ما در این مقاله در خصوص بیماری اختلال بی خوابی و هر آنچه که شما نیاز است تا راجع به آن بدانید را نگارش کرده ایم و علاوه بر آن بهتر است که حتما به یک روانپزشک یا روانشناس در تهران و سایر شهرهای ایران از طریق سایت دکتر با من مراجعه نمایید. در نتیجه پیشنهاد می کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
تاریخچه بیماری
اختلال بی خوابی یا بی اختیاری خوابیدن، یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که تقریباً در هر دوره‌ای از تاریخ بشر مشاهده می‌شده است. اولین توصیف از این بیماری توسط پلسی از مجارستان در سال ۱۸۱۶ بود که برای اولین بار به علت عدم توانایی در خوابیدن در مورد خودش شکایت کرد. این بیماری در سال ۱۸۶۹ توسط جورج میلر در کتابش به نام “تحقیق در طبقات اجتماعی لندن” شرح داده شد و او این اختلال را “بیداری شبانه” نامید.
در سال ۱۹۱۷، ویلیام اوزلر توصیفی جامع‌تر از بیماری بی خوابی ارائه داد و این اختلال را به “اختلال بیداری-خوابیدن” تغییر نام داد. در دهه ۱۹۳۰، این اختلال به عنوان “نارکولپسی” شناخته شد و تا سال ۱۹۷۰ به عنوان بیماری نادر در نظر گرفته می‌شد.
اما در سال‌های اخیر، با توسعه تحقیقات در زمینه خواب، این بیماری به عنوان یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب شناخته شده است. امروزه، این اختلال به دو دسته بیماری‌های اختلالات بیداری-خوابیدن (نارکولپسی) و اختلالات بی‌خوابی (اینسومنیا) تقسیم می‌شود.
مفهوم اختلال بی خوابی
اختلال بی خوابی یک اختلال در طول و کیفیت خواب است که می‌تواند تاثیراتی شدید و بلندمدت بر روی سلامتی فرد داشته باشد. افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، معمولاً با مشکلاتی در شروع و یا حفظ خواب، بیداری زودهنگام صبح، خواب در طول روز، خواب در هنگام رانندگی و یا کار با ماشین‌آلات و همچنین احساس خستگی و عدم تمرکز در طول روز دارند.
این اختلال ممکن است بر اثر مشکلات روانی، بیماری‌های فیزیکی، مصرف داروهای خاص، سبک زندگی نامناسب، یا ترکیبی از این عوامل رخ دهد. درمان این اختلال بسته به دلیل و شدت آن، شامل تغییرات در سبک زندگی، مصرف داروها و یا درمان‌های روان‌شناختی می‌باشد.
علت اختلال بی خوابی
علت اختلال بی خوابی ممکن است شامل مسائل فیزیکی و یا روانی باشد. برخی از علل فیزیکی شامل درد، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های تنفسی، عوامل محیطی مانند نویز و روشنایی، دمای بالا یا پایین، مصرف مواد مخدر و الکل، داروهای خاص، اختلالات هورمونی و ساعت بدنی می‌باشند.
عوامل روانی مانند اضطراب، افسردگی، تنش، نگرانی، ترس و خشم نیز می‌توانند عامل ایجاد این اختلال باشند. همچنین سبک زندگی نامناسب مانند عدم تعادل در ساعات کاری و استراحت، مصرف کافئین بیش از حد، مصرف نوشابه‌های گازدار و شیرین، استفاده از تکنولوژی در ساعات نزدیک به خواب و همچنین بی‌حرکتی در طول روز نیز می‌توانند به ایجاد این اختلال کمک کنند. در بسیاری از موارد، اختلال اینسومنیا به دلیل ترکیبی از عوامل فیزیکی و روانی رخ می‌دهد.
علائم اختلال اینسومنیا
علائم اختلال اینسومنیا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- دشواری در شروع خواب و یا حفظ خواب
- بیداری زودهنگام صبح و ناتوانی در بازگشت به خواب
- خواب در طول روز و خستگی مزمن
- احساس خواب‌آلودگی در طول روز
- ناتوانی در تمرکز و حافظه
- بدخلقی، ترس و اضطراب
- کاهش عملکرد شغلی و تحصیلی
- افزایش خطر بروز تصادفات و صدمات در محیط کار و رانندگی
- افزایش خطر بروز بیماری‌های فیزیکی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و اضطراب
لازم به ذکر است که هر فردی ممکن است تجربه‌های متفاوتی از این علائم داشته باشد و علائم ممکن است بر اساس شدت و نوع اختلال متفاوت باشد.
انواع اختلال بی خوابی
بی خوابی یا اختلال اینسومنیا به معنای دشواری در شروع خوابیدن، بیدار شدن زودرس، بیدار شدن در طول شب و نیز کاهش کیفیت خواب است. بی خوابی می‌تواند در شکل‌های مختلفی از جمله موارد زیر بروز کند:
- بی خوابی مزمن (chronic insomnia):
در این نوع اختلال اینسومنیا، شخص به مدت حداقل سه شب در هفته به مدت سه ماه یا بیشتر با مشکلات خواب روبرو می‌شود. - بی خوابی تجملی (psychophysiological insomnia):
این نوع از اختلال به دلیل اضطراب و استرس بیش از حد ایجاد می‌شود. فرد با این نوع بی خوابی ممکن است نگران عدم خوابیدن خود شود که باعث بیشتر شدن استرس و اضطراب او می‌شود. - بی خوابی مرتبط با دارو (drug-induced insomnia):
اختلال اینسومنیا ممکن است ناشی از مصرف داروهایی باشد که بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر دارند، مانند آنتی‌دپرسانت‌ها، سیستم‌های تنظیم‌کننده هورمونی و… - بی خوابی مرتبط با بیماری (insomnia related to medical condition):
این نوع از اختلال ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند دردهای مزمن، بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر و… ایجاد شود. - بی خوابی مؤقت (transient insomnia):
این نوع اختلال ممکن است در دوره‌هایی مانند تنش‌های شغلی، مسافرت، تغییر ساعت خوابیدن و بیدار شدن و یا به دلیل تغییر در محیط زیستی ایجاد شود. - بی خوابی مرتبط با بیماری روانی (insomnia related to psychiatric disorder):
این نوع اختلال ممکن است به دلیل بیماری‌های روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و اختلالات رفتاری مرتبط با خواب ایجاد شود. - بی خوابی پیش از خواب (pre-sleep insomnia):
در این نوع اختلال، فرد ممکن است دشواری در آرام کردن خود قبل از خوابیدن و همچنین حفظ خواب پایدار داشته باشد. - بی خوابی پس از خوابیدن (post-sleep insomnia):
این نوع از اختلال به معنای این است که فرد پس از خوابیدن به سرعت بیدار می‌شود و قادر به بازگشت به خواب نمی‌باشد.
اختلال اینسومنیا ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله فردی، شغلی، فرهنگی و دارویی ایجاد شود. بهتر است برای درمان این اختلال، به معروف ترین دکتر اعصاب و روان مراجعه کنید.
عوامل اختلال بی خوابی
بی خوابی یک اختلال خواب است که ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب ممکن است عامل ایجاد بی خوابی شوند. در برخی از موارد، بی خوابی ممکن است ناشی از نگرانی‌های افراد درباره مسائل شخصی، مالی، شغلی یا خانوادگی باشد.
- بیماری‌های جسمی: برخی بیماری‌ها مانند درد مزمن، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و بیماری‌های قلبی می‌توانند عامل ایجاد بی خوابی شوند.
- مصرف دارو: مصرف برخی داروها مانند آنتی‌دپرسانت‌ها، داروهای تنظیم کننده هورمونی، داروهای ضد اضطراب و دیگر داروهای تاثیرگذار بر سیستم عصبی مرکزی ممکن است به دلیل ایجاد اختلال در ساعت خوابیدن و بیدار شدن باعث بروز بی خوابی شوند.
- عوامل فرهنگی: عوامل فرهنگی مانند تغییر در شیوه زندگی، تغییر محیط زیستی، تغییر ساعت خواب و بیدار شدن و رفتارهای خواب نامناسب می‌توانند باعث بروز بی خوابی شوند.
- عوامل شغلی: شرایط کاری مانند ساعات کاری طولانی، نوبت کاری شبانه، کارهای سنگین و خسته کننده و همچنین استرس شغلی ممکن است عامل ایجاد اختلال اینسومنیا شوند.
با توجه به اینکه اختلال اینسومنیا می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود، بهتر است برای درمان بی خوابی، به روانپزشک مراجعه کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض اختلال بی خوابی قرار دارند؟
اختلال اینسومنیا می‌تواند برای همه افراد اتفاق بیفتد، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند. برخی از عواملی که می‌توانند خطر بروز اینسومنیا را افزایش دهند عبارتند از:
- استرس و نگرانی‌های روزانه
- اضطراب و افسردگی
- مصرف الکل و مواد مخدر
- مصرف قهوه و دیگر محرک‌های کافئین دار
- مشکلات در روابط میان فردی
- بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های تنفسی و درد مزمن
- بیماری‌های روانی مانند اضطراب و افسردگی
- داشتن شیفت کاری نامنظم یا کار در شیفت شب
- داشتن فرزندان کوچک و نیاز به مراقبت شبانه روزی از آن‌ها
اگر شما یکی از افرادی هستید که در معرض هر یک از این عوامل هستید، بهتر است که برای بهبود کیفیت خواب خود و جلوگیری از بروز بی خوابی اقدامات لازم را انجام دهید.
برای پیشگیری از اختلال بی خوابی چه باید کرد؟
برای پیشگیری از بی خوابی، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- رعایت آرامش قبل از خواب: حداقل یک ساعت قبل از خواب به فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش، گرفتن حمام گرم و یا دیدن فیلم آرامش‌بخش بپردازید.
- تغییر سبک زندگی: تغییر در سبک زندگی مانند تغییر در روال خوردن غذا، انجام ورزش منظم، و اختصاص زمان کافی برای استراحت و آرامش می‌تواند کمک کند.
- رعایت زمان مطمئن برای خوابیدن: رعایت زمان‌های مشخص برای خوابیدن و بیدار شدن به کمک تنظیم یک روال خواب منظم و مساعد برای بهبود خواب می‌تواند باشد.
- ایجاد محیط خواب مناسب: استفاده از تخت خواب و محیطی مطمئن و آرام مانند داشتن نور کم و دمای مناسب در اتاق خواب می‌تواند کمک کند.
- محدود کردن مصرف قهوه، نوشیدنی‌های الکلی و محرک‌های دیگر: محدود کردن مصرف قهوه، نوشیدنی‌های الکلی و محرک‌های دیگر مانند سیگار، می‌تواند کمک کند.
- مدیریت استرس: به کمک تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تمرین یوگا، یا تکنیک تنفس عمیق، می‌توانید از افزایش استرس و نگرانی‌ها جلوگیری کنید.
- مراجعه به روانپزشک: در صورت بروز بی خوابی مزمن، بهتر است به روانپزشک خود مراجعه کنید تا علت بی خوابی مورد بررسی قرار گیرد.
آمار جهانی اختلال بی خوابی
با توجه به آمار سازمان بهداشت جهانی، حدود ۳۰ درصد از جمعیت جهان با بی خوابی مواجه هستند. در ایالات متحده، حدود ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر از بیماری بی خوابی رنج می‌برند و تقریبا ۳۰ درصد جمعیت آمریکا مشکلات خواب دارند. در اروپا، بیش از ۴۰ درصد افراد از بیماری بی خوابی رنج می‌برند و در آسیا نیز نرخ بی خوابی بسیار بالاست. اختلال اینسومنیا بیشتر در زنان نسبت به مردان دیده می‌شود و در افراد سالمند بیشتر است.
تشخیص اختلال بی خوابی به چه صورت است؟
تشخیص اختلال اینسومنیا بر اساس علائم و نشانه‌های مربوط به خواب ناکافی و نامنظم تعیین می‌شود. برای تشخیص بی خوابی، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی استفاده کند، از جمله مصاحبه بالینی، پرسشنامه‌ها، آزمایش‌های خواب درمانی، اندازه‌گیری فشار خون، تست‌های خون و غیره صورت بگیرد. به طور کلی، تشخیص اختلال بی خوابی نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک اعصاب و روان دارد و خودتنظیمی در این زمینه توصیه نمی‌شود.
علاوه بر این، برای تشخیص دقیق‌تر بی خوابی، ممکن است روانپزشک نیاز به انجام تست‌های تصویربرداری مغزی، اندازه‌گیری هورمون‌های خواب و سایر تست‌های پزشکی داشته باشد. پس از تشخیص اختلال بی خوابی، پزشک ممکن است از درمان‌های مختلفی استفاده کند، از جمله درمان دارویی، روش‌های رفتاری، تغییرات در شیوه زندگی و غیره. به طور کلی، درمان بی خوابی بر اساس علت اصلی و شدت بیماری تعیین می‌شود و ممکن است به مدت کوتاهی یا برای مدت طولانی مدتی نیاز داشته باشد.
درمان اختلال اینسومنیا
درمان اختلال بی خوابی بستگی به نوع بی خوابی و علت اصلی آن دارد. درمان بی خوابی می‌تواند شامل روش‌های دارویی و غیردارویی باشد.
در درمان دارویی، روانپزشک ممکن است از داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور استفاده کند. این داروها می‌توانند کمک کننده باشند در بهبود کیفیت خواب و کاهش نشانه‌های بی خوابی. هرچند که این داروها نباید برای مدت طولانی و به صورت خودسرانه مصرف شوند.
روش‌های غیردارویی درمان اختلال اینسومنیا شامل تغییر سبک زندگی و روش‌های رفتاری مثل تکنیک‌های تنفسی، تمرینات تمرکز و آرامش، ماساژ و تراپی صوتی می‌شوند. همچنین رعایت رژیم غذایی سالم، محدود کردن مصرف الکل و قهوه، تمرینات ورزشی منظم و ایجاد محیط خواب صحیح نیز می‌تواند بهبود بیشتری در کیفیت خواب داشته باشد.
به طور کلی، درمان اختلال اینسومنیا بستگی به علت اصلی آن، نوع بی خوابی و شدت آن دارد. همچنین درمان اختلال اینسومنیا نیازمند ارزیابی دقیق و توصیه پزشک اعصاب و روان است و خودتنظیمی در این زمینه توصیه نمی‌شود.
علاوه بر این، برخی تغییرات سبک زندگی و روش‌های رفتاری که ممکن است برای بهبود خواب مفید باشند، عبارتند از:
- ایجاد محیط خواب مطمئن و راحت، شامل کاهش صدا و نور و تنظیم دمای مناسب در اتاق خواب
- رعایت زمان خواب منظم و بیدار شدن در همان ساعت هر روز از هفته
- ممانعت از مصرف قهوه و سایر مشروبات شامل کافئین در بعد از ظهر و شب
- تمرینات تمرکز و آرامش از قبیل یوگا، تنفس عمیق و تمرینات خفیف تمرکزی
- تمرینات ورزشی منظم از قبیل پیاده‌روی، دویدن و شنا و…
- رعایت رژیم غذایی سالم، شامل مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا و محدودیت در مصرف مواد نشاسته‌ای و شیرینی‌ها
- اجتناب از مشاهده تلویزیون یا کار با دستگاه‌های الکترونیکی در بستر خواب
- محدود کردن یا قطع کردن مصرف الکل و مواد مخدر
لازم به ذکر است که در صورت بروز علائم بی خوابی شدید و درازمدت، مشاوره روانپزشکی حتماً لازم است.
نتیجه گیری
ما در این مقاله در خصوص اختلال خواب صحبت کرده ایم که بهتر است شما برای بدست آوردن اطلاعات کامل، مقاله را مطالعه فرمایید و با این بیماری آشنا شوید. اما موضوع مهم دیگری که وجود دارد این است که شما از بهترین روانپزشک در سایت دکتر با من نوبت آنلاین اخذ نمایید. به همین جهت بهتر است که شما وارد سایت اینترنتی دکتر با من شوید در آنجا تخصص مورد نظر خود را جستجو نموده اید و سپس وارد پروفایل پزشک شده و با توجه به مشخصات وی نوبت اینترنتی خود را اخذ نماید.
با آرزوی بهبودی شما بیمار عزیز دکتر با من
منابع
- What Is Insomnia? | NHLBI, NIH
- Insomnia – Symptoms and causes
- Insomnia: What It Is, Causes, Symptoms & Treatment
- Insomnia: Definition, Symptoms, Causes, Diagnosis, and …
- Insomnia: Symptoms, Causes, and Treatments
- Insomnia
- Insomnia: Causes, symptoms, and treatments
- Everything You Need to Know About Insomnia
دیدگاه خود را درج کنید