مجموعه ی تخصصی روانپزشکی سایت دکتر با من در خصوص بیماری هایی که در این حوزه وجود داشته و به ویژه اختلال وسواس اجباری که در این مطلب آورده شده است به صورت حرفه ای برای آگاهی و ارتقای سطح زندگی افراد تلاش می نماید و بایستی که بیماران عزیز راجع به این دسته از بیماری ها اطلاع داشته باشند. در واقع هدف از آگاهی افراد این است که به راحتی بتوانند بیماری خود را کنترل و درمان کنند. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
مفهوم و تاریخچه ی اختلال وسواس اجباری
اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یک وضعیت سلامت روان مزمن است که شامل وسواس، اجبار یا هر دو است. طبق گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، در ایالات متحده، حدود ۲ تا ۳ درصد از افراد به این بیماری مبتلا هستند.
افراد مبتلا به OCD معمولاً وسواس‌ها یا افکار ناخواسته تکراری را تجربه میکنند که میل شدید به تکرار یک رفتار خاص را برمی‌انگیزد. سپس آن اصرار یا اجبار را برای کمک به رهایی از افکار وسواسی نشان می دهند.
بسیاری از مردم دوباره چک می کنند تا مطمئن شوند درب ورودی را قفل کرده اند یا اجاق گاز را خاموش کرده اند که خود بیانگر نوعی وسواس است. این عادات ممکن است به شما کمک کند احساس امنیت بیشتری داشته باشید. برای افرادی که با OCD زندگی می کنند، به انتخاب خود آنها نبوده است، بلکه زندگی روزمره برایشان پیچیده و مختل شده است. بسیاری از افراد مبتلا به OCD افکار و عقایدی را که به اجبار آنها دامن می‌زند، غیرمنطقی یا حداقل بسیار بعید می‌دانند. با این حال، آنها این بیماری را درمان میکنند تا پریشانی ناشی از افکار وسواسی مزاحم را تسکین دهند و از تبدیل شدن ترس های مداوم به واقعیت جلوگیری شود.
علائم اختلال وسواس چیست؟
OCD شامل دو نوع علائم اصلی است:
- وسواس فکری
- وسواس اجباری
بسیاری از افرادی که با OCD زندگی می کنند، هم وسواس و هم اجبار را تجربه می کنند، اما برخی افراد فقط یکی یا دیگری را تجربه می کنند.
این علائم فقط زودگذر یا کوتاه مدت نیستند. حتی علائم خفیف تر ممکن است حداقل یک ساعت در روز طول بکشد و به طور قابل توجهی بر فعالیت های روزانه شما تاثیر بگذارد.
وسواس یا اجبار ممکن است بر توانایی شما برای توجه کودک در مدرسه یا انجام وظایف در محل کار تأثیر بگذارد. آنها حتی می توانند شما را از رفتن به مدرسه یا محل کار یا هر جای دیگری باز دارند.
اغلب فرد، این افکار را غیرقابل کنترل میداند که بایستی راهنمایی های لازم را از متخصص روانپزشکی یا اعصاب و روان بگیرد.
وسواس چیست؟
وسواس در حوزه های زیادی رایج است که می توان به مهم ترین آنها در موارد زیر اشاره نمود:
- نگرانی در مورد میکروب، کثیفی یا بیماری
- ترس از آسیب رساندن به خود یا شخص دیگری
- ترس از گفتن چیزی توهین آمیز یا زشت
- همواره وسایل را منظم یا متقارن قرار دادن
- افکار جنسی صریح یا خشونت آمیز
- نگرانی بابت دور انداختن اشیا
- زیر سوال بردن تمایلات یا جهت گیری جنسی شما
- نگرانی زیاد در مورد سلامت و ایمنی خود یا عزیزانتان
- وسواس زیاد راجع به تصاویر مختلف، کلمات یا صداهای مزاحم
این افکار ناخواسته و مزاحم، بدون توجه به اینکه چقدر سعی می کنید آنها را نادیده بگیرید یا سرکوب کنید، باز می گردند. پافشاری آنها می‌تواند به این باور قوی‌تر منجر شود که ممکن است درست باشند، یا ممکن است به حقیقت بپیوندند، اگر اقداماتی برای جلوگیری از آنها انجام ندهید.
رفتارهای اجباری در وسواس اجباری شامل چه مواردی است؟
- شستن دست ها، اشیاء یا بدن
- سازماندهی یا تراز کردن اشیا به روشی خاص
- شمردن یا تکرار عبارات خاص
- چند بار لمس کردن چیزی
- به دنبال اطمینان زیاد از دیگران بودن
- جمع آوری اشیاء خاص یا خرید چندین مورد از یک کالا
پنهان کردن اشیایی که می توانید از آنها برای آسیب رساندن به خود یا شخص دیگری استفاده کنید، به طور ذهنی اعمال خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که به شخص دیگری آسیب نرسانده اید.
چه چیزی باعث OCD می شود؟
متخصصان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث OCD می‌شود، اما سابقه خانوادگی این بیماری ممکن است نقش مهمی داشته باشد. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به OCD است، شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارید.
به گفته منبع معتبر موسسه ملی سلامت روان، رشد نامنظم و اختلال در مناطق خاصی از مغز نیز با این وضعیت مرتبط است. برخی شواهد نشان می‌دهند که OCD ممکن است تا حدی به نحوه پاسخ مغز شما به سروتونین مربوط باشد. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که به تنظیم خلق و خو و خواب کمک می کند و بسیاری از عملکردهای مهم دیگر را در سراسر بدن شما انجام می دهد.
چه عواملی برای بیماری وسواس اجباری خطرناک است؟
عوامل مهمی مانند ژنتیک شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد اما موارد دیگری نیز وجود دارد که احتمال مبتلا شدن را افزایش می دهد. که این موارد شامل:
- استرس یا تروما؛ استرس قابل توجه در خانه، مدرسه، محل کار یا در روابط شخصی می تواند احتمال ابتلا به OCD را افزایش دهد یا علائم موجود را بدتر کند.
- ویژگی های شخصیت؛ برخی از ویژگی های شخصیتی، از جمله دشواری در کنترل عدم اطمینان در موضوعات، افزایش احساس مسئولیت، یا کمال گرایی، ممکن است در OCD نقش داشته باشند.
- سوء استفاده در دوران کودکی؛ کودکانی که تجاوز یا سوء استفاده یا سایر تجربیات آسیب زا در دوران کودکی را تجربه می کنند، مانند قلدری یا بی توجهی شدید، شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
- علائم حاد عصبی – روانپزشکی دوران کودکی (CANS)؛ برای برخی از کودکان، OCD به طور ناگهانی شروع می شود. پس از عفونت استرپتوکوک، این سندرم به نام PANDAS شناخته می شود که مخفف اختلالات عصبی خودایمنی کودکان مرتبط با استرپتوکوک است. اما سایر عفونت ها یا بیماری ها نیز می توانند علائم ایجاد کنند.
- آسیب تروماتیک مغز؛ طبق یک مطالعه در سال ۲۰۲۱، علائم OCD ممکن است برای اولین بار پس از آسیب به سر ظاهر شود.
با این حال، به خاطر داشته باشید که ممکن است سابقه خانوادگی OCD، همراه با سایر عوامل، خطر داشته باشید، اما هرگز خودتان به این بیماری مبتلا نشوید. علاوه بر این، افرادی که هیچ فاکتور خطر شناخته شده ای ندارند همچنان می توانند OCD داشته باشند.
OCD اغلب با سایر شرایط سلامت روان رخ می دهد، از جمله:
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- سندرم تورت
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلالات اشتها
در واقع، حدود ۹۰ درصد از افراد مبتلا به OCD دارای وضعیت سلامت روان دیگری هستند که شرایط اضطراب شایع‌ترین آنهاست. گفتنی است، داشتن یکی از این شرایط به طور خودکار به این معنی نیست که احتمال ابتلا به OCD بیشتر است.
OCD چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر وسواس یا اجبار را تجربه می کنید، یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده می تواند به شما در تشخیص و کشف بهترین گزینه های درمانی کمک کند.
از آنجایی که این علائم، اغلب به تدریج شروع می شوند، ممکن است فوراً خیلی قابل توجه نباشند. در واقع، بسیاری از مردم قبل از اینکه به دنبال کمک باشند، سال ها با این بیماری زندگی می کنند.
صحبت در مورد علائم OCD ممکن است دشوار به نظر برسد اما بهتر است با دوستان خود در میان بگذارید.
شاید شما یک فکر وسواسی را با یکی از والدین در میان گذاشتید و توانستید به خوبی آن را کنترل کنید.
یا شاید سعی کرده‌اید به همکارتان که مرتباً لوازم اداری قرض می‌گیرد، توضیح دهید که باید اقلام روی میز خود را به روشی در یک راستا قرار دهد. وقتی یک منگنه را برای قرض گرفتن آن برداشتند و آن را در جای نامناسبی قرار دادند، تا زمانی که آن را در جایی که تعلق داشت قرار ندادند، به شدت احساس ناراحتی خواهید کرد. بعداً ممکن است در راهرو صدای همکارانتان را بشنوید که با شخص دیگری در مورد “عجیب” بودن شما صحبت می کنند. این جای نگرانی ندارد شما بایستی در مورد بیماری خود راحت تر باشید، این شما هستید نه دیگری پس برای خوب شدن مبارزه کنید.
اما در عوض، یک متخصص سلامت روان به شما نمی خندد یا قضاوت نمی‌کند و با دلسوزی به علائم شما گوش می‌دهند و به شما کمک میکنند تا به آنها رسیدگی کنید.
آنها با پرسیدن سوالاتی در مورد انواع وسواس یا اجبار هایی که تجربه میکنید شروع می کنند، از جمله:
- هر روز چقدر زمان می گیرند
- کاری که شما برای نادیده گرفتن یا سرکوب آنها انجام می دهید
- آیا باورهای مرتبط با OCD برای شما صادق است یا خیر
- وسواس و اجبار چه تاثیری بر روابط و زندگی روزمره شما می گذارد
- آنها همچنین در مورد داروهایی که مصرف می کنید و سایر علائم سلامت روان یا پزشکی که تجربه می کنید برای کمک به رد کردن عوارض جانبی دارو یا سایر شرایط سؤال می کنند.
سایر شرایط سلامت روان می تواند علایمی شبیه OCD داشته باشد:
- اختلالات بدشکلی:
اختلال بدشکلی بدن می تواند شامل افکار ثابت یا رفتارهای تکراری باشد که به ظاهر فیزیکی شما مربوط می شود.
- تریکوتیلومانیا شامل اصرار مداوم برای کندن موهای خود است.
- افسردگی می تواند شامل حلقه زدن افکار ناخواسته باشد، اما این افکار معمولاً منجر به رفتارهای اجباری نمی شوند.
- اختلال احتکار شامل جمع آوری بیش از حد اشیاء غیر ضروری و مشکل در دور انداختن اشیا است، اما این دارایی ها باعث ایجاد ناراحتی نمی شوند. افراد مبتلا به OCD ممکن است فقط به دلیل اجبار برای تکمیل یک مجموعه یا به این دلیل که معتقدند ذخیره نکردن آن موارد ممکن است منجر به آسیب شود، موارد را جمع آوری یا ذخیره کنند.
- اختلال اضطراب فراگیر همچنین شامل نگرانی های مکرر و مداوم است. اگرچه این نگرانی ها اغلب به زندگی روزمره مربوط می شود. در حالی که ممکن است شما را به دوری از افراد یا موقعیت‌های خاص سوق دهند، اما معمولاً به اقدامات اجباری منجر نمی‌شوند.
- تیک ها یا حرکات ناگهانی و مکرر می توانند با OCD اتفاق بیفتند. غیر معمول نیست که افراد مبتلا به OCD به یک اختلال تیک مانند سندرم تورت نیز مبتلا باشند. اما شما همچنین می توانید بدون داشتن OCD دچار اختلال تیک شوید.
بهتر است برای اینکه تشخیص داده شود شما کدام نوع از بیماری این اختلال را دارید با بهترین روانپزشک ایران در سایت دکتر با من مشورت نمایید.
درمان بیماری ocd چیست؟
دارو
یکی از روش هایی که به شما کمک می کند تا بتوانید درمان شوید استفاده از داروهای مختلفی است که توسط روانپزشکان تجویز می شود:
- مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRIs)، مانند فلوکستین (پروزاک) یا سرترالین (زولوفت)
- کلومیپرامین (Anafranil) ضد افسردگی سه حلقه ای، اگرچه این دارو معمولاً به عنوان خط اول درمان تجویز نمی شود.
- داروهای ضد روان پریشی مانند آریپیپرازول (Abilify) یا ریسپریدون (Risperdal) که می توانند اثرات SSRI را افزایش دهند.
- ممانتین (نام ندا)، یک آنتاگونیست گیرنده NMDA، که می تواند اثرات SSRI را نیز افزایش دهد.
گاهی اوقات ممکن است ۸ تا ۱۲ هفته قبل از اثرگذاری SSRI ها طول بکشد، بنابراین داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید حتی اگر بلافاصله متوجه بهبودی نشدید.
برخی از عوارض جانبی ممکن است برای شما رخ دهد، بنابراین از شما همیشه می خواهیم که دکتر خود را از علائم ناخواسته ای که هنگام مصرف دارو تجربه می کنید مطلع کنید. اگر این عوارض جانبی بیشتر از فواید دارو باشد، روانپزشک شما ممکن است روش درمانی دیگری را توصیه کند.
مشاوره با روانشناس و روان درمانگر
یکی از شیوه هایی که شما می توانید به خوبی از آن استفاده و در کنار روان درمانی از آن استفاده نمایید، مشاوره با روانپزشک و روان درمانگر است.
دارو اغلب می تواند به تسکین علائم کمک کند، اما با همکاری با یک درمانگر، می توانید یاد بگیرید که ابزارهایی برای مدیریت افکار ناخواسته و تغییر الگوهای رفتاری غیر مفید و همچنین راهکارهایی برای بهبود آرامش و مقابله با پریشانی عاطفی خود داشته باشید.
رویکردهای درمانی توصیه شده برای OCD عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری CBT می تواند به شما کمک کند تا الگوهای افکار و رفتارهای ناخواسته یا منفی را شناسایی کرده و مجدداً چارچوب بندی کنید.
- پیشگیری از مواجهه و پاسخ (ERP)؛ این نوعی CBT است که شامل قرار گرفتن تدریجی در موقعیت‌های ترسناک یا نگرانی‌های ریشه‌ای وسواس یا اجبار است. هدف ERP یادگیری مدیریت وسواس های پریشانی بدون درگیر شدن در رفتارهای اجباری است.
- درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی.
این درمان شامل یادگیری مهارت های ذهن و آگاهی برای مقابله با پریشانی ناشی از افکار وسواسی است.
Ocd در کودکان به چه صورت است؟
در خصوص OCD در کودکان می توان گفت که حدود نیمی از افراد مبتلا به OCD اولین بار علائم را در دوران کودکی مشاهده کردند.
کودکان ممکن است همیشه علائم OCD را مانند بزرگسالان نشان ندهند. مثلا:
- آنها ممکن است متوجه نباشند که وسواس یا اجبار شان بیش از حد است.
- آنها ممکن است بر این باورند که همه افکار و تمایلات مشابهی دارند.
- وسواس ممکن است کمتر آشکار به نظر برسد. برخی از الگوهای فکری، مانند تفکر جادویی یا ترس از اتفاقات بد برای عزیزان، ممکن است بخشی معمولی از رشد کودک به نظر برسند.
بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، تیک‌ها اغلب با OCD در دوران کودکی ایجاد می‌شوند. آنها معمولاً علائمی از چندین دسته دارند. همچنین درمان برای کودکان معمولاً مانند بزرگسالان شامل درمان، دارو یا هر دو است.
نتیجه گیری
ما در این مقاله در خصوص بیماری اختلال وسواس اجباری و فکری صحبت کرده ایم تا شما با آگاهی کامل در خصوص بیماری خود مواجه شده و درمان را آغاز نمایید. در واقع هدف این است که بتوانید علاوه بر داشتن اطلاعات کلی از انواع بیماری اعصاب و روان از متخصص روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان در سایت دکتر با من نوبت اخذ نمایید.
شیوه ی اخذ نوبت آنلاین به این صورت است که شما وارد سایت شده و سپس اسم دکتر خود را جستجو نمایید. وارد پروفایل وی شده و سپس در آنجا لیست کامل متخصصین را مشاهده خواهید کرد و بر اساس تخصص و روز و ساعات حضور پزشک در مطب از وی نوبت اخذ خواهید نمود.
با آرزوی بهبودی سلامتی و درمان شما بیماران و همراهان عزیز دکتر با من
منابع
- https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/obsessive-compulsive-disorder-ocd/overview/#:~:text=Obsessive%20compulsive%20disorder%20(OCD)%20is,usually%20starts%20during%20early%20adulthood.
- https://www.psychiatry.org/patients-families/obsessive-compulsive-disorder/what-is-obsessive-compulsive-disorder
- https://iocdf.org/about-ocd/
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9490-ocd-obsessive-compulsive-disorder
- https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/obsessive-compulsive-disorder#ocd-support-groups-and-education
- Obsessive-compulsive disorder (OCD): Symptoms, causes …
- What is OCD? – Mind
- Obsessive-compulsive disorder – Genetics – MedlinePlus
- Obsessive compulsive disorder (OCD) – Beyond Blue
دیدگاه خود را درج کنید