سرطان معده
سرطان بیماری ای است که اخیرا در سطح جهانی افزایش چشمگیری داشته، زمانی که سلول های بدن به صورت غیر قابل کنترل تقسیم می شوند و رشد سلول ها از حالت طبیعی خارج می شود، این بیماری بروز پیدا می کند. در ادامه با پخش شدن در بافت های مجاور سبب آسیب رساندن به آن ها می شود. در واقع سرطان از تغییرات بخش ژن در DNA به وجود می آید، یکی از شایع ترین نوع این بیماری سرطان معده است، معادل لاتین آن gastric cancer نام دارد.سرطان معده از رشد غیر معمول سلول هایی که در پوشش داخلی معده ایجاد می شوند، معده در بخش میانی یعنی بالای شکم زیر دنده ها قرار دارد، وظیفه معده در بدن تجزیه و هضم غذا است و سرطان معده امکان دارد در هر بخشی از معده اتفاق بیفتد، در نتیجه تحقیق پزشکان این بیماری به علت یک آسیب تروماتیک شکمی اتفاق می افتد.
سرطان معده چیست؟
سلول ها در هر نقطه از بدن می توانند به سلول های سرطانی تبدیل شوند و سپس به باقی بخش های بدن گسترش بیابند. سرطان معده در اثر رشد خارج از کنترل سلول های معده به وجود می آید.معده بخش کیسه مانند در دستگاه گوارش ما است. با ورود غذا به معده، با ترشح اسید هضم غذا در معده شروع می شود و سپس در قسمت ابتدایی روده کوچک یعنی دوازدهه تخلیه می شود. در شکم ارگان های متفاوت وجود دارد که نشانه ابتلا به سرطان در هر کدام از این اندام مانند روده بزرگ، پانکراس، کبد و… می تواند از هم متفاوت باشند.آمار ابتلا به سرطان معده
سرطان معده دارای رتبه پنجم در بین شایع ترین سرطان ها است، که این عدد بین مردان به ۴ و در بین زنان به ۷ تغییر پیدا می کند. در سال ۲۰۲۰ تعداد افراد مبتلا به سرطان یک میلیون افزایش داشته است، طبق اطلاعات جمع آوری شده در این حوزه مغولستان اولین کشور در تعداد میزان بروز و ابتلا به سرطان معده است و در گام دوم کشور ژاپن قرار دارد، مرگ و میرهای ناشی از این بیماری در گام اول متعلق به کشور مغولستان و سپس تاجیکستان است .در کنار موارد گفته شده آمارهای کشور ایالات متحده آمریکا نیز قابل توجه است، در ایالات متحده تعداد افراد جدیدی که به سرطان معده در ۱۰ سال اخیر ابتلا پیدا کرده اند یک و نیم درصد کاهش داشته است، از ابتدای قرن بیستم سرطان معده یکی از عامل های اصلی مرگ در اثر سرطان است که روند کاهشی دارد. ادله زیادی روی آن تاثیر داشته و از مهمترین عوامل می توانیم به موارد زیر اشاره کرد:-
- افزایش استفاده از یخچال ها و صنعت سرما که سبب شد از غذاهای شور و دودی شده کمتر استفاده شود.
-
- کاهش تعداد افرادی که آلوده به باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند.
-
- در بعضی از نقاط جهان من جمله شرق آسیا این بیماری شایع تر است.
سرطان معده دارای چه انواعی است؟
با توجه به اینکه سلول های کدام بخش از معده درگیر شده باشد انواع سرطان معده تعریف می شود که به شرح ذیل است:سرطان اولیه معده
سرطان معده اصولاً از مخاط معده شروع می شود و به لایه های عمیق تر نفوذ پیدا می کند. اگر در سرطان معده فقط لایه مخاط و زیرمخاط درگیر شود، سرطان معده اولیه است.سرطان ادنوکارسینومای معده
اگر فقط لایه مخاط درگیر شود، سرطان معده از نوع ادنوکارسینومای معده است که بیش از ۹۰ درصد از سرطان های معده در این دسته قرار می گیرد.تومورهای استرومائی دستگاه گوارش
این نوع سرطان به نسبت باقی موارد افراد کمتری را درگیر خود می کند و سلول های بینابینی معده را درگیر می کند، ICC سلول های اختصاصی در دستگاه گوارش است. GIST معده به دو صورت خوش خیم و بدخیم هستند.سرطان لنفوم معده
این نوع سرطان معده در حالتی رخ می دهد که لنفوسیت ها (نوعی از گلبول های سفید) مورد آسیب و حمله قرار بگیرد ، منشا لنفوم معده از خود بافت معده است و به نسبت عمومیت کمتری دارد.تومور کارسینوئید یا نورواندوکرین دستگاه گوارش
سلول هایی که ترشح کننده هورمون های معده هستند منشا شروع این نوع سرطان هستند، تومورهای نورواندوکرین دستگاه گوارش می توانند به تدریج رشد کنند یا حمله کنند که در بیشتر اوقات این تومورها در باقی اندام گسترش نمی یابند.علل ابتلا به سرطان معده
با اتکا به دلایل و شواهد علمی می توان گفت مواردی وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، مواردی از آن را برای دوستان عزیز خواهیم نوشت که به شرح زیر می باشد:-
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی
-
- سیگار کشیدن
-
- مصرف نوشیدنی هایی که دارای الکل هستند
-
- استفاده بیش از حد از غذاهای نگهداری شده و دارای نمک
-
- اضافه وزن و چاقی
-
- مصرف گوشت و ماهی به صورت کباب شده
-
- داشتن رژیم غذایی بدون میوه و یا کم
-
- داشتن سن زیاد (بالای ۶۰ سال)
-
- غذاهای دودی، ترشی، شور و مصرف کم سبزیجات و میوه ها
علائم ابتلا به سرطان معده
نشانه های سرطان معده دارای علائم متعددی است که در سطوح مختلف ابتلا متفاوت هستند، در صورت مشاهده این موارد باید سریعا به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد و نظر آنها را درباره مشکلاتی به وجود آمده دانست، که از آنها می توان موارد زیر را نام برد:-
- مشکل در بلعیدن غذا
-
- شکم درد
-
- احساس نفخ بعد از صرف کردن وعده غذایی
-
- احساس سیری و عدم تمایل به غذا خوردن بعد از میل کردن مقدار کمی از غذا
-
- عدم احساس گرسنگی در زمانی که طبق پیش بینی بدن احتیاج به غذا دارد
-
- سوزش سر دل
-
- حالت تهوع
-
- سوء هاضمه
-
- استفراغ
چه افرادی بیشتر در معرض سرطان معده هستند ؟
همانطور که گفته شد افراد مسن به نسبت باقی افراد جامعه بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند از هر ۱۰ نفر که با این بیماری گلآویز هستند ۶ نفر بیش از ۶۵ سال دارند.خطر ابتلا به سرطان به طور کلی در مردان نسبت به زنان بیشتر است و همچنین افرادی که دارای سابقه های خانوادگی باشند در معرض ابتلا به این بیماری هستند.البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که افرادی که دارای چند علامت هستند دلیلی برای ابتلای آن افراد به این بیماری نمی باشد، موارد ذکر شده طبق تجربه به دست آمده است که اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند چنین نشانه هایی را در سیر روند ابتلا به بیماری در خود داشته اند.نحوه تشخیص سرطان معده
راه های متعددی برای تشخیص سرطان معده وجود دارد، با توجه به تشخیص پزشک متخصص گوارش و سطح ابتلا به بیماری، از روش های متفاوتی جهت تشخیص و اطمینان از ابتلا به بیماری استفاده می شود اما به طور کلی می توان موارد زیر را نام برد:-
- آندوسکوپی
-
- آزمایش خون
-
- سی تی اسکن
-
- تصویربرداری رادیوگرافی
-
- آزمایش مدفوع
-
- آزمایشات تنفسی
-
- آزمایش مارکر تومور
-
- پی ای تی-سی تی اسکن
-
- معاینه فیزیکی: پزشکان متخصص گوارش تغییراتی که در شکم به وجود می آید را از قبیل تورم و وجود مایع احساس می کند و همچنین غدد لنفاوی که متورم باشند را نیز بررسی می کند.
-
- گاستروسکوپی: پزشک متخصص گوارش بعد از بی حس کردن گلو به وسیله اسپری با یک لوله نازک و روشن معده را مورد بررسی قرار می دهد.
-
- آزمایش تنفسی و مدفوع: از آنجایی که عفونت هلیکوباکترپیلوری در پیدایش تورم نقش دارد بررسی این مورد به وسیله آزمایش تنفسی و آزمایش مدفوع انجام می شود .
-
- بیوپسی: حین گاستروسکوپی ، پزشکان متخصص جراحی گوارش از آندوسکوپی برای نمونه برداری از بافت استفاده می کنند که با برداشت آسیب شناس آنرا در زیر میکروسکوپ ها بررسی می کند تا سلول های سرطانی را بررسی کند و این روش مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان معده است .
آزمایش ها برای تشخیص سرطان
در کنار آزمایش هایی که تا به حال گفته شد باید برای تشخیص دقیق آزمایشات دیگری نیز انجام بگیرند عبارتند از :-
- آزمایش خون
-
- تجزیه و تحلیل مدفوع
-
- تعیین کمیت نشانگرهای تومور
پیشگیری از سرطان معده
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده مواردی را می توانیم رعایت کنیم که به شرح ذیل است:-
- رژیم غذایی سالم تاثیر زیادی در ابتلا به سرطان معده دارد
-
- ترک سیگار
-
- درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
-
- کاهش وزن
-
- فعالیت بدنی و ورزش کردن
-
- استفاده نکردن از نوشیدنی های الکلی
-
- کمک گرفتن از اصول طب سنتی در پیشگیری از سرطان معده