بیماری آزبستوز ریه | از علائم تا درمان

آزبستوز التهاب طولانی مدت و اسکار ریه‌ها است. علائم ممکن است شامل تنگی نفس، سرفه، خس خس سینه و سفتی قفسه سینه باشد. عوارض این بیماری سرطان ریه، مزوتلیوما و بیماری قلبی ریوی را شامل می‌شود. آزبستوز ریه در واقع فرآیند ایجاد زخم در بافت ریه است که توسط الیاف آزبست تشکیل می‌شود.

این بیماری معمولاً فقط در افرادی رخ می دهد که مستقیماً با آزبست (پنبه نسوز) کار می‌کنند. کار با همه انواع الیاف آزبست خطر بروز این بیماری را ایجاد می‌کند. برای این بیماری هنوز درمان خاصی وجود دارد ولی واکسن آنفولانزا، واکسن پنوموکوک، اکسیژن درمانی و ترک سیگار می‌تواند خطر بروز این بیماری را کاهش دهد.

آمارهای سازمان بهداشت و ایمنی نشان داد که در سال ۲۰۱۹، ۴۹۰ مورد مرگ ناشی از آزبستوز وجود داشته است. اگر می‌خواهید که بیشتر با این بیماری آشنا شوید، با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

تعریف و معنی بیماری آزبستوز ریه

آزبستوز یک بیماری جدی ریوی است که در اثر قرار گرفتن در معرض ذرات آزبست ایجاد می‌شود. بسیاری از موارد ابتلا به آزبستوز به تماس مداوم و مستقیم با مواد حاوی آزبست در محل ساخت و ساز ساختمانی، کشتی‌ها و تاسیسات صنعتی برمی‌گردد.

آزبستوز یکی از انواع بیماری‌های ریه بینابینی است که باعث التهاب و اسکار در ریه‌ها می شود. استنشاق الیاف آزبست باعث ایجاد بافت اسکار در ریه‌ها می‌شود که به آن فیبروز ریوی می‌گویند. هنگامی که گرد و غبار ناشی از منابعی مانند آزبست باعث این نوع بیماری می‌شود، به آن پنوموکونیوز یا بیماری ریوی شغلی می‌گویند.

هیچ درمانی برای آزبستوز وجود ندارد، اما مراجعه به پزشک و شروع درمان، می‌تواند علائم را کاهش دهد و یا پیشرفت بیماری را کندتر نماید.

تاریخچه بیماری آزبستوز ریه

اولین موارد بیماری های مرتبط با آزبست در سال ۱۹۲۴ در مجله پزشکی بریتانیا ثبت شد. در نتیجه، دولت بریتانیا مقرراتی را در مورد گرد و غبار برای محافظت از کارگران کارخانه‌هایی وضع کرد که با آزبست کار می‌کردند. با این حال پس از جنگ جهانی دوم، استفاده از الیاف در آمریکا به اوج محبوبیت خود رسید و به خصوص به دلیل ویژگی مقاومت در برابر شعله و حرارت، به طور گسترده در تولید استفاده شد. آزبست در عایق ساختمان، کفش ترمز اتومبیل، چسب، لوازم باغ و حتی مداد رنگی استفاده می‌شد.

اطلاعات در مورد آزبست و ارتباط آن با سرطان ریه در دهه ۱۹۴۰ شروع به گسترش کرد و در اواسط دهه ۱۹۵۰، دانشمندان تشخیص دادند که احتمالاً ارتباط قوی بین آزبست و سرطان ریه وجود دارد. مزوتلیوما، شایع‌ترین سرطان مرتبط با آزبست، در دهه ۱۹۶۰ کشف شد.

در دهه ۱۹۷۰ اطلاعات گسترده‌ای در مورد خطرات قرار گرفتن در معرض آزبست از سوی دانشمندان به دست آمد. در همین دهه، کمیسیون ایمنی محصولات مصرفی ایالات متحده آزبست را در برخی از مصالح ساختمانی خانه، مانند استفاده از آن برای تخته دیواری و شومینه ممنوع کرد. اداره ایمنی و بهداشت شغلی ایالات متحده نیز مقرراتی را در مورد استفاده و قرار گرفتن در معرض آزبست به اجرا درآورد.

در سال ۱۹۸۹، اداره حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا، استفاده از آزبست را در مواد جدید ممنوع کرد و خواستار بازرسی و تعمیر تمام ساختمان‌های مدارس در صورت لزوم شد.

اقدام گسترده اداره حفاظت از محیط زیست آمریکا به این معنا نیست که استفاده از آزبست فوراً و بلافاصله متوقف شد. هنوز هم نگرانی‌های مربوط به استفاده از آزبست وجود دارد و بیماری مرتبط با آن، یعنی آزبستوز، هنوز هم مشاهده می‌شود.

علائم بیماری آزبستوز ریه

هنگامی که بافت اسکار در اطراف کیسه‌های هوای ریه‌ها به نام آلوئول‌ها شکل می‌گیرد، به تدریج باعث می‌شود که پر شدن آن‌ها با هوای تازه سخت شود. اولین علائم آزبستوز شامل سرفه خشک و دشواری در تنفس همراه با صداهای خشک و خس خس است.

شایع ترین علائم آزبستوز عبارتند از:

• تنگی نفس
• سرفه خشک مداوم
• سفتی و درد قفسه سینه
• خستگی
• کاهش وزن و اشتها
• صدای خس خس هنگام تنفس
• ورم و چاق شدن انگشتان دست و پا

جای زخم در ریه‌ها باعث سفت شدن بافت ریه می‌شود و سرفه، احساس ناراحتی و صداهای خس خس همراه با بیماری آزبستوز را به همراه دارد. این مشکل همچنین باعث می‌شود که اکسیژن کمتری به خون برسد و باعث تنگی نفس شود.

از آنجایی که بدن برای انرژی به اکسیژن متکی است، مشکلات مزمن تنفسی منجر به خستگی و کاهش وزن می‌شود. علائم پیشرفته عبارتند از فشار خون ریوی و چاق شدن انگشتان دست و پا.

فشار خون ریوی با فشار خون بالا یا فشار خون سیستمیک متفاوت است. در فشار خون ریوی، تشکیل بافت اسکار باعث منقبض شدن شریان‌ها می‌شود و همین امر پمپاژ خون از قلب و ریه‌ها را سخت‌تر می‌کند و برای انجام عمل نیاز به افزایش فشار دارد.

فشار خون ریوی خطرناک است زیرا قلب را مجبور می‌کند تا سخت‌تر و شدیدتر کار کند و به طور بالقوه منجر به مشکلات بیماری عروق کرونر و نارسایی احتقانی قلب می‌شود.

هنگامی که ریه‌ها اکسیژن کافی را به خون نمی‌رسانند، باعث بروز مشکلی به نام چماقی شدن ناخن می‌شود. در این مشکل نوک انگشتان پا و انگشتان دست بزرگ‌تر و گردتر از حد معمول به نظر می‌رسند. ناخن های دست و پا ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن تغییر شکل دهند. این علامت ممکن است در اوایل پیشرفت بیماری برای برخی از بیماران ظاهر شود.

علل بروز بیماری آزبستوز

تنها علت آزبست قرار گرفتن در معرض آزبست است. انواع دیگر پنوموکونیوز به دلیل قرار گرفتن در معرض انواع مختلف گرد و غبار ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، سیلیکوزیس نوعی پنوموکونیوز است که در اثر قرار گرفتن در معرض گرد و غبار سیلیس ایجاد می شود.

استنشاق الیاف آزبست منجر به تجمع الیاف در بافت ریه می‌شود. سیستم ایمنی، الیاف آزبست را به عنوان مهاجمان خارجی تشخیص می‌دهد و ماکروفاژها را، که نوعی گلبول سفید هستند، می فرستد تا فیبر را احاطه کنند و آن را تجزیه و از بدن خارج کنند. این برای برخی از الیاف موثر است، اما بدن نمی تواند تمام فیبرهای استنشاقی را دفع کند.

با گذشت زمان، الیاف آزبست در ریه انباشته می‌شوند و باعث التهاب و تغییرات فیبری در بافت ریه می‌شوند که منجر به زخم و محدود شدن حرکت بافت می شود. به طور خاص، الیاف آزبست باعث التهاب و فیبروز کیسه های هوایی بینابینی و آلوئولی و بافت اطراف آن می‌شود.

برای ابتلا به بیماری مرتبط با آزبست، معمولاً باید سالها تماس منظم و مداوم با آزبست داشت؛ همچنین در صورت ابتلا به این بیماری، یک دوره نهفتگی برای آن وجود دارد که ممکن است ده‌ها سال قبل از بروز علائم طول بکشد. آزبستوز در مقایسه با سرطان های مرتبط با آزبست که به طور متوسط ​​بین ۲۰ تا ۵۰ سال است، دوره نهفتگی کوتاه تری بین ۲۰ تا ۳۰ سال دارد.

آزبستوز معمولاً در افرادی ایجاد می‌شود که شغلشان به گونه‌ی است که در معرض استنشاق مقادیر زیادی آزبست در مدت زمان طولانی بوده‌اند. کارگرانی که به احتمال زیاد این نوع بیماری را تجربه می‌کنند عبارتند از معدن‌چیان آزبست، آسیاب‌ها، لوله کش‌ها، مکانیک‌ها، کارگران دیگ بخار، کارگران ساختمانی، کارگران کارخانه های نساجی، کارگران صنعتی و کارگران کشتی‌سازی.

عوامل موثر بر افزایش خطر بیماری آزبستوز

این عوامل عبارتند از:

• مقدار و غلظت آزبست؛
• اندازه، شکل و نوع الیاف آزبست؛
• مدت زمانی که فرد در معرض آزبست قرار گرفته است؛
• عومل زمینه‌ای مانند سیگار کشیدن یا سابقه بیماری ریوی؛
• عوامل ژنتیکی یا جهش های خاص در DNA که خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.

درمان خانگی و راه های جلوگیری از آزبستوز

بیماران می توانند با انجام اقداماتی برای بهبود شیوه زندگی خود، علائم آزبستوز را به حداقل برسانند. خوردن یک رژیم غذایی متعادل و رساندن آب کافی به بدن، باعث می‌شود که بدن در برابر بیماری‌های مزمن مقاومت کند و بهتر مبارزه کند.

خواب کافی هر شب و استراحت کوتاه در طول روز به بیماران آزبستوز کمک می‌کند تا انرژی خود را تنظیم کنند. ورزش منظم و بدون فعالیت بیش از حد هم می‌تواند سطح انرژی و عملکرد ریوی را بهبود ببخشد.

یکی دیگر از راه‌های بهبود و پیشگیری از این بیماری، دریافت واکسن آنفولانزا و ذات الریه، خوب و تمیز شستن دست‌ها و پرهیز از قرار گرفتن در جمعیت زیاد دارای عفونت‌های تنفسی است. این بیماران باید از آلودگی هوا و دود تنباکو دوری کنند.

بهترین راه برای جلوگیری از آزبستوز، محدود کردن خود در قرار گرفتن در معرض آزبست و یا اجتناب از آن است. قرار گرفتن در معرض آزبست تنها عامل آزبستوز است. آزبستوز بیماری مسری نیست و شما با بودن در کنار یک فرد مبتلا به آزبستوز به این بیماری مبتلا نمی‌شوید.

اگر در یک صنعت یقه آبی کار می کنید، مهم است که در مورد تمام اقدامات ایمنی که می توانید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آزبست انجام دهید، یاد بگیرید. با کارفرمای خود در مورد پروتکل های ایمنی صحبت کنید و از طریق آژانس هایی مانند اداره ایمنی و بهداشت شغلی به صورت آنلاین درباره قرار گرفتن در معرض آزبست شغلی اطلاعات بیشتری کسب کنید.

کسانی که با فردی زندگی می‌کنند که به دلیل شغل خود در معرض خطر ابتلا به آزبستوز است، باید در مورد روش های ضد عفونی پرس و جو کنند. ضد عفونی کردن تضمین می کند که کارگران، الیاف آزبست را روی پوست، مو، لباس، کفش و ابزار خود به خانه نمی‌آورند و در نتیجه افراد خانه هم با استنشاق آزبست در مدت طولانی، دچار این بیماری نخواهند شد.

اگر در یک خانه قدیمی زندگی می‌کنید یا در یک ساختمان قدیمی کار می‌کنید، از موادی که ممکن است حاوی آزبست باشند اجتناب کنید.

بهترین دکتر برای درمان و بهبود آزبستوز

از آنجایی که این بیماری مشابه سایر انواع فیبروز ریوی است، تشخیص آزبستوز علاوه بر انجام آزمایشات پزشکی نیازمند شرح حال کامل پزشکی و شغلی است. اکثر بیمارانی که امروز به عنوان بیماران مبتلا به آزبستوز تشخیص داده می‌شوند، چندین دهه پیش قبل از اینکه ایالات متحده استفاده از این ماده معدنی سمی را محدود کند، در معرض آزبست قرار گرفتند.

پزشکان از اسکن‌های تصویربرداری، تست‌های عملکرد ریه و سوابق پزشکی و شغلی برای تشخیص آزبست استفاده می‌کنند. بیماران معمولاً با مشکلات تنفسی به پزشک مراجعه می‌کنند و علاوه بر آزمایش‌های عملکرد ریه، آزمایش اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن هم می‌دهند.

رادیولوژیست‌ها اغلب این بیماری را تشخیص می دهند زیرا اسکن های تصویربرداری برای شناسایی فیبروز و اسکار ریه که با آزبستوز مشخص می شود، ضروری است. شما می‌توانید برای تشخیص این بیماری به یکی از پزشکان رادیولوژیست دکتر با من مراجعه کنید.

اگر علائم اسکار در نتایج اسکن تصویر ظاهر شود و بیمار سابقه قرار گرفتن در معرض آزبست داشته باشد، متخصصان ریه متوجه آزبستوز خواهند شد.

به طور کلی تشخیص این بیماری چالش برانگیز است زیرا هیچ آزمایش ساده و سریعی برای آزبستوز وجود ندارد. ترکیبی از آزمایشات و سابقه مواجهه شغلی با آزبست استاندارد تشخیصی فعلی است. شما می‌توانید با مراجعه به بهترین متخصصان ریه سایت دکتر با من با تشخیص به موقع این بیماری، از گسترش آن جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید که حتماً در صحبت با پزشک صداقت داشته باشید. اگر بیماران سابقه قرار گرفتن با آزبست را بیان نکنند، ممکن است تشخیص پزشک اشتباه شود. با اطلاعات اشتباه بیمار، آزبستوز ممکن است به اشتباه به عنوان آمفیزم، برونشیت مزمن یا فیبروز ریوی ایدیوپاتیک تشخیص داده شود.

در طول معاینه فیزیکی، پزشک از گوشی پزشکی برای گوش دادن به ریه‌های شما در حین تنفس استفاده می‌کند. اگر صدای خس خس را بشنوند، به وجود زخم بافت ریه مشکوک خواهند شد. در صورت مشکوک شدن به پنوموکونیوزیس، پزشک چاق شدن و ورم انگشتان دست و پا را نیز بررسی می‌کند.

و در پایان این که …

آزبستوز یک وضعیت غیرقابل برگشت است. به استثنای پیوند ریه، همه گزینه‌های درمان آزبستوز تسکین دهنده هستند، به این معنی که علائم آزبستوز را برای بهبود کیفیت زندگی بیمار برطرف می کنند.

از آنجایی که این وضعیت با گذشت زمان بدتر می شود، بیماران با افزایش سن نیاز به درمان بیشتری دارند. کار با پزشک متخصص ریه در درمان آزبستوز در کنترل پیشرفت بیماری و علائم مهم است. برای درمان این بیماری و بهبود علائم آن باید به بهترین متخصص ریه در سایت دکتر با من مراجعه کنید.