تومور غدد اشکی : علائم، تشخیص و درمان

تومور غدد اشکی یک بیماری سرطانی است که در این بیماری، سلول‌های نرمال که معمولاً وظیفه تولید اشک و حفظ رطوبت چشم را دارند، به نحو نامناسب و بی‌نظم شروع به رشد می‌کنند.

این سلول‌ها به طور پرولیفراتیو و بدون کنترل تقسیم و انباشته می‌شوند، تشکیل یک تومور را در غدد اشکی ایجاد می‌کنند.

این تومور ممکن است به سایر قسمت‌های چشم یا اطراف آن نیز گسترش یابد، و در نهایت می‌تواند به تخریب بینایی و کیفیت دید فرد منتهی شود.

از مشخصه‌های تومور غدد اشکی، افزایش حجم و کمیت غیرمعمول اشک، درد، تغییر در دید، و ممکن است تشخیص آن از طریق انجام آزمایش‌های چشمی و تصویربرداری متخصصین انجام شود.

ساختار و عملکرد غدد اشکی :

غدد اشکی درون چشم و در محیط اطراف آن قرار دارند و وظیفه تولید اشک و حفظ رطوبت چشم را دارند.

تاریخچه

تومور غدد اشکی یکی از بیماری‌های چشمی است که تاریخچه‌ای طولانی دارد و اطلاعاتی درباره آن به مراتب قدیمی‌تر از دوران حال حاضر وجود دارد. این بیماری در تاریخ‌نگاری پزشکی به نام‌های مختلفی شناخته شده است و تحقیقات در زمینه‌های چشم‌پزشکی و پاتولوژی این امکان را فراهم کرده‌اند که درباره تاریخچه و زمان کشف این بیماری اطلاعات به دست آمده باشند.

با این حال، اطلاعات دقیق در مورد زمان دقیق کشف تومور غدد اشکی در دسترس نیستند. این بیماری احتمالاً از دوره‌های قدیمی‌تر، احتمالا هزاران سال پیش وجود داشته است، اما تشخیص و درک دقیق آن به صورت علمی و پزشکی در سده‌های اخیر توسعه یافته است. تحولات در تکنولوژی تشخیصی و پزشکی، همچنین پیشرفت‌های درمانی، به بهبود تشخیص و مدیریت این بیماری کمک کرده‌اند.

آمار جهانی

تومورهای غدد اشکی شیوع سالانه یک در یک میلیون دارند که نشان دهنده ۱۰ درصد ضایعات فضایی مداری است. سن بروز تومورهای غدد اشکی به زیرگروه خاص تومور بستگی دارد، اما به طور کلی این تومورها می توانند در هر سنی ایجاد شوند.

علائم کامل تومور غدد اشکی

تومور غدد اشکی ممکن است با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه باشد. این علائم ممکن است در نقاط مختلف چشم و نزدیکی آن ظاهر شود. البته باید توجه داشت که این علائم نهایی تشخیصی توسط یک چشم پزشک قابل تایید هستند. برخی از علائم شایع تومور غدد اشکی عبارتند از:

1. درد و ناراحتی در چشم: احساس درد، سوزش یا ناراحتی درون چشم ممکن است یکی از نشانه‌های این بیماری باشد.
2. تغییر در دید: دید ممکن است محدود شود و فرد ممکن است احساس کند که دید مبهمی دارد.
3. قرمزی و تورم چشم: غدد اشکی توده‌ای را تشکیل داده و می‌تواند به تورم و قرمزی در ناحیه چشم منتهی شود.
4. گرمی خارجی از چشم: احتمال وجود یک گرمی خارجی از چشم به دلیل تورم در ناحیه غدد اشکی وجود دارد.
5. تغییر در اندازه و شکل چشم: تومور می‌تواند باعث تغییر در اندازه و شکل چشم شود.
6. گیجی و سرگیجه: برخی افراد ممکن است احساس گیجی یا سرگیجه کنند که ممکن است به تومور غدد اشکی مرتبط باشد.
7. افزایش ترشح اشک: تغییر در ترشح اشک، یا حتی خروج اشک در لحظات غیرمنتظره می‌تواند نشانه تومور غدد اشکی باشد.
8. تغییر در دید در نور کم: افراد ممکن است در نور کم دید نسبتاً بهتری داشته باشند و این علامت نشانه از افزایش حساسیت چشمی باشد.

به هر حال، اگر شما یا کسی که می‌شناسید از هرکدام از این علائم رنج می‌برید، مهم است که یک پزشک چشم ملاقات کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.

روش های تشخیص این بیماری

تومور غدد اشکی معمولاً توسط یک پزشک چشم و بینایی تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی مختلف استفاده کند که شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایشات چشمی: این شامل انجام اندازه‌گیری فشار داخل چشم (تونومتری) و آزمایشات دیدگاه مانند فیلد دید (بررسی محدوده دید) می‌شود. این آزمایشات می‌توانند نشان دهنده تغییراتی در دید یا فشار چشم ناشی از تومور غدد اشکی باشند.
• تصویربرداری چشم: استفاده از فنون تصویربرداری مانند توموگرافی (عکسبرداری از داخل چشم) و آنژیوگرافی (بررسی عروق چشم) می‌تواند به نمایش عکس‌های دقیق از ناحیه مورد نظر برساند.
• آنژیوگرافی با دادن ماده نوری: در این روش، ماده نوری به بیمار تزریق می‌شود تا روند جریان خون در عروق چشم بررسی شود. این روش می‌تواند نشان دهنده وضعیت عروقی که تحت تأثیر تومور قرار دارند باشد.
• آنژیوگرافی مغز: در صورت شک یا احتمال انتقال تومور به مغز، آنژیوگرافی مغز انجام می‌شود تا عروق مغز بررسی شود.
• مامو‌ویبراسیون (بررسی نواحی چشم با موج اولتراسون): این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویر از نواحی داخلی چشم استفاده می‌کند.
• بیوپسی: در صورتی که تومور مشکوک به سرطان باشد، پزشک ممکن است نمونه‌برداری از بافت تومور انجام داده و آن را تحت میکروسکوپ بررسی کند تا نوع و خصوصیات سلولی تومور مشخص شود.

همچنین، در صورتی که پزشک مشکوک به گسترش تومور به نواحی دیگر چشم یا بدن باشد، ممکن است از تصویربرداری مانند اسکن‌های سی‌تی اسکن (CT scan) یا مغناطیسی (MRI) استفاده کند تا اطلاعات بیشتری درباره گسترش تومور به دست آید.

دلایل ایجادتومور غدد اشکی

تومور غدد اشکی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. این دلایل ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. عوامل ژنتیکی: وجود تاریخچه خانوادگی از بیماری‌های چشمی و تومورهای غدد اشکی می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در ایجاد این نوع تومور باشد. فردی که خانواده‌ای با تاریخچه تومور چشم داشته باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشد.
2. عوامل محیطی: مواردی نظیر تعرض به اشعه مضر، مواد شیمیایی، یا عوامل محیطی دیگر ممکن است در ایجاد تومور غدد اشکی نقش داشته باشند.
3. عوامل ویروسی: برخی ویروس‌ها نیز ممکن است باعث ایجاد تغییرات در ساختار سلول‌ها شده و این تغییرات می‌توانند به تومورهای غدد اشکی منجر شوند.
4. آسیب چشمی: آسیب به چشم ناشی از ضربه یا آسیب‌های دیگر ممکن است در برخی موارد باعث ایجاد تومور شود.
5. سن: ریسک ابتلا به تومور غدد اشکی با بالاتر شدن سن افزایش می‌یابد. این به این معنی است که افراد با سن بالا ممکن است در معرض بیشتری از این نوع تومور قرار داشته باشند.
6. تغییرات هورمونی: تغییرات در سطح هورمون‌ها ممکن است نقشی در ایجاد تومورهای غدد اشکی ایفا کنند، خصوصاً در زنان که در دوران بارداری یا در دوران پس از میانسالی تغییرات هورمونی شدیدتری تجربه می‌کنند.

به هر حال، مکانیسم دقیق ایجاد تومور غدد اشکی هنوز به صورت کامل درک نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد.

انواع بیماری تومور غدد اشکی

تومور غدد اشکی می‌تواند در انواع مختلفی ظاهر شود، که هرکدام خصوصیات و ویژگی‌های خود را دارند. در زیر به برخی از انواع بیماری تومور غدد اشکی اشاره می‌شود:

• تومور غدد اشکی خودآگاه (Benign Tumors): این نوع تومورها غیرسرطانی هستند و به عنوان تومورهای خوش‌خیم شناخته می‌شوند. آنها در مکان خود تشکیل می‌شوند و به سایر ناحیه‌های بدن گسترش نمی‌یابند.
• تومور غدد اشکی شرارتی (Malignant Tumors): این نوع تومورها سرطانی هستند و به عنوان تومورهای بدخیم شناخته می‌شوند. آنها می‌توانند به ناحیه‌های دیگر چشم یا بدن گسترش یابند و به اندازه بزرگتر شدن ممکن است بافت‌های اطراف را تخریب کنند.
• کارسینومای غدد اشکی (Adenocarcinoma): این نوع تومور از سلول‌های غدد اشکی منشأ می‌گیرد و می‌تواند به سرعت رشد کرده و به نواحی دیگر چشم یا بدن گسترش یابد.
• میلومای غدد اشکی (Melanoma): این نوع تومور از سلول‌های پیگمانته (رنگی) غدد اشکی منشأ می‌گیرد. میلوماها می‌توانند در چشم یا حتی در پوست اطراف چشم ظاهر شوند.
• لنفومای غدد اشکی (Lymphoma): این نوع تومور از سلول‌های لنفاوی غدد اشکی منشأ می‌گیرد. لنفوما می‌تواند به عنوان یک تومور خوب‌خیم یا بدخیم ظاهر شود.
• سارکومای غدد اشکی (Sarcoma): این نوع تومور از بافت‌های نسجی غدد اشکی مانند عضله، استخوان یا بافت وعائی منشأ می‌گیرد.

هر یک از این انواع تومورها خصوصیات مختص به خود را دارند و نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارند. انتخاب درمان مناسب و تصمیم‌گیری در مورد بهترین روش‌های مداخله باید توسط متخصص چشم پزشکی گیرد.

روش های درمان تومور غدد اشکی

تومور غدد اشکی ممکن است با استفاده از روش‌های مختلف درمان شود. انتخاب روش درمانی معمولاً به ویژگی‌های تومور (مانند نوع، اندازه، و مرحله بالینی) و وضعیت سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. در اینجا چندین روش درمان آورده شده است:

• جراحی

یکی از روش‌های اصلی درمان تومور غدد اشکی است. جراحی ممکن است شامل برداشتن کامل یا جزئی تومور، و یا حتی از بین بردن تمامی یا بخشی از غدد اشکی باشد. این روش معمولاً برای تومورهای خودآگاه (بنیانی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• پرتو درمانی (رادیوتراپی)

در این روش، اشعه‌های پرتوی با انرژی بالا به تومور اشعه می‌زنند تا سلول‌های سرطانی نابود شوند یا رشد آن‌ها متوقف شود. پرتو درمانی ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با جراحی استفاده شود.

• کرموتراپی (درمان با داروها)

از داروها برای تخریب سلول‌های سرطانی یا کاهش اندازه تومور استفاده می‌شود. این داروها می‌توانند به صورت خوراکی مصرف شوند یا مستقیماً به تومور تزریق شوند.

• آنوکسیک‌های هیپرباریک (هیپرترمی)

این روش شامل افزایش دمای منطقه تومور با استفاده از امواج رادیویی یا لیزر است. این روش ممکن است به منظور نابودی سلول‌های سرطانی استفاده شود.

• درمان هدفمند (تراپی هدفمند)

این روش شامل استفاده از داروهایی است که به طور خاص به سلول‌های سرطانی می‌پردازند و آنها را نابود می‌کنند، در حالی که سلول‌های سالم را تا حد امکان نگه می‌دارند.

• پیگیری و نظارت مداوم

برای افرادی که تومورهای خودآگاه دارند و جراحی یا درمان‌های دیگری انجام شده‌اند، پیگیری و نظارت مداوم توسط پزشک متخصص بسیار مهم است. این نظارت به منظور اطمینان از عدم بازگشت تومور یا شناسایی زودرس تغییرات در تومور انجام می‌شود.

باید توجه داشت که پزشک متخصص مرتبط با بیماری باید نوع مناسب درمان را بر اساس وضعیت خاص بیمار تعیین کند.

لیست داروهای تومور غدد اشکی

درمان تومور غدد اشکی اغلب به وسیله یک تیم متخصص پزشکی که متخصص در حوزه درمان‌های سرطان و چشم‌پزشکی است، تعیین می‌شود. در اینجا چندین نوع دارویی که ممکن است برای درمان تومور غدد اشکی استفاده شوند:

• کموتراپی (شیمی درمانی): داروهای کموتراپی برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند به صورت خوراکی یا از طریق تزریق به بدن ارائه شوند و می‌توانند به تومور غدد اشکی متوقف کنند یا اندازه آن را کاهش دهند.
• داروهای هدفمند (داروهای تراپی هدفمند): این داروها به طور خاص به سلول‌های سرطانی می‌پردازند و تلاش می‌کنند آنها را نابود کنند. این داروها به طور انتخابی در برابر سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند و سلول‌های سالم را تا حد امکان نگه می‌دارند.
• آنوکسیک‌ها (هیپرترمی): این داروها به تومور اشعه می‌زنند و دما را افزایش می‌دهند. این روش به نام هیپرترمی معروف است و ممکن است به تومور غدد اشکی اعمال شود.
• پیوند اشعه (براخت مشع): در این روش، یک منبع از خارج از بدن به تومور متصل می‌شود تا اشعه‌های مشع به تومور هدایت شوند و سلول‌های سرطانی نابود شوند.
• پرتو درمانی (رادیوتراپی): درمان با استفاده از اشعه‌های پرتوی با انرژی بالا به تومور اشعه می‌زند تا سلول‌های سرطانی نابود شوند یا رشد آنها متوقف شود.
• داروهای ایمنی‌سازی (ایمونوتراپی): این داروها سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند تا به تومور حمله کرده و آن را نابود کنند.

همچنین، در مواردی که تومور غدد اشکی قابلیت جراحی دارد، عمل جراحی نیز یکی از روش‌های اصلی درمان است. انتخاب روش درمانی به وسیله پزشک تخصصی باید با توجه به نوع و مرحله تومور و ویژگی‌های فرد مورد انجام گیرد.

روش های پیشگیری

تا کنون روش‌های مطمئنی برای پیشگیری از این بیماری مشخص نشده‌اند، اما انجام برخی اقدامات و تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند:

• مراقبت از سلامت چشم: انجام آزمایشات چشمی مرتب و ملاقات با یک چشم‌پزشک به منظور تشخیص زودرس مشکلات چشمی می‌تواند کمک کند. آزمایشات دیدگاه منظم به تشخیص مشکلات چشمی زودرس و درمان به موقع کمک می‌کند.
• محافظت از چشمان در برابر آفتاب: استفاده از عینک آفتابی با فیلتر UV می‌تواند از تأثیرات مضر اشعه‌های UV آفتاب بر روی چشمان جلوگیری کند.
• تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی با ویتامین‌ها و مواد مغذی مناسب که مفید برای سلامتی چشم هستند می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی کمک کند.
• ترتیب خواب و استراحت مناسب: خواب کافی و استراحت به موقع می‌تواند به سلامتی چشم‌ها کمک کند و خستگی و فشار چشم را کاهش دهد.
• کاهش استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی: استفاده بیش از حد از دستگاه‌های الکترونیکی مانند تلفن همراه و کامپیوتر می‌تواند به خشک شدن چشم‌ها و افزایش خطر بیماری‌های چشمی منجر شود.
• پرهیز از مصرف تنباکو: مصرف دخانیات و دود سیگار می‌تواند به عوارض چشمی منجر شود. پرهیز از سیگار به حفظ سلامتی چشم‌ها کمک می‌کند.
• پیگیری نظرسنجی های چشمی مرتب: افرادی که در خانواده‌هایی با تاریخچه بیماری‌های چشمی هستند، بهتر است نظرسنجی‌های چشمی را به صورت منظم انجام دهند تا به طور زودرس مشکلاتی شناسایی و درمان شوند.

نتیجه

در نتیجه، تومور غدد اشکی یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. هرچند روش‌های پیشگیری خاصی برای این بیماری وجود ندارد، اما مراقبت از سلامت چشم، استفاده از عینک آفتابی با فیلتر UV، ترتیب خواب و استراحت مناسب، پیگیری نظرسنجی‌های چشمی منظم، و پرهیز از مصرف تنباکو می‌تواند به بهبود و حفظ سلامتی چشم‌ها کمک کند.

همچنین، در صورت وجود هرگونه علائم نادرستی در دید یا چشمان خود، به چشم‌پزشک مراجعه کرده و آزمایشات مرتبط را انجام داده تا به طور زودرس مشکلات تشخیص داده و درمان شوند.

من از شما دعوت می‌کنم تا به سایت دکتر بامن مراجعه کرده و از آخرین مقالات علمی در زمینه بیماری تومور غدد اشکی بهره‌مند شوید. این سایت به بیش از ۷۰۰۰ هزار متخصص دارویی ارتباط برقرار کرده است و اطلاعات و درمان‌های به‌روز در اختیار شما قرار می‌دهد. دکتران ما نیز در این زمینه تخصص دارند و می‌توانند به شما راهنمایی‌ها و مشاوره‌های لازم را ارائه دهند. برای دسترسی به اطلاعات کامل و مشاوره با متخصصان ما، لطفاً به سایت دکتر بامن مراجعه فرمایید.

پرسش‌های متداول

1. آیا تومور غدد اشکی می‌تواند خود به تنهایی رفع شود؟

نه، تومور غدد اشکی نیاز به درمان حرفه‌ای دارد و بدون درمان، ممکن است به تدریج بزرگ‌تر شود.

2. آیا پس از جراحی، باید به مدت طولانی داروها استفاده کرد؟

طبق مشاوره پزشک، بله، در برخی موارد استفاده از داروها پس از جراحی ضروری است تا از بازگشت تومور جلوگیری شود.

3. آیا تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند در پیشگیری از این نوع سرطان مؤثر باشد؟

بله، از جمله ترک دخانیات، مصرف مواد غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند.

4. آیا این نوع سرطان ارثی است؟

در برخی موارد، فاکتورهای ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشند. پزشک می‌تواند تست‌های مرتبط را توصیه کند.

5. چگونه می‌توانم بعد از درمان به طبیعی‌ترین شکل ممکن دیدگاه خود را داشته باشم؟

پس از درمان، پیگیری منظم و مراقبت مداوم از چشم‌ها، همچنین مراعات بهداشتی و مصرف داروهای معین می‌تواند به بهبود و حفظ دیدگاه کمک کند.

منابع

Tumors of the lacrimal gland

An Update on Tumors of the Lacrimal Gland

Lacrimal Gland Tumors: A Clinicopathological Analysis of 160 Cases

Epithelial Lacrimal Gland TumorsPathologic Classification and Current Understanding