: برای رفع اختلال در خواب، بهتر است که به یک روال خواب منظم عادت کنید و همیشه در یک ساعت مشخص به خواب بروید و در همان ساعت هر روز بیدار شوید.
- ایجاد یک محیط خواب مناسب: برای بهبود کیفیت خواب، بهتر است در یک محیط خواب مناسب و آرام قرار بگیرید، که شامل تاریکی کامل، دمای مناسب و صدای کم می‌باشد.
- کاهش مصرف الکل، دخانیات و مواد مخدر: مصرف الکل، دخانیات و مواد مخدر می‌تواند به موقعیت اختلال راه رفتن در خواب کمک نکند و برعکس، ممکن است علایم را شدت ببخشد. بنابراین بهتر است از این مصرف‌ها خودداری کنید.
- محافظت از خود در حین خواب: برای جلوگیری از آسیب در طول راه رفتن در خواب، بهتر است از محافظت‌های مناسب استفاده کنید. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید سطح زمین اتاق خود را خالی از هرگونه مانع کنید و از فرش نرم و پوشیدنی استفاده کنید.
- تمرین و افزایش تمرین و افزایش فعالیت بدنی: تمرین و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش استرس و افزایش کیفیت خواب کمک کند. بهتر است قبل از خواب، تمرین‌های آرامش بخشی مانند یوگا انجام دهید.
- مدیریت استرس: استرس می‌تواند یکی از عواملی باشد که باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شود. برای کاهش استرس، می‌توانید از تکنیک‌های تنفسی، ماساژ، موسیقی آرامش بخش و تمرینات ذهنی استفاده کنید.
- مصرف مکمل‌های آرامش‌بخش: برخی مکمل‌های آرامش‌بخش مانند آویشن، پروتئین‌های گیاهی مانند تریپتوفان، و عصاره‌های گیاهی مانند آویشن و نعناع، می‌توانند به کاهش علائم اختلال راه رفتن در خواب کمک کنند. قبل از مصرف هرگونه مکمل، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
در کل، برای پیشگیری از اختلال راه رفتن در خواب، رعایت یک سری اصول برای سلامت جسمی مناسب و مدیریت استرس، ایجاد یک روال خواب منظم و ایجاد یک محیط خواب مناسب، می‌تواند مفید باشد. همچنین، در صورتی که علائم این اختلال را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهید و راه‌های درمانی مناسب را برای کنترل این اختلال در نظر بگیرید.
راه های درمان اختلال راه رفتن در خواب
برای درمان خوابگردی، راه‌های مختلفی وجود دارد، که شامل موارد زیر می‌شوند:
- درمان علل شناخته‌شده: در برخی موارد، علائم اختلال راه رفتن در خواب ممکن است به علل قابل درمان برمی‌گردد، مانند سندرم پای بیقرار یا اختلالات تنفسی در خواب، بهتر است با روانپزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق را تشخیص دهید و روش درمانی مناسب را انتخاب کنید.
- روش‌های رفع استرس: استرس می‌تواند یکی از عواملی باشد که باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شود. برای کاهش استرس، می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند تکنیک‌های تنفسی، ماساژ، موسیقی آرامش بخش و تمرینات ذهنی استفاده کنید.
- درمان دارویی: در برخی موارد، ممکن است روانپزشک شما داروهایی را تجویز کند که می‌توانند به کاهش علائم اختلال راه رفتن در خواب کمک کنند. داروهایی مانند بنزودیازپین‌ها، متوکلوپرامید و آنتیدپرسانت‌ها ممکن است مفید باشند.
- روش‌های رفع اضطراب: اضطراب می‌تواند یکی از عواملی باشد که باعث ایجاد اختلال در خواب می‌شود. برای کاهش اضطراب می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند روان‌درمانی، تکنیک‌های مدیتیشن، تمرینات ریلکسیشن و داروهای ضداضطراب استفاده کنید.
- روش‌های آموزش خواب: برای بهبود کیفیت خواب، می‌توانید به روش‌های آموزش خواب مانند تکنیک‌های تنفسی عمیق، تمرینات ذهنی و تکنیک‌های ریلکسیشن متمرکز شوید.
- روش‌های فیزیولوژیک: برخی از روش‌های فیزیولوژیک مانند استفاده از لوازم بهداشتی خاص مانند ماساژ پا، استفاده از دمای مناسب اتاق، تمرینات یوگا و تکنیک‌های تمرینی مانند تحرکات پایین‌دست، می‌توانند به کاهش علائم اختلال راه رفتن در خواب کمک کنند.
در کل، برای درمان خوابگردی، بهتر است با متخصص روانپزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق را تشخیص دهید و روش درمانی مناسب را انتخاب کنید. بهتر است از روش‌های درمانی مختلفی استفاده کنید، تا بهبود کامل حاصل شود. همچنین، رعایت روش‌های ساده‌ای مانند رعایت یک روال خواب منظم، ایجاد یک محیط خواب مناسب، کاهش استرس، و افزایش فعالیت بدنی و مدیریت استرس می‌تواند بهبود کیفیت خواب شما را تسریع کند.
نتیجه گیری
خوابگردی یکی از اختلالات شایع در خواب است که می‌تواند باعث ایجاد استرس و اختلال در کارایی روزانه شود. رعایت روش‌های ساده پیشگیری و درمانی مانند رعایت یک روال خواب منظم، ایجاد یک محیط خواب مناسب، کاهش استرس، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و استفاده از روش‌های درمانی مختلف، می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
با این حال، در صورتی که علائم اختلال راه رفتن در خواب شما بدون تغییر پیدا می‌کند یا برای مدت طولانی ادامه دارد، بهتر است به پزشک روان درمانگر مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهید و روش درمانی مناسب را انتخاب کنید. همچنین، بهتر است از داروها و مکمل‌ها تنها با پیشنهاد روانپزشک خود استفاده کنید. در کل، خوابگردی با شناخت علت دقیق و رعایت روش‌های پیشگیری و درمانی مناسب، می‌تواند کنترل و بهبود پذیر باشد.
منابع
دیدگاه خود را درج کنید