آبسه مغزی چیست و چگونه درمان می شود؟

آبسه مغزی می تواند بر مردان بالغ پایین ۳۰ سال تاثیرگذار باشد. رشد آبسه های مغزی در بین کودکان اغلب در سنین ۴ تا ۷ سال رخ می دهد. نوزادان تازه متولد شده هم در معرض خطر ابتلا به این آبسه هستند. واکسیناسیون می تواند بروز این آبسه در کودکان خردسال را کاهش دهد.

این مقاله به همین موضوع پرداخته است و قصد دارد در مورد علائم، تشخیص و درمان این آبسه مطالبی را به افراد علاقه مند ارائه دهد. پس با این مقاله همراه باشید و آن را تا انتها مطالعه کنید.

آبسه مغزی چیست؟

آبسه نوع مغزی را می توان مجموعه ای از چرک در نظر گرفت که ایجاد آن به منظور پاسخ به عفونت یا ضربه است. آبسه یک وضعیت جدی به شمار می رود که می تواند زندگی را تهدید کند. در گذشته این آبسه به صورت ثابتی کشنده بود؛ اما محققان دریافته اند که پیشرفت چشمگیری در تشخیص و درمان حاصل شده و این پیشرفت روزافزون بسیار قابل توجه است. این درمان ها به اندازه آبسه و محل تشکیل آن در مغز بستگی داشته و بر اساس آن با دیگری تفاوت دارد.

علائم آبسه مغزی چیست؟

یکی از علائم شایع این آبسه، سردرد است که ۶۹ تا ۷۰ درصد از موارد را در بر می گیرد. همچنین تب (۴۵ تا ۵۳ درصد از موارد) و تهوع و استفراغ (۴۰ درصد) نیز از سایر علائم است. ممکن است تشنج اولین علامت آبسه باشد. معمولا افزایش فشار در درون مغز منجر به تهوع و استفراغ می شود. همچنین شروع درد از کنار آبسه رخ می دهد و ممکن است آرام یا ناگهانی باشد. در ۶۵ درصد از موارد نیز تغییرات روحی و روانی ایجاد می شود که می تواند زمینه بروز موارد زیر را به وجود آورد:

• گیجی
• تحریک پذیری
• خواب آلودگی و بی حالی
• تمرکز ذهنی ضعیف
• فرآیندهای فکری کند
• پاسخگویی ضعیف
• کما (احتمال اندک)

مشکلات عصبی می تواند بر ۵۰ تا ۶۵ درصد از افرادی که به آبسه مغزی مبتلا هستند، تاثیر بگذارد. این مشکلات معمولا همراه با سردرد ایجاد می شوند و پیدایش آنها چند روز یا چند هفته به طول می انجامد که می توانند موارد زیر را در بر بگیرند:

• ضعف عضلانی
• مشکلات گفتاری از جمله گفتار نامفهوم
• ضعف یا فلج در یک طرف از بدن
• سفت شدن پشت، گردن یا شانه ها
• هماهنگی ضعیف
• تاری دید، دوبینی یا خاکستری

علائم آبسه مغزی از ترکیب عفونت، فشار بر مغز و آسیب دیدگی بافت مغز به وجود آمده است؛ زیرا با رشد آبسه، فضای بیشتری اشغال خواهد شد. با بدتر شدن سردرد به صورت ناگهانی، احتمال ترکیدن آبسه وجود خواهد داشت. در دو سوم موارد، علائم تا دو هفته به طول می انجامد. به طور متوسط، تشخیص این مشکل ۸ روز بعد از شروع علائم توسط پزشکان انجام می شود.

علت آبسه مغزی چیست؟

به احتمال بسیار زیاد، این آبسه (Cerebral abscess) در نتیجه عفونت باکتریایی یا قارچی در قسمتی از مغز رخ می دهد. انگل ها نیز می توانند زمینه ساز بروز آبسه شوند. آلوده شدن بخشی از مغز توسط باکتری ها، قارچ ها یا انگل ها منجر به التهاب و تورم می شود. در چنین مواردی آبسه سلول های مغزی آلوده، گلبول های سفید فعال و مرده و ارگانیسم های ایجاد کننده مشکل را در بر می گیرد.

با تجمع سلول ها، دیواره یا غشایی پیرامون آبسه به وجود می آید. این امر کمک می کند که عفونت جداسازی شده و از گسترش آن به بافت سالم جلوگیری شود. متورم شدن آبسه موجب وارد شدن فشاری فزاینده به بافت مغز اطراف می شود. به علت انعطاف ناپذیر بودن جمجمه، امکان منبسط شدن آن وجود ندارد. فشار ناشی از آبسه می تواند سبب مسدود شدن رگ های خونی شود و از رسیدن اکسیژن به مغز ممانعت کند که در نهایت بافت ظریف مغز را دچار آسیب دیدگی یا تخریب می کند.

نحوه ورود عفونت به مغز

عفونت های مغزی نادر هستند که این موضوع دلایل مختلفی دارد. یکی از این دلایل می تواند سد خونی – مغزی، شبکه ای محافظ از رگ های خونی و سلول ها باشد. این امر موجب مسدود شدن اجزایی خاص از خونی که به سوی مغز جریان پیدا می کند، می شود. اما به سایرین اجازه عبور می دهد.

گاهی اوقات، عفونت قابلیت عبور از سد خونی مغزی را دارد. این رویداد زمانی خواهد بود که التهاب، سد را دچار آسیب دیدگی می کند و در آن شکاف ایجاد می شود. ورود عفونت از سه مسیر اصلی به مغز رخ می دهد:

• از راه خون ناشی از عفونت که در بخش دیگری از بدن وجود دارد.
• ناشی از جراحات تروماتیک یا جراحی عفونت از بخش دیگری از بدن
• پخش شدن از یک مکان مجاور مانند گوش

در صورت بروز عفونت در جای دیگری از بدن، حرکت ارگانیسم های عفونی می تواند از طریق جریان خون رخ دهد و با دور زدن سد خونی مغزی، وارد مغز شده و سبب آلودگی آن شوند. بین ۹ تا ۴۳ درصد از آبسه ها به علت پاتوژن هایی رخ می دهند که از بخش دیگری از بدن انتقال پیدا کرده اند.

سرچشمه بسیاری از آبسه های باکتریایی مغز از ضایعه ای موجود در بخش دیگر بدن است. پیدا کردن ضایعه اولیه اهمیت زیادی دارد، زیرا احتمال تکرار عفونت در آینده وجود خواهد داشت. فردی با سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر در معرض خطر مبتلا شدن به آبسه مغزی قرار می گیرد که ناشی از عفونت خونی است. ممکن است فردی دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشد، اگر:

• مبتلا به ایدز باشد.
• افراد تحت درمان شیمی درمانی
• نوزادان زیر ۶ ماه
• افرادی که پیوند عضو انجام داده اند.
• افرادی که استفاده از داروهای استروئیدی را به صورت طولانی مدت اجرا می کنند.

شایع‌ ترین عفونت ‌هایی که برای ایجاد آبسه مغزی شناخته شده اند، شامل موارد زیر هستند:

• اندوکاردیت: عفونت دریچه قلب
• عفونت گوش میانی: در صورت عدم درمان عفونت، احتمال بروز آبسه مغزی وجود دارد.
• عفونت‌ های شکمی: مانند التهاب دیواره درونی شکم و لگن سیستیت یا التهاب مثانه، پریتونیت و عفونت ‌های لگنی دیگر
• اوتیت میانی: عفونت گوش میانی
• پنومونی: عفونت های ریه
• ماستوئیدیت: عفونت استخوان پشت گوش

سرایت کردن عفونت از یک ناحیه مجاور امکان پذیر است که این عامل ۱۴ تا ۵۸ درصد منبع آبسه های مغزی است. با شروع عفونت از درون جمجمه (به عنوان مثال در گوش یا بینی) احتمال سرایت آن به مغز وجود دارد. محل آبسه بستگی به محل و نوع عفونت اصلی خواهد داشت.

تشخیص آبسه مغزی

به منظور تشخیص این نوع از آبسه، پزشک به ارزیابی علائم و نشانه ها می پردازد و سوابق پزشکی و سفر اخیر وی را بررسی می کند. پزشک باید مطلع شود که آیا فرد اخیرا دچار عفونت بوده است یا خیر؟ سیستم ایمنی وی ضعیف است یا نه؟

ممکن است بررسی ها به علائم بیماری ها و شرایط دیگر شباهت داشته باشند، در نتیجه تشخیص نیازمند زمان زیادی است. اگر پزشک توانایی تعیین زمان آغاز علائم و نحوه پیشرفت آنها را به صورت دقیق داشته باشد، تشخیص آسان تر می شود. پزشک مغز و اعصاب به منظور تشخیص دقیق به بررسی و انجام مجموعه ای از آزمایشات می پردازد.

آزمایش خون به منظور بررسی سطوح بالای گلبول های سفید خون انجام می شود که ممکن است نشان دهنده عفونت باشد. اسکن های تصویربرداری مانند ام آر آی یا سی تی اسکن که آبسه در آنها به صورت یک یا چند نقطه نمایش داده می شوند. آسپیراسیون با هدایت CT نوعی بیوپسی سوزنی است که نمونه برداری از چرک به منظور تجزیه و تحلیل را در بر می گیرد. در دهه های اخیر به علت استفاده روزافزون از هدایت CT و MRI اسکن در تشخیص، تعداد مرگ و میر در نتیجه آبسه های مغزی کمتر شده است.

دکتر با من قابلیت ارائه خدمات پزشکی مورد نیاز مراجعه کنندگان را به آنها دارد. خدمات پزشکی مواردی مانند مشاوره پزشکی و عرضه محصولات پزشکی را در بر می گیرد.

به عبارت بهتر این مجموعه می تواند برقراری ارتباط میان پزشکان متخصص و مراجعه کنندگان را ساده تر کند. این مجموعه می تواند خدمات پزشکی را به افراد متقاضی ارائه دهد و مواردی مانند مشخصات و چگونگی دسترسی به هر پزشک متخصص را تعیین کند.

درمان آبسه مغزی

به طور کلی درمان این بیماری، جراحی و دارو را در بر می گیرد. پیشرفت های اخیر در پزشکی و فناوری به این معنا است که در حال حاضر شانس بهبودی آبسه مغزی نسبت به گذشته بیشتر شده است. به طور معمول در صورت مشکوک بودن پزشک به این آبسه، تجویز آنتی بیوتیک ها توسط وی انجام می شود؛ زیرا آبسه ممکن است تهدید کننده زندگی باشد.

اگر آزمایش ها نشان دهنده عفونت ویروسی به جای باکتریایی باشد، پزشک و دکتر مغز و اعصاب تغییر درمان را بر این اساس انجام می دهند. اثربخشی درمان بستگی به موارد زیر دارد:

• اندازه آبسه
• تعداد آبسه های موجود
• دلیل آبسه
• وضعیت سلامتی فرد به صورت کلی

اگر آبسه دارای قطری کوچکتر از یک اینچ باشد، احتمالا فرد تنها داروهای آنتی بیوتیک و ضد ویروس دریافت می کند. این در حالی است که پزشک ممکن است نیازمند تخلیه آبسه کوچک تر باشد تا آنتی بیوتیک بهتر را تعیین کند.

در صورت بزرگ تر بودن قطر آبسه (بزرگ تر از یک اینچ) پزشک باید به آسپیره، تخلیه یا برش دادن آن بپردازد. در صورت وجود چندین آبسه، ممکن است بریدن آنها خطرناک باشد. در این حالت، توصیه مراجعه به جراح آسپیراسیون است. همچنین فرد برای هر عفونت اولیه (برای مثال در ریه ها، بینی یا شکم) نیازمند درمان است.

دکتر با من توانسته است جمع آوری مجموعه ای از بهترین پزشکان و متخصصان را اجرا کند. به این ترتیب افراد می توانند به صورت کامل با مشخصات، موقعیت مکانی، شماره تلفن تماس، نحوه دسترسی و سایر موارد مرتبط با هر پزشک آشنایی پیدا کرده و با آگاهی از این موارد انتخاب کنند.

کلام آخر

آبسه مغزی موضوع مورد بحث این مقاله بوده است. در واقع این مقاله افرادی که به دنبال سایت بهترین دکتر مغز و اعصاب هستند یا بهترین دکتر مغز و اعصاب خوب در تهران و سایر شهرها را جستجو می کنند را مخاطب قرار داده است. به چنین افرادی توصیه می شود که از وب سایت دکتر با من کمک بگیرند.