امروزه یکی از بیماری های رایج بین افراد، بیماری سیاتالژی یا همان سیاتیک است که به دلیل فشار کاری یا عصبی زیاد به وجود می آید. درد سیاتیک (Sciatica) به بیماری می گویند که در قسمت انتهای کمر به طرف پهلوها و باسن و پایین‌تر از آن به سمت پاهای انسان انتقال و پخش می شود. به صورت کلی این درد به یک طرف بدن انتقال پیدا می کند و شخص این حس را معمولا در دو طرف بدن خود ندارد.
علت اصلی این درد، فتق دیسک کمر و یا زائده‌های استخوانی است که بر روی ستون فقرات فشار وارد می کند و در نهایت درد به رشته های عصبی دیگر بدن از جمله پاها منتقل می شود. در واقع بیماری سیاتیک موجب درد زیاد و احساس بی حسی در پاها می شود.
بیماری سیاتیک چیست؟
زمانی که عصب سیاتیک در بدن آسیب می بیند، شخص احساس درد در ناحیه ی کمر و پاهای خود حس می کند که منشا آن در انتهای کمر و ستون فقرات قرار دارد. در واقع عصب سیاتیک بزرگترین و طولانی ترین رشته ی عصبی است و شامل ۵ ریشه عصبی است که دو مورد از ناحیه کمر به نام ستون فقرات کمری و سه مورد از قسمت انتهایی ستون فقرات به نام استخوان خاجی را شامل می شود.
ادغام این ریشه های عصبی در نهایت به یک عصب سیاتیک راست و چپ منجر می شود. در هر طرف از بدن شما، یک عصب سیاتیک وجود دارد که از باسن و پایین ساق پا گذشته است و دقیقاً به زیر زانو منتهی می شود. سپس عصب سیاتیک به سایر اعصاب انتشار پیدا می کند که در آخر به سمت پایین پا و انگشتان ختم می شود.
پس چنانچه دردی را به این شکل حس کردید که از باسن به سمت پاها منتقل می شود که بعضا شدید و یا خفیف است، آن درد سیاتیک نام دارد.
درد سیاتیک چه علتی دارد؟
- تق دیسک: شایع ترین علت دیسک است که فشار زیادی به عصب وارد می کند و در نتیجه شما این درد شدید را حس خواهید کرد. در واقع حدود ۱ تا ۵ درصد تمام افراد، تق دیسک را تجربه می کنند. در اصل، دیسک‌ها بالشتک‌های بین هر مهره ستون فقرات هستند. فشار از سوی مهره‌های کمر می‌تواند موجب مرکز ژل مانند دیسک در دیواره خارجی آن (فتق) شود. وقتی فتق دیسک برای مهره‌های کمر اتفاق می‌افتد، می‌تواند عصب سیاتیک را فشار دهد.
- بیماری دژنراتیو دیسک: یک نوع ساییدگی نرمال دیسک‌های بین مهره‌های بدن در ستون فقرات می باشد. در واقع ساییده شدن دیسک‌ها موجب باریک تر شدن مجرای عصب شخص می شود و قد آنها نیز بسیار کوتاه می شود. تنگی نخاع باعث می شود که ریشه‌های عصب سیاتیک، زمان ترک ستون فقرات، بسیار چسبیده بهم شوند.
- تنگی نخاع: زمانی که کانال نخاع به صورت غیر طبیعی تنگ می شود.این تنگ شدن فضای نرمال میان نخاع و عصب را از بین می برد.
- اسپوندیلولیستزیس: زمانی که لغزش توسط یک مهره صورت می گیرد، موجب خواهد شد که دهانه‌ای که عصب از آن بیرون می آید؛ بسیار تنگ شود. استخوان نخاعی گسترش این توانایی را دارد که عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد.
- آرتروز: خارهای استخوان در بدن انسان این توانایی را دارند که با افزایش سن خارهای ایجاد شده، اعصاب کمر را تحت فشار قرار دهند.
- سندروم پیریفورمیس: عضله پیریفورمیس، یک عضله کوچک در باسن انسان است و چنانچه در اثر فشار و یا هر عامل دیگری سفت شود، این سندروم به وجود خواهد آمد. این بیماری توانایی تحریک عصب سیاتیک را دارد. در واقع بیماری سندرم پیریفورمیس در اثر اختلال در عملکرد عصب ایجاد می شود و احساس درد و فشار زیادی را به انسان وارد می کند.
- سندرم یا نشانگان دم اسب: یک بیماری بسیار مهم است که تاثیر مستقیم بر روی قسمت پایینی نخاع انسان به نام cauda equina، دارد در واقع این سندرم علائمی چون درد در قسمت انتهای پا، بی حسی در اطراف مقعد و از دست دادن کنترل روده و ادرار را در شخص به همراه دارد.
- تومورهایی در کانال نخاعی شخص موجب سیاتیک و در شدید در پا و کمر او می شود.
علائم بیماری سیاتیک چیست؟
علاوه بر موارد بالا که به نشانه های بیماری سیاتیک به صورت مستقیم اشاره کرده ایم، این بیماری نشانه های دیگری دارد که در زیر به آن می پردازیم. در نتیجه چنانچه شما این علائم را مشاهده کردید بهتر است هر چه سریع تر به متخصص و فوق تخصصی دیسک کمر و گردن، متخصص ارتوپدی و جراح ارتوپد خوب در سایت دکتر با من مراجعه کنید.
- احساس درد و فشار که بیشتر در قسمت های کمر، باسن و پایین پا ایجاد می شود.
- بی حس شدن پاها و ضعف زیاد در ناحیه کمر
- درد سیاتیک اصولا زمانی که شما تحرک دارید بسیار بیشتر می شود.
- احساس سوزن سوزن شدن در پاهای شخص
- عدم کنترل ادرار در شخص
چگونگی تشخیص بیماری سیاتیک در شخص
1.معاینه ی فیزیکی شخص توسط پزشک ارتوپد، بسیار مهم است. در واقع پزشک در ابتدا از شما می خواهد که راه بروید و بر اساس آن، می تواند بسنجد که آیا مشکلی در ستون فقرات خود و یا راه رفتن دارید یا خیر. در حالتی دیگر نیز دکتر متخصص ارتوپد از شما می خواهد که روی انگشتان پای خود نیز راه بروید و به همین شکل انواع تست های مختلف را از شما می گیرد.
در واقع پزشک ارتوپد توجه می کند که شما در کدام قسمت بدن خود احساس درد می کنید و دیگر بعد از آن قادر به راه رفتن نیستید. پس حتما به نکاتی که پزشک به شما می گوید توجه کنید.
موارد زیر نیز ممکن است توسط پزشک برای شما تجویز شود:
- رادیولوژی
- تصویربرداری توسط اشعه ایکس که به صورت اختصاصی نخاع را بررسی می کند در واقع برای بررسی شکستگی ستون فقرات، مشکلات دیسک، عفونت، تومور و خار استخوان به کار می رود.
- انجام ام آر آی یا توموگرافی کامپیوتری (CT) برای دیدن تصاویر دقیق از استخوان و بافت‌های نرم پشت است. MRI می‌تواند فشار بر روی عصب، فتق دیسک و هر بیماری آرتریتی را بسنجد. در واقع متخصص دیسک و ستون فقرات اصولا برای تشخیص سیاتیک ام آر آی را تجویز می کنند.
- نوار عصب و عضله
روش های درمانی بیماری سیاتیک
هدف از درمان شخص در واقع کاهش درد و بالا رفتن تحرک فرد بیمار است که بسته به علت آن، نوع درمان کاملا متفاوت است. اما بهتر است در ابتدای تشخیص اولیه و زودهنگام خود را خیلی نگران نکنید چرا که ممکن است حتی با تمرین های ساده بهبودی حاصل شود.
درمان های دارویی:
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید
این دسته از داروها جهت کاهش التهاب و درد برای فرد تجویز می شود و بایستی توسط پزشک تجویز شود این داروها، شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن است. در واقع می توان گفت که هنگام مصرف آسپرین و یا هر کدام از داروهای بالا بهتر است که دقت زیادی داشته باشید. چرا که مصرف بی رویه می تواند موجب التهاب شدید تر شود.
- مصرف داروهای شل کننده ی عضلات
این داروها موجب رفع اسپام و گرفتگی عضلات می شود مانند قرص متوکاربامول که البته بهتر است بدون دستور پزشک مصرف نشود. اما به هر حال در زمان اورژانسی می توانید این دارو را از داروخانه بدون داشتن نسخه خریداری کنید. از جمله داروهای دیگر که در درمان و تسکین درد سیاتیک تجویز می شود.گاباپنتین و پرگابالین است.
- تزریق داروی کورتیکواستروئید
تزریق کورتیکواستروئید در کمر شخصی که مبتلا به بیماری سیاتیک است، نیز نوعی درمان محسوب می شود. در واقع این دارو برای درمان التهاب در ریشه های عصبی کمر بیمار است که این تزریق موجب کم شدن درد حداقل به مدت سه ماه است. احتمال دارد که در هنگام تزریق کمی احساس درد و سوزش کنید چرا که قبل از آن پزشک ارتوپد مربوطه محل تزریق را به صورت موضعی بی حس خواهد کرد.
- فیزیوتراپی
یکی دیگر از روش های درمان سیاتیک مراجعه به فیزیوتراپی است چرا که او با دادن ورزش های کششی و هوازی موجب خواهد شد تا درد شما کمتر شود. در واقع یک سری تمرین های کششی عوارض سیاتیک را نیز کاهش می دهد. علاوه بر این بعضی اوقات، پزشکان انجام حرکت های ورزشی در آب را توصیه می کنند.
- عمل های جراحی
گاهی اوقات نیز پزشک با توجه به علائم شخص، جراحی را به او توصیه می کند تا هرچه سریعتر خوب شود. البته اینکه دقیقا شما چه نوع جراحی را انجام دهید، بستگی به سرعت بیماری و نوع آن دارد. به همین جهت آرامش خود را حفظ کنید و با خیال راحت به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید و نظر او را جویا شوید.
درمان های خانگی سیاتیک
شما می توانید یکسری تمرین های ورزشی را در منزل خود انجام دهید که این عامل نیز موجب بهبودی سریعتر شما خواهد شد. موارد زیر روش هایی است که شما با انجام دادن آن در منزل خود می توانید به بهبود بیماری سیاتیک سرعت ببخشید.
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم
شما می توانید با گذاشتن قالب های یخ در حوله ی خود و قرار دادن در محل درد، به تسکین آن بسیار کمک کنید. در نتیجه این موضوع باعث خواهد شد تا شما کمی آرام شوید. سپس بعد از چند روز، دوباره کمپرس گرم را جایگزین آن کنید.
- استفاده از دمنوش های آرام بخش و ضد درد
یکسری از دمنوش ها مانند، رزماری و گل گاوزبان به کمتر کردن درد کمک می کنند و حس خوبی را در بدن شما ایجاد می کنند. البته لازم به ذکر است که استفاده خودسرانه از دمنوش احتمال دارد که به بدن شما آسیب برساند و در نتیجه اختلال دارویی حاصل شود.
- انجام ورزش های منظم و روزانه
زمانی که شما به بیماری سیاتیک دچار می شوید پزشک متخصص ارتوپد همواره ورزش هایی را تجویز میکند که ملایم بوده و ضرری به بدن شما نمی رساند.
فرد مبتلا به بیماری سیاتیک بایستی که از انجام ورزشی های سخت و سنگین جلوگیری کند، چرا که ممکن است به صورت ناخودآگاه فشار بالایی بر ستون فقرات خود وارد سازد.
در آخر پیشنهاد ما به شما این است که در مرحله ی اول و در زمان متوجه شدن بیماری خود، به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه و بیماری خود را کنترل کنید تا ناچار نشوید به سراغ عمل جراحی بروید. برای این کار می توانید از بهترین دکتر ارتوپد و سیاتیک در سایت دکتر با من نوبت اخذ کرده و سپس روند درمان را آغاز کنید.
دیدگاه خود را درج کنید