دیسک کمر: استخوان خمیده انسان، یک ساختار پیچیده که بدن ما را حمایت می‌کند و حرکت را تسهیل می‌دهد، قابلیت ابتلا به انواع شرایط را دارد. یکی از این شرایط که اغلب باعث ناراحتی و چالش‌هایی می‌شود، “دیسک کمر” یا خروج دیسک از محل خود است. در این مقاله، جزئیات دقیق در مورد دیسک کمر و راهبردهای موثر مدیریت آن را بررسی خواهیم کرد. بیایید به سفری بپردازیم تا رازهای دیسک کمر را کشف کنیم.

دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر یک واژه‌ای پزشکی است که به معنای خروج یا آسیب دیدن یک دیسک در ناحیه پایین کمر، می‌باشد. حالا بیایید این مفهوم را یکم عمیق‌تر بررسی کنیم.

ستون فقرات یک قسمت اساسی از ساختار بدن انسان است که از تعدادی استخوان به نام مهره‌ها تشکیل شده است هر مهره به دیگری متصل شده و این اتصالات این امکان را می‌دهند که ستون فقرات حرکت پذیر باشد. مهمترین وظیفه این ستون، تعادل بدن، و حرکت‌های مختلف از جمله خم شدن و چرخش است.

علاوه بر این، ستون فقرات دارای دیسک‌های بین مهره ای نیز می‌باشد. این دیسک‌ها همانند یک پد و همچون وسائل جلوگیری کننده از فشار، بین مهره‌ها عمل می‌کنند و از این رو می‌توانند از فشارها و لرزش‌های بدن جلوگیری کرده و از فرسودگی مهره‌ها محافظت ‌کنند.

دیسک ها در صورت پاره شدن ، باعث فشار بر اعصاب اطراف می شوند که این ممکن است به درد و عدم راحتی در ناحیه پایین کمر و حتی در دیگر قسمت‌های بدن منجر شود. درک این نکته مهم است که دیسک کمر نه تنها یک درد مزاحم، بلکه ممکن است به عنوان نشانه ای از مشکلات عمیق‌تر در سلامتی کلی بدن تلقی شود.

 

تاریخچه

ابتدای تحقیقات این زمینه به دهه‌های پایانی قرن نوزدهم بازمی‌گردد. در آن زمان، پزشکان و محققان به دنبال درک بهتری از ساختار و عملکرد دیسک و اطراف آن بودند.

در سال ۱۸۹۸، آنتونی ون لیون، جراح فرانسوی، به عنوان یکی از اولین افرادی بود که به شکلی واضح توضیح داد که چگونه یک دیسک فشار بین مهره‌ها را تعیین می‌کند. او توضیح داد که در صورت فشرده شدن یا آسیب دیدن دیسک، ممکن است علائم درد و عدم راحتی در ناحیه کمر ایجاد شود.

در دهه‌های بعد، با پیشرفت تکنولوژی پزشکی، امکانات تصویربرداری مانند رادیوگرافی و سپس MRI به پزشکان این امکان را داد تا ساختارهای داخلی بدن را با دقت بیشتری بررسی کنند. این امکانات به ویژه در تشخیص مشکلات دیسک کمر بسیار موثر ثابت شدند.

در دهه‌های اخیر، پژوهش‌ها و مطالعات بسیاری انجام شده است و نحوه درمان بهبود یافته است. از جمله روش‌های درمانی غیرجراحی تا روش‌های پیشرفته جراحی، توسعه‌های بسیاری در راستای بهبود درمان این مشکلات به وجود آمده است.

آمارجهانی

• کمردرد (LBP) یکی از شایع ترین شکایات ارائه شده در سراسر جهان است، زیرا تقریباً 80٪ از جمعیت یک بار در طول زندگی خود دچار آن می شوند.
• بروز فتق دیسک سالانه حدود 5 تا 20 مورد در هر 1000 بزرگسال است و بیشتر در افراد دهه سوم تا پنجم زندگی با نسبت مرد به زن 2:1 شایع است
• شیوع بیشتر در بین افراد 30 تا 50 ساله است.

محل قرارگیری دیسک کمر

این دیسک درپایین ترین قسمت ستون فقرات، قرار دارد. به عبارت دقیق‌تر، دیسک کمر معمولاً بین دو مهره کمری قرار گرفته و وظیفه فراهم آوردن حرکت نسبت به یکدیگر و جذب فشارها و شوک‌ها را دارد.

این نقطه در ستون فقرات بسیار حساس است و مشکلاتی مانند دیسک کمر می‌توانند سختی‌های زیادی برای فرد ایجاد کنند. بنابراین، اهمیت داشتن دیسک کمر سالم و صحیح در حفظ عملکرد سلامتی و راحتی افراد بسیار بالاست.

دلایل ایجاد دیسک کمر: فهم بهتر از عوامل مؤثر

یک وضعیت پیچیده است که به عوامل متعددی باز می‌گردد. درک دقیق از دلایل ایجاد آن می‌تواند به افراد کمک کند تا از راه‌های پیشگیری و مدیریت موثرتری برخوردار شوند. در زیر به برخی از دلایل اصلی اشاره خواهیم کرد:

• با پیری، دیسک‌ها فشار و فرسودگی طبیعی را تجربه می‌کنند. این فرآیند طبیعی امکان خروج محتوای داخلی دیسک و در نتیجه دیسک کمر را افزایش می‌دهد.
• عدم فعالیت بدنی ممکن است باعث ضعف عضلات و افزایش فشار بر دیسک‌ها شود.
• حمل و نقل بارهای سنگین یا استفاده نادرست از ابزارها می‌تواند فشار زیادی بر دیسک‌ها ایجاد کند و به تدریج منجر به دیسک کمر شود.
• حوادث و آسیب‌های مستقیم به ناحیه کمر می‌توانند باعث شکستگی یا آسیب دیدن دیسک‌ها شوند.
• تمرینات بدون راهنمایی صحیح یا ورزش‌های زیادی که به طور مداوم فشار را بر روی کمر اعمال می‌کنند.
• کشیدن سیگار ممکن است باعث کاهش جریان خون به دیسک‌ها شده و فرآیند شکل‌گیری و بازسازی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
• چاقی می‌تواند فشار اضافی بر دیسک‌ها ایجاد کرده و احتمال دیسک کمر را افزایش دهد.

با درک این دلایل، مردم می‌توانند اقدامات مناسبی انجام دهند تا از ایجاد و تشدید این مشکل جلوگیری کنند و سلامت خود را تقویت کنند.

 

انواع دیسک کمر

یک مشکل شایع در ستون فقرات است و ممکن است باعث ایجاد بیماری‌های مختلف شود. انواع بیماری‌های دیسک کمر عبارتند از:

فتق دیسک (Herniated Disc): وقتی جزء داخلی دیسک از محل خود بیرون می‌آید، این وضعیت به عنوان فتق دیسک شناخته می‌شود. این ممکن است به فشار بر روی اعصاب و ایجاد درد و التهاب منجر شود.

دیسک بیرون زده (Protruded Disc): در این حالت، دیسک به صورت جزئی از محل خود بیرون می‌آید اما هنوز به عنوان فتق شناخته نمی‌شود. این وضعیت ممکن است به درد و علائم دیسکی منجر شود.

دیسک جدا شده (Sequestered Disc): وقتی جزء داخلی دیسک به صورت جدا شده از دیسک خود بیرون می‌آید و در محیط اطراف حبس می‌شود، این وضعیت به عنوان دیسک جدا شده شناخته می‌شود.

بیماری دژنراتیو دیسک (فرسایشی تخریبی) (Degenerative Disc Disease): این بیماری معمولاً به عنوان پیری دیسک شناخته می‌شود. با گذر زمان، دیسک‌های ستون فقرات ممکن است ضعیف شده و منجر به کاهش انعطاف‌پذیری و فشار بر روی عصب‌ها شود.

عفونت دیسک کمر یا دیسکیتیس (Discitis): این بیماری ناشی از التهاب دیسک است که ممکن است به علائم درد، خستگی، و تورم در ناحیه کمر منجر شود.

اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis): این وضعیت باعث لغزش یک مهره به سمت جلوی مهره زیرین میشود که ممکن است به فشار بر روی دیسک‌ها و اعصاب منجر شود.

هر یک از این انواع بیماری‌ها نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارند. مهم است که هرگونه علائم یا نشانه نادرستی در ناحیه کمر را با پزشک متخصص مطرح کنید تا تشخیص دقیقی برای درمان مناسب اعلام شود.

علائم: نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند

دیسک کمر می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد که از نشانه‌های آسیب به ناحیه کمر خبر می‌دهند. برخی از این علائم عبارتند از:

درد: درد در ناحیه کمر یا حتی تا پاها می‌تواند یکی از اولین علائم باشد. درد ممکن است تیز باشد.

سوزش: افراد ممکن است حس سوزش در ناحیه کمر یا پاها تجربه کنند که به عصب‌های تحت فشار اشاره دارد.

ضعف عضلانی: ضعف در عضلات پاها یا حتی دست‌ها از جمله علائم ممکن است. این ممکن است به دلیل تأثیر بر عصب‌ها و حرکت‌های عضلانی باشد.

تغییر در حرکت و انعطاف: محدودیت در حرکت و انعطافات بدن نیز ممکن است نشانه دیسک کمر باشد. فرد ممکن است مشکلاتی در خم شدن یا چرخش بدن داشته باشد.

تغییرات در حالت راه رفتن: نحوه راه رفتن فرد نیز ممکن است به دلیل درد و مشکلات حرکتی تغییر کند.

تشدید علائم با فشار: برخوردهای فیزیکی یا فشار بر ناحیه کمر می‌تواند علائم را تشدید کند.

در هر صورت، در صورت تجربه هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک بسیار مهم است تا تشخیص دقیق گرفته شود و برنامه درمانی مناسب اعمال شود.

 

راههای تشخیص: شناسایی و تدابیر صحیح

تشخیص دقیق از اهمیت بسیاری برخوردار است تا بتوان بهترین روش‌های درمانی را اعمال کرد. در زیر به برخی از روش‌های تشخیص اشاره می‌شود:

1. پزشک ممکن است ابتدا تاریخچه پزشکی شما را بپرسد و به دقت مصاحبه کند تا علائم، زمینه‌های درد، و شرایط اولیه را بررسی کند.
2. پزشک ممکن است آزمایش‌های فیزیکی انجام دهد تا حرکت‌ها، قدرت عضلات، و وضعیت عصب‌ها را بررسی کند.
3. اسکن‌های تصویربرداری مانند MRI (تصویربرداری هسته‌ای مغناطیسی) یا CT Scan (تصویربرداری کامپیوتری) می‌توانند نقاط دقیق و وضعیت دیسک کمر را نمایش دهند.
4. آزمایش‌های عصبی ممکن است انجام شود تا عملکرد عصب‌ها و اثرات دیسک کمر بر آنها بررسی شود.
5. آزمایش‌های خون ممکن است مورد استفاده قرار گیرد تا مشکلات سیستم ایمنی یا عفونت‌ها را شناسایی کند.
6. تست‌های خاص حرکتی ممکن است برای ارزیابی دقیق‌تر حرکات و قابلیت‌های جسمی شما انجام شود.
7. الکترومیوگرافی (EMG) برای ارزیابی عملکرد عضلات و انتقال ایمپالس‌های عصبی به عضلات استفاده می‌شود.

ترکیبی از این روش‌ها به پزشک این امکان را می‌دهد که یک تصویر کامل و دقیق از وضعیت دیسک کمر شما داشته باشد و برنامه‌ی درمانی مناسب را تدوین کند.

نکات و تدابیر مهم پیشگیری

ورزش منظم: انجام تمرینات قوی‌سازی عضلات کمر و شکم، بهبود ایستادگی و افزایش انعطاف پذیری بدن را تسهیل می‌کند.

حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب به ویژه از طریق ترکیب تغذیه سالم و فعالیت‌های ورزشی به کاهش فشار بر دیسک‌ها کمک می‌کند.

تکنیک‌های حمل و برداشت صحیح: هنگام برداشت اشیاء سنگین، از تکنیک‌های صحیح استفاده کنید و از انحنای زیاد در ناحیه کمر خودداری کنید.

استفاده از صندلی مناسب: در محل کار و خانه از صندلی‌های مناسب و پشتیبانی‌دهنده استفاده کنید تا ایستادگی بدن حفظ شود.

استراحت مناسب: در صورت نیاز، استراحت کوتاهی بین فعالیت‌ها یا دوره‌های نشستن برای کاهش فشار بر دیسک‌ها بسیار مفید است.

آموزش تکنیک‌های تنفس: تکنیک‌های تنفس صحیح می‌تواند به حفظ پایداری ناحیه کمر و کاهش فشار بر روی دیسک‌ها کمک کند.

اجتناب از سیگار: دخانیات باعث کاهش جریان خون به دیسک‌ها می‌شود، بنابراین اجتناب از سیگار می‌تواند در پیشگیری از مشکلات دیسک کمر مؤثر باشد.

کنترل استرس: مدیریت استرس و استفاده از روش‌های آرامشی می‌تواند تأثیر مثبتی بر بهبود علائم ناحیه کمر داشته باشد.

همچنین مهم است که در صورت وجود هر گونه علائم یا نگرانی، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق گرفته و در صورت لزوم برنامه درمانی مناسب اعمال شود.

 

نقش ورزش در پیشگیری

ورزش‌هایی که به تقویت عضلات ناحیه کمر، افزایش انعطاف و استقامت عضلات، و حفظ وزن مناسب کمک می‌کنند، می‌توانند فشارهای زیادی که بر دیسک‌ها می‌آید را کاهش دهند. توصیه می‌شود که افراد به صورت منظم و با راهنمایی متخصصین، فعالیت‌های ورزشی را انجام دهند. در زیر تعدادی از ورزش‌ها و فعالیت‌های مفید برای پیشگیری آورده شده‌اند:

• تمریناتی که به تقویت عضلات ناحیه کمر، مانند شکم و پشت، می‌پردازند، می‌توانند استحکام عضلات را افزایش داده و پشتیبانی بهتری برای ستون فقرات فراهم کنند.
• فعالیت‌هایی که به افزایش انعطاف مفاصل می‌پردازند، مانند یوگا یا پیلاتس، می‌توانند به حفظ انعطاف و حرکت راحت در ناحیه کمر کمک کنند.
• شنا یا انجام تمرینات در آب، به دلیل کمتر شدن فشار بر روی استخوان‌ها و عضلات، می‌تواند به حفظ سلامت ناحیه کمر کمک کند.
• فعالیت‌های هوازی ملایم مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری نه تنها به بهبود قلب و عروق کمک می‌کنند بلکه به تقویت عضلات پشت و کمر نیز کمک می‌کنند.
• حفظ وزن مناسب از طریق ترکیب مناسب تغذیه و فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به کاهش فشار بر دیسک‌ها و ستون فقرات کمک کند.

توصیه می‌شود که قبل از شروع هر برنامه ورزشی، افراد با پزشک مشورت کنند تا برنامه مناسب با وضعیت فیزیکی خود را انتخاب کنند. همچنین، انجام ورزش‌ها با تکنیک صحیح و اجتناب از حرکات نادرست نیز اهمیت دارد.

آیا در مراحل بارداری، خطر ابتلا به دیسک کمر افزایش می‌یابد؟

بله،.این افزایش خطر به عوامل متعددی برمی‌گردد که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:

افزایش وزن: در دوران بارداری، وزن بدن زنان افزایش می‌یابد. این افزایش وزن می‌تواند فشار بیشتری را بر روی دیسک‌های ناحیه کمر ایجاد کند و احتمال ایجاد مشکلات دیسکی را بالا ببرد.

تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری، به ویژه افزایش هورمون ریلکسین، می‌تواند باعث ایجاد لخته‌های خونی در عروق کوچک ناحیه کمر شود که ممکن است به اختلالات در گردش خون منجر شود.

تغییرات در مرکز ثقل بدنی: با پیشرفت بارداری، مرکز جرم بدنی( نقطه‌ای که وزن بدن به آن تمرکز می‌شود) نیز تغییر می‌کند و بار مضر روی ناحیه کمر افزایش می‌یابد. این تغییرات ممکن است باعث افتادگی و فشار اضافی بر روی دیسک‌های ناحیه کمر شود.

تغییرات در ناحیه لگن: گسترش رحم و تغییرات در ناحیه لگن نیز می‌تواند باعث تغییر مکان دیسک‌ها و اعمال فشار اضافی شود.

برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات دیسکی در دوران بارداری، انجام تمرینات مناسب، حفظ وزن مناسب، و رعایت تکنیک‌های صحیح حمل و جابه‌جایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. همچنین، مشاوره با پزشک و پیگیری نکات پیشنهادی او نیز در مدیریت سلامت ناحیه کمر در این دوره حیاتی می‌باشد.

 

راههای درمان: بهبود و مدیریت علائم

درمان به شدت وابسته به شدت علائم و وضعیت فرد مبتلا می‌باشد. در زیر، راههای متداول درمان دیسک کمر را می‌آوریم:

• داروها

مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، می‌تواند در کاهش درد و التهاب کمک کند. داروهای ضد درد و آرامبخش نیز ممکن است توصیه شود.

• تراپی فیزیکی

تمرینات تراپی فیزیکی با هدف تقویت عضلات پشتی و شکم، افزایش انعطاف و بهبود استقامت عضلات می‌تواند بسیار موثر باشد.

• آب‌درمانی

تراپی در آب به دلیل کاهش فشار بر روی مفاصل و عضلات می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.

استفاده از دستگاه‌های کمکی

استفاده از کمربند یا دستگاه‌های حمایتی می‌تواند ناحیه کمر را حمایت کرده و در فعالیت‌های روزانه کمک کند.

• تزریقات

شامل استروئیدها یا داروهای ضد التهاب مستقیماً به ناحیه کمر تزریق می‌شوند تا درد و التهاب را کاهش دهند.

• تزریقات اپیدورال

تزریقات به فضای اپیدورال حول نخاع انجام می‌شوند تا داروها به ناحیه مستقیم دیسک کمر برسند و درمان علائم را تسریع کنند.

• جراحی

در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است ضروری باشد. عمل جراحی با هدف تخلیه فشار از عصب‌ها و حفظ ساختار ناحیه کمر انجام می‌شود.

هر درمانی باید توسط پزشک تجویز شود و باید با شرایط و نیازهای خاص هر فرد تطابق داشته باشد. در هر صورت، همکاری با پزشک و پیروی از دستورات ایشان اساسی است.

 

درمان های سنتی

درمان‌های سنتی برای ممکن است در کنار درمان‌های مدرن مورد استفاده قرار گیرند. این روش‌ها معمولاً به تسکین درد، کاهش التهاب، و تقویت عضلات کمک می‌کنند. با این حال، قبل از هر درمانی، توصیه می‌شود با پزشک یا متخصص مشورت کنید تا از تطابق آن با وضعیت شما اطمینان حاصل کنید.

برخی از درمان‌های سنتی عبارتند از:

1. ماساژ
2. درمان‌های گیاهی
3. تغییرات در رژیم غذایی
4. حجامت

هرچند این روش‌ها می‌توانند در بهبود علائم کمک کنند، اما مهم است همواره با پزشک خود در مورد اعتبار و اثربخشی آن‌ها مشورت کنید. همچنین، در صورت ادامه علائم یا تشدید آن‌ها، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.

عوارض دیسک کمر چیست؟

• زمانی که یک دیسک به طور جدی از محل خود خارج شده یا فشار زیادی بر روی اعصاب اطراف وارد شده باشد، این موضوع می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر شود.
• دیسک کمر می‌تواند فشار زیادی بر روی اعصاب کمری وارد کند که ممکن است منجر به درد حاد، سفتی عضلانی، و کاهش حساسیت در ناحیه مربوطه شود.
• خروج دیسک از محل خود می‌تواند باعث التهابات ناحیه کمر شود که می‌تواند به دلایلی چون فشار بر اعصاب یا تحریک اطراف مناطق حساس، باشد.
• عدم مدیریت مناسب و درمان به موقع ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری مانند اختلالات حرکتی، ضعف عضلات، یا حتی عدم کنترل صحیح بر تعادل بدن شود.
• در موارد شدیدتر، دیسک کمر می‌تواند به نقص عملکرد و حتی فشار بر روی نخاع منجر شود که ممکن است به مشکلات عصبی و حتی فلج منجر شود.

بنابراین، مدیریت صحیح و به موقع مشکلات دیسک کمر از اهمیت زیادی برخوردار است تا از ایجاد مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. افراد با علائم شدید یا پیشرفت مشکلات باید به پزشک متخصص مراجعه کنند تا تشخیص دقیق گرفته شود و برنامه درمانی مناسب برای آن‌ها تدوین شود.

راهنمای مراجعه به پزشک

برای درمان دیسک کمر، می‌توانید به چندین متخصص مراجعه کنید. این متخصص‌ها عبارتند از:

پزشک عمومی: پزشک عمومی می‌تواند اولین مرحله مراجعه باشد. او ممکن است علائم شما را ارزیابی کرده و شما را به متخصص‌های مرتبط هدایت کند.

متخصص ارتوپد: ارتوپد‌ها در زمینه مشکلات اسکلتی و مفصلی، از جمله مشکلات دیسک کمر تخصص دارند.

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی: پزشکان فیزیکی با استفاده از تمرینات و تراپی‌های فیزیکی به بهبود علائم دیسک کمر کمک می‌کنند.

متخصص‌ روماتولوژی: روماتولوژیست‌ها در بررسی و درمان اختلالات سیستم ایمنی و مفاصل تخصص دارند و ممکن است در درمان علائم دیسک کمر نیز نقش داشته باشند.

متخصص‌ نورولوژی: نورولوژیست‌ها متخصص تشخیص و درمان اختلالات عصبی هستند و می‌توانند در مورد علائم مرتبط با دیسک کمر به شما کمک کنند.

هر یک از این تخصص‌ها ممکن است با توجه به شدت مشکلات و نیازهای شما متناسب باشند. مهم است که در مراجعات خود با پزشک، تاریخچه پزشکی خود را دقیقاً شرح دهید و به توصیه‌ها و درمان‌های پیشنهادی پزشک پایبند باشید.

 

نتیجه

دیسک کمر یک موضوع پیچیده و مهم است که تأثیرات بسیاری بر روی کیفیت زندگی افراد می‌گذارد. این مقاله به بررسی اطلاعات جامع و کاربردی اطراف این مشکل پرداخت. از توضیح مفهوم دیسک کمر گرفته تا عوامل ایجاد، علائم، و راههای پیشگیری و درمان، همه جنبه‌ها به‌طور دقیق بررسی شدند.

اگر به دنبال یک راهنمای جامع و کاربردی نسبت به این مشکل هستید به سایت پزشکی دکتر با من مراجعه کنید. این سایت با بیش از 7000 هزار متخصص در این حوزه، یک منبع قابل اعتماد برای دریافت اطلاعات علمی و مقالات به‌روز می‌باشد. با اطلاعات ارائه شده و پیگیری نکات پیشنهادی در این سایت، هر فرد قادر به مدیریت بهتر و بهبود کیفیت زندگی از طریق مقابله با چالش‌های دیسک کمر خواهد بود.

پرسش های متداول

آیا دیسک کمر قابل درمان است؟

بله، در بسیاری از موارد، قابل درمان است. اغلب افراد با مشکلات دیسک کمر با ترکیب روش‌های مختلف درمانی و تغییرات در سبک زندگی، بهبود قابل توجهی در شرایط خود تجربه می‌کنند. اما ارتقاء بهبودی و درمان نهایی بستگی به شدت و نوع مشکل دیسک، عوامل تشدید کننده، و تعامل با درمان‌ها دارد.

آیا دیسک کمر یک بیماری مشخص است یا مجموعه‌ای از علائم؟

دیسک کمر به عنوان یک بیماری مشخص محسوب نمی‌شود، بلکه به عنوان یک مجموعه از علائم و مشکلات در ناحیه کمر توصیف می‌شود. دیسک کمر به معنای انتقال جزئی یا کلی یک دیسک بین مهره‌های فقرات کمر به خارج از محل طبیعی خود است. این مسئله می‌تواند به علل مختلفی از جمله ضعف دیسک، فشار زیاد بر روی دیسک، یا صدمه دیدن دیسک رخ دهد.

آیا دیسک کمر فقط در افراد سالمندان رخ می‌دهد یا افراد جوان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند؟

به تنهایی به سن یا گروه خاصی از افراد محدود نمی‌شود و ممکن است در هر سنی اتفاق بیافتد. این وضعیت می‌تواند در افراد جوان، میانسال، و حتی سالمندان رخ دهد.

آیا افرادی که شغلشان نیازمند حرکت مکرر و جابه‌جایی است، بیشتر در معرض خطر هستند؟

بله، فعالیت‌هایی مانند حمل و جابه‌جایی بارهای سنگین، خم شدن یا جابجایی مکرر، و حتی حرکات تکراری می‌توانند فشارهای زیادی بر روی دیسک‌های ناحیه کمر ایجاد کنند.

منابع

Lumbar Disc Herniation

Anatomy, Back, Intervertebral Discs

Back Pain

Surgical treatment of lumbar disc herniation

Artificial Total Disc Replacement Versus Fusion for Lumbar Degenerative Disc Disease: An Update Systematic Review and Meta-Analysis

Lumbar disc herniation in the pediatric

امروزه یکی از بیماری های رایج بین افراد، بیماری سیاتالژی یا همان سیاتیک است که به دلیل فشار کاری یا عصبی زیاد به وجود می آید. درد سیاتیک (Sciatica) به بیماری می گویند که در قسمت انتهای کمر به طرف پهلوها و باسن و پایین‌تر از آن به سمت پاهای انسان انتقال و پخش می شود. به صورت کلی این درد به یک طرف بدن انتقال پیدا می کند و شخص این حس را معمولا در دو طرف بدن خود ندارد.

علت اصلی این درد، فتق دیسک کمر و یا زائده‌های استخوانی است که بر روی ستون فقرات فشار وارد می کند و در نهایت درد به رشته های عصبی دیگر بدن از جمله پاها منتقل می شود. در واقع بیماری سیاتیک موجب درد زیاد و احساس بی حسی در پاها می شود.

بیماری سیاتیک چیست؟

زمانی که عصب سیاتیک در بدن آسیب می بیند، شخص احساس درد در ناحیه ی کمر و پاهای خود حس می کند که منشا آن در انتهای کمر و ستون فقرات قرار دارد. در واقع عصب سیاتیک بزرگترین و طولانی ترین رشته ی عصبی است و شامل 5 ریشه عصبی است که دو مورد از ناحیه کمر به نام ستون فقرات کمری و سه مورد از قسمت انتهایی ستون فقرات به نام استخوان خاجی را شامل می شود.

ادغام این ریشه های عصبی در نهایت به یک عصب سیاتیک راست و چپ منجر می شود. در هر طرف از بدن شما، یک عصب سیاتیک وجود دارد که از باسن و پایین ساق پا گذشته است و دقیقاً به زیر زانو منتهی می شود. سپس عصب سیاتیک به سایر اعصاب انتشار پیدا می کند که در آخر به سمت پایین پا و انگشتان ختم می شود.

پس چنانچه دردی را به این شکل حس کردید که از باسن به سمت پاها منتقل می شود که بعضا شدید و یا خفیف است، آن درد سیاتیک نام دارد.

درد سیاتیک چه علتی دارد؟

• تق دیسک: شایع ترین علت دیسک است که فشار زیادی به عصب وارد می کند و در نتیجه شما این درد شدید را حس خواهید کرد. در واقع حدود 1 تا 5 درصد تمام افراد، تق دیسک را تجربه می کنند. در اصل، دیسک‌ها بالشتک‌های بین هر مهره ستون فقرات هستند. فشار از سوی مهره‌های کمر می‌تواند موجب مرکز ژل مانند دیسک در دیواره خارجی آن (فتق) شود. وقتی فتق دیسک برای مهره‌های کمر اتفاق می‌افتد، می‌تواند عصب سیاتیک را فشار دهد.
• بیماری دژنراتیو دیسک: یک نوع ساییدگی نرمال دیسک‌های بین مهره‌های بدن در ستون فقرات می باشد. در واقع ساییده شدن دیسک‌ها موجب باریک تر شدن مجرای عصب شخص می شود و قد آنها نیز بسیار کوتاه می شود. تنگی نخاع باعث می شود که ریشه‌های عصب سیاتیک، زمان ترک ستون فقرات، بسیار چسبیده بهم شوند.
• تنگی نخاع: زمانی که کانال نخاع به صورت غیر طبیعی تنگ می شود.این تنگ شدن فضای نرمال میان نخاع و عصب را از بین می برد.
• اسپوندیلولیستزیس: زمانی که لغزش توسط یک مهره صورت می گیرد، موجب خواهد شد که دهانه‌ای که عصب از آن بیرون می آید؛ بسیار تنگ شود. استخوان نخاعی گسترش این توانایی را دارد که عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد.
• آرتروز: خارهای استخوان در بدن انسان این توانایی را دارند که با افزایش سن خارهای ایجاد شده، اعصاب کمر را تحت فشار قرار دهند.
• سندروم پیریفورمیس: عضله پیریفورمیس، یک عضله کوچک در باسن انسان است و چنانچه در اثر فشار و یا هر عامل دیگری سفت شود، این سندروم به وجود خواهد آمد. این بیماری توانایی تحریک عصب سیاتیک را دارد. در واقع بیماری سندرم پیریفورمیس در اثر اختلال در عملکرد عصب ایجاد می شود و احساس درد و فشار زیادی را به انسان وارد می کند.
• سندرم یا نشانگان دم اسب: یک بیماری بسیار مهم است که تاثیر مستقیم بر روی قسمت پایینی نخاع انسان به نام cauda equina، دارد در واقع این سندرم علائمی چون درد در قسمت انتهای پا، بی حسی در اطراف مقعد و از دست دادن کنترل روده و ادرار را در شخص به همراه دارد.
• تومورهایی در کانال نخاعی شخص موجب سیاتیک و در شدید در پا و کمر او می شود.

علائم بیماری سیاتیک چیست؟

علاوه بر موارد بالا که به نشانه های بیماری سیاتیک به صورت مستقیم اشاره کرده ایم، این بیماری نشانه های دیگری دارد که در زیر به آن می پردازیم. در نتیجه چنانچه شما این علائم را مشاهده کردید بهتر است هر چه سریع تر به متخصص و فوق تخصصی دیسک کمر و گردن، متخصص ارتوپدی و جراح ارتوپد خوب در سایت دکتر با من مراجعه کنید.

• احساس درد و فشار که بیشتر در قسمت های کمر، باسن و پایین پا ایجاد می شود.
• بی حس شدن پاها و ضعف زیاد در ناحیه کمر
• درد سیاتیک اصولا زمانی که شما تحرک دارید بسیار بیشتر می شود.
• احساس سوزن سوزن شدن در پاهای شخص
• عدم کنترل ادرار در شخص

چگونگی تشخیص بیماری سیاتیک در شخص

1.معاینه ی فیزیکی شخص توسط پزشک ارتوپد، بسیار مهم است. در واقع پزشک در ابتدا از شما می خواهد که راه بروید و بر اساس آن، می تواند بسنجد که آیا مشکلی در ستون فقرات خود و یا راه رفتن دارید یا خیر. در حالتی دیگر نیز دکتر متخصص ارتوپد از شما می خواهد که روی انگشتان پای خود نیز راه بروید و به همین شکل انواع تست های مختلف را از شما می گیرد.

در واقع پزشک ارتوپد توجه می کند که شما در کدام قسمت بدن خود احساس درد می کنید و دیگر بعد از آن قادر به راه رفتن نیستید. پس حتما به نکاتی که پزشک به شما می گوید توجه کنید.

موارد زیر نیز ممکن است توسط پزشک برای شما تجویز شود:

1. رادیولوژی
2. تصویربرداری توسط اشعه ایکس که به صورت اختصاصی نخاع را بررسی می کند در واقع برای بررسی شکستگی ستون فقرات، مشکلات دیسک، عفونت، تومور و خار استخوان به کار می رود.
3. انجام ام آر آی یا توموگرافی کامپیوتری (CT) برای دیدن تصاویر دقیق از استخوان و بافت‌های نرم پشت است. MRI می‌تواند فشار بر روی عصب، فتق دیسک و هر بیماری آرتریتی را بسنجد. در واقع متخصص دیسک و ستون فقرات اصولا برای تشخیص سیاتیک ام آر آی را تجویز می کنند.
4. نوار عصب و عضله

روش های درمانی بیماری سیاتیک

هدف از درمان شخص در واقع کاهش درد و بالا رفتن تحرک فرد بیمار است که بسته به علت آن، نوع درمان کاملا متفاوت است. اما بهتر است در ابتدای تشخیص اولیه و زودهنگام خود را خیلی نگران نکنید چرا که ممکن است حتی با تمرین های ساده بهبودی حاصل شود.

درمان های دارویی:

• مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید

این دسته از داروها جهت کاهش التهاب و درد برای فرد تجویز می شود و بایستی توسط پزشک تجویز شود این داروها، شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن است. در واقع می توان گفت که هنگام مصرف آسپرین و یا هر کدام از داروهای بالا بهتر است که دقت زیادی داشته باشید. چرا که مصرف بی رویه می تواند موجب التهاب شدید تر شود.

• مصرف داروهای شل کننده ی عضلات

این داروها موجب رفع اسپام و گرفتگی عضلات می شود مانند قرص متوکاربامول که البته بهتر است بدون دستور پزشک مصرف نشود. اما به هر حال در زمان اورژانسی می توانید این دارو را از داروخانه بدون داشتن نسخه خریداری کنید. از جمله داروهای دیگر که در درمان و تسکین درد سیاتیک تجویز می شود.گاباپنتین و پرگابالین است.

• تزریق داروی کورتیکواستروئید

تزریق کورتیکواستروئید در کمر شخصی که مبتلا به بیماری سیاتیک است، نیز نوعی درمان محسوب می شود. در واقع این دارو برای درمان التهاب در ریشه های عصبی کمر بیمار است که این تزریق موجب کم شدن درد حداقل به مدت سه ماه است. احتمال دارد که در هنگام تزریق کمی احساس درد و سوزش کنید چرا که قبل از آن پزشک ارتوپد مربوطه محل تزریق را به صورت موضعی بی حس خواهد کرد.

• فیزیوتراپی

یکی دیگر از روش های درمان سیاتیک مراجعه به فیزیوتراپی است چرا که او با دادن ورزش های کششی و هوازی موجب خواهد شد تا درد شما کمتر شود. در واقع یک سری تمرین های کششی عوارض سیاتیک را نیز کاهش می دهد. علاوه بر این بعضی اوقات، پزشکان انجام حرکت های ورزشی در آب را توصیه می کنند.

• عمل های جراحی

گاهی اوقات نیز پزشک با توجه به علائم شخص، جراحی را به او توصیه می کند تا هرچه سریعتر خوب شود. البته اینکه دقیقا شما چه نوع جراحی را انجام دهید، بستگی به سرعت بیماری و نوع آن دارد. به همین جهت آرامش خود را حفظ کنید و با خیال راحت به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید و نظر او را جویا شوید.

درمان های خانگی سیاتیک

شما می توانید یکسری تمرین های ورزشی را در منزل خود انجام دهید که این عامل نیز موجب بهبودی سریعتر شما خواهد شد. موارد زیر روش هایی است که شما با انجام دادن آن در منزل خود می توانید به بهبود بیماری سیاتیک سرعت ببخشید.

1. استفاده از کمپرس سرد یا گرم

شما می توانید با گذاشتن قالب های یخ در حوله ی خود و قرار دادن در محل درد، به تسکین آن بسیار کمک کنید. در نتیجه این موضوع باعث خواهد شد تا شما کمی آرام شوید. سپس بعد از چند روز، دوباره کمپرس گرم را جایگزین آن کنید.

2. استفاده از دمنوش های آرام بخش و ضد درد

یکسری از دمنوش ها مانند، رزماری و گل گاوزبان به کمتر کردن درد کمک می کنند و حس خوبی را در بدن شما ایجاد می کنند. البته لازم به ذکر است که استفاده خودسرانه از دمنوش احتمال دارد که به بدن شما آسیب برساند و در نتیجه اختلال دارویی حاصل شود.

3. انجام ورزش های منظم و روزانه

زمانی که شما به بیماری سیاتیک دچار می شوید پزشک متخصص ارتوپد همواره ورزش هایی را تجویز میکند که ملایم بوده و ضرری به بدن شما نمی رساند.

فرد مبتلا به بیماری سیاتیک بایستی که از انجام ورزشی های سخت و سنگین جلوگیری کند، چرا که ممکن است به صورت ناخودآگاه فشار بالایی بر ستون فقرات خود وارد سازد.

در آخر پیشنهاد ما به شما این است که در مرحله ی اول و در زمان متوجه شدن بیماری خود، به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه و بیماری خود را کنترل کنید تا ناچار نشوید به سراغ عمل جراحی بروید. برای این کار می توانید از بهترین دکتر ارتوپد و سیاتیک در سایت دکتر با من نوبت اخذ کرده و سپس روند درمان را آغاز کنید.