ریه‌ها نقش حیاتی در اکسیژن‌رسانی به بدن دارند، اما گاهی عفونت‌هایی مانند ذات‌الریه می‌توانند پیامدهای خطرناک‌تری به همراه داشته باشند. یکی از این عوارض، آمپیم ریه است؛ بیماری‌ای که با تجمع چرک در فضای پلور، تنفس را دشوار و زندگی را تهدید می‌کند. اگرچه این بیماری به‌ظاهر نادر است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، می‌تواند عوارضی جدی به همراه داشته باشد. در این مقاله به‌زبان ساده و دقیق، با علائم، دلایل، روش‌های تشخیص و درمان‌های  آمپیم ریه آشنا می‌شوید. اگر به سلامت ریه‌های خود اهمیت می‌دهید، این مطلب را تا انتها دنبال کنید.

آمپیم ریه چیست؟

Empyema وضعیتی است که تجمع مایع چرک در فضای پلورال در آن رخ می دهد. این فضا وجود دارد تا به گسترش و انقباض ریه ها کمک کند.

به طور طبیعی فضای پلور دارای میزان کمی مایع است. این عارضه زمانی رخ می دهد که تجمع مایع و چرک اضافی در فضای پلور آغاز می شود. سویه های مختلف باکتری باعث می شوند که مایعات و چرک در فضای پلور به وجود آید. اغلب ذات الریه باعث می شود که این وضعیت ایجاد شود.

تاریخچه

شرح تشخیص و درمان آمپیم برای نخستین بار توسط بقراط انجام شد که به بیش از 2000 سال قبل باز می گردد. حدودا تا اوایل قرن 18 ثبت مطالب دیگری راجع به این بیماری ملاحظه نشده است. از آن زمان به بعد، درمان های دیگری برای این بیماری و درگیری ریه توصیف شده است که درناژ لوله باز و بسته، توراکوپلاستی و توراسنتز در این دسته قرار می گیرند.

علائم بیماری آمپیم ریه شامل چه مواردی است؟

ممکن است علائم این وضعیت موارد زیر را در بر بگیرد:

• درد قفسه سینه
• تب
• سرفه
• مشکلات تنفسی
• چرک در مخاط
• کاهش صداهای تنفسی
• وجود مایع در ریه ها

پیشرفت این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است طی سه مرحله رخ دهد:

• مرحله یک: ساده (مرحله اگزوداتیو)

مرحله اول به عنوان مرحله ساده در نظر گرفته می شود. این اتفاق در هنگام تجمع مایعات اضافی در حفره پلور رخ می دهد. احتمال آلودگی این مایع وجود دارد و ممکن است دارای چرک باشد.

• مرحله دو: پیچیده (فیبرینوپورولنت)

در آمپیم پیچیده، ضخیم شدن مایع موجود در حفره پلور آغاز می شود.

• مرحله سه: فرانک (مرحله سازماندهی)

سرانجام مایع آلوده سبب می شود در لایه های داخلی حفره پلور، زخم به وجود آید که این امر زمینه ساز مشکلات تنفسی خواهد شد.

Empyema is a condition that causes pus to develop in your pleural space. Pneumonia is the most common cause. A healthcare provider can diagnose empyema by listening to your lungs and ordering imaging and blood tests. Antibiotics treat most cases of empyema, but a provider may need to drain pus with a needle or through surgery.

آمپیم بیماری است که باعث ایجاد چرک در فضای پلور شما می‌شود. ذات‌الریه شایع‌ترین علت آن است. پزشک می‌تواند با گوش دادن به ریه‌های شما و درخواست تصویربرداری و آزمایش خون، آمپیم را تشخیص دهد. آنتی‌بیوتیک‌ها اکثر موارد آمپیم را درمان می‌کنند، اما ممکن است پزشک نیاز به تخلیه چرک با سوزن یا از طریق جراحی داشته باشد.

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24269-empyema

دلایل بیماری چه مواردی را در بر می گیرد؟

شایع ترین دلیل ابتلا به چنین وضعیتی، پنومونی است. افرادی که عمل جراحی توراکوتومی یا جراحی قفسه سینه انجام داده اند نیز با مبتلا شدن به باکتری ها ممکن است در معرض مبتلا شدن قرار بگیرند.

عوامل خطر ابتلا به آمپیم ریه چیست؟

مبتلا شدن به پنومونی را می توان بزرگ ترین عامل خطر ابتلا به این وضعیت در نظر گرفت. سایر عوامل خطر می تواند شامل موارد زیر شود:

• سن بالاتر از 70 سال
• جراحی قفسه سینه یا تروما
• بستری شدن در بیمارستان (اخیرا)

از لحاظ آماری، احتمال ابتلا به آمپیم ریه در افرادی که دارای شرایط زیر هستند، بیشتر است:

• بیماری قلبی
• دیابت
• سرطان (قبلی)
• بیماری ریوی
• اختلال انسداد مزمن ریوی
• مصرف داروی درون وریدی

تشخیص این بیماری چگونه امکان پذیر است؟

پرتونگاری قفسه سینه را می توان به عنوان اولین قدم برای تشخیص در نظر گرفت. در صورتی که بعد از اشعه ایکس، پزشک به وجود مایع اضافی در حفره پلور مشکوک باشد، در خواست می شود که سونوگرافی نیز انجام می شود. سونوگرافی ها در زمینه تشخیص مایعات حفره پلور حساسیت بیشتری دارند و بهتر هستند. سی تی اسکن نیز روشی مفید است که می تواند در تشخیص این وضعیت کمک کننده باشد.

برای پیگیری این بیماری نگران چگونگی پیدا کردن متخصص ریه نباشید، چرا که تیم دکتر با من آدرس سایت و مطب و همچنین سایر اطلاعات پزشکان متخصص ماهر در تمامی تخصص ها را جمع آوری کرده و در اختیار مراجعان به این سایت قرار داده است.

البته خدمات این سایت محدود به این مورد نمی شود، بلکه دکتر با من می تواند خدمات پزشکی مورد نیاز مراجعه کنندگان که شامل مشاوره پزشکی و محصولات پزشکی است را به آنها ارائه دهد.

در حقیقت این مجموعه برقراری ارتباط بین پزشکان و مراجعه کنندگان را ساده تر می کند. این مجموعه خدمات پزشکی را در اختیار متقاضیان قرار می دهد و مواردی را در مورد مشخصات و چگونگی دسترسی به هر کدام از پزشکان مطرح می کند.

درمان آمپیم ریه چگونه ممکن خواهد بود؟

درمان این عارضه می تواند از طریق راهکارهای زیر اجرا شود که هر کدام را به تفصیل شرح داده ایم.

دارو

۱. آنتی‌بیوتیک‌ها (اصلی‌ترین درمان دارویی)

بسته به عامل میکروبی (اغلب باکتریایی)، آنتی‌بیوتیک‌ها شامل:

• پیپراسیلین/تازوباکتام (Piperacillin/Tazobactam)

• سفتریاکسون (Ceftriaxone)

• وانکومایسین (Vancomycin) – در موارد مشکوک به MRSA

• مترونیدازول (Metronidazole) – در صورت وجود باکتری‌های بی‌هوازی

• لووفلوکساسین (Levofloxacin) یا موکسی‌فلوکساسین (Moxifloxacin) – در موارد حساسیت به بتالاکتام‌ها

• کلیندامایسین (Clindamycin) – در برخی عفونت‌های بی‌هوازی یا آلرژی به پنی‌سیلین

۲. داروهای کمکی (در صورت نیاز)

• داروهای ضد درد و ضد التهاب (مثل: استامینوفن، ایبوپروفن) برای کاهش درد و تب

• داروهای خلط‌آور مانند گایافنزین (در صورت لزوم برای بهبود تخلیه ترشحات تنفسی)

۳. درمان حمایتی

• سرم درمانی برای هیدراته نگه داشتن بیمار

• اکسیژن تراپی در موارد کمبود اکسیژن

نکته مهم: انتخاب دقیق دارو بر اساس شرایط بیمار، سن، نتایج کشت و حساسیت میکروبی انجام می‌شود و باید حتماً توسط پزشک تجویز شود.

درناژ

تخلیه مایعات ضروری است تا از پیشرفت مرحله ساده به پیچیده جلوگیری شود. همچنین این اقدام کمک می کند تا شرایط کنترل شود. انجام توراکوستومی توسط پزشک و بهترین دکتر متخصص ریه برای تخلیه مایعات صورت می گیرد که قرار دادن یک لوله تحت سونوگرافی در حفره قفسه سینه و خروج مایع از فضای پلور را در بر می گیرد.

عمل جراحی

ممکن است در موارد پیشرفته آمپیم ریه، جراحی به عنوان بهترین گزینه درمانی در نظر گرفته شود. مطالعه ای نشان داده که نتیجه نوعی جراحی به نام دکورتیکاسیون در مقایسه با درناژ در افراد مبتلا به نوع پیشرفته آن بهتر و مطلوب تر بوده است.

دکورتیکاسیون، خارج کردن چرک و بافت فیبروز فضای پلور را شامل می شود که به انبساط ریه ها به طور مناسب کمک خواهد کرد.

دو نوع جراحی وجود دارد. در اکثر موارد، انجام توراکوتومی به کمک ویدئو توسط جراح صورت می گیرد. تهاجم و درد این روش کمتر بوده و مدت زمان بهبودی آن نسبت به توراکوتومی باز کوتاه تر است.

معیارهای خاصی وجود ندارد که در مورد ضرورت عمل جراحی برای این بیماری تصمیم گیری شود. مطالعه ای نشان داده نتیجه جراحی افرادی که مدت زمان بروز علائم آنها کمتر از 4 هفته است، در مقایسه با افرادی که علائم آنها بیشتر از 4 هفته بود، بهتر بوده است. نتیجه مطالعه ای نشان داده است که هر دو روش تاثیرگذار هستند.

عوارض نادر این عارضه شامل چه مواردی است؟

عوارض احتمالی این عارضه شامل موارد زیر است:

• فیبروز: زمانی ایجاد می شود که بافت آسیب دیده ریه، مشکلات تنفسی را به وجود می آورد و تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد خواهد داشت. در صورت ادامه دار بودن مشکلات تنفسی 6 ماه بعد از عفونت، ممکن است جراحی دکورتیکیشن موجب بهبودی علائم شود.
• Necessitatis آمپیم که شامل گسترش عفونت به دیواره قفسه سینه و بافت های نرم پیرامون می شود. این موردی نادر است و نیاز به توجه فوری پزشک دارد.

کلام آخر

آمپیم ریه یک عارضه جدی اما قابل درمان است که اغلب به دنبال ذات‌الریه ایجاد می‌شود. شناخت زودهنگام علائم، مراجعه به پزشک متخصص و شروع درمان مناسب می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و احتمال بروز عوارض جدی را کاهش دهد. درمان‌های دارویی، تخلیه مایع، و در موارد شدید، جراحی از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به بهبود بیمار کمک کنند. همکاری نزدیک با تیم پزشکی و پیگیری دقیق درمان، کلید اصلی در کنترل و بهبود این بیماری است.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار علائم مشکوک به آمپیم هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.