چشم ها یکی از مهم ترین اعضای بدن ما هستند و بینایی بزرگ ترین موهبتی به شمار می رود که به انسان عرضه شده است، اما چشم ها نیز مانند سایر اعضای بدن ممکن است دچار مشکلاتی در طول زندگی ما شوند و نیاز به درمان و مراقبت داشته باشند. یکی از بیماری های مربوط به چشم، آب مروارید نام دارد و عمل جراحی مربوط به این بیماری در بین مردم بسیار شایع است.
اگر می خواهید در رابطه با این بیماری بیشتر بدانید، با ما همراه باشید. ما در رابطه با تاریخچه، علائم، خطرات و راه حل های درمان این بیماری اطلاعاتی را جمع آوری نموده ایم و امیدواریم برای شما مفید واقع شوند.
آب مروارید چیست؟
بیماری مورد نظر (به انگلیسی: Cataract) سبب ایجاد ناحیه ای مه آلود و کدر در عدسی چشم افراد می شود. وقتی به تازگی به این بیماری مبتلا شوید، ممکن است متوجه تغییرات به وجود آمده در بینایی خود نشوید، اما به مرور زمان دید شما تار شده و در انجام فعالیت های روزانه، رانندگی یا خواندن کتاب، دچار مشکل می شوید. این بیماری جزو آن دسته از بیماری هایی است که با بالا رفتن سن احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد و تغییر بینایی شما به محل و اندازه قرار گیری ابر ایجاد شده بستگی دارد.
انواع این بیماری
این بیماری دارای انواع مختلفی است که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.
- هسته ای: این نوع بیماری، مرکز عدسی را تحت تاثیر قرار می دهد و در ابتدای پیدایش سبب ایجاد نزدیک بینی می شود یا حتی ممکن است به صورت موقتی دید شما در خواندن بیشتر شود. به مرور زمان عدسی زرد رنگ شده و بینایی تیره تر می شود، با پیشرفت این نوع بیماری، ممکن است عدسی حتی قهوه ای رنگ شود.
- قشری یا کورتیکال: این نوع با تحت تاثیر قرار دادن لبه های عدسی، سبب ایجاد تیرگی یا رگه هایی سفید در لبه بیرونی قشر عدسی شده و با گذشت زمان، این رگه ها تا مرکز گسترش می یابند و سبب ایجاد اختلال در مسیر عبور نور از مرکز عدسی می شوند.
- زیرکپسولی: این نوع از بیماری، نسبت به انواع دیگر آن سریع تر پیشرفت کرده و پشت عدسی را درگیر می کند و سبب ایجاد ناحیه ای کوچک و مات می شود که معمولا در نزدیکی پشت عدسی و در مسیر نور است. این نوع سبب کاهش دید در نور شدید خواهد شد، به طوری که افراد دارای این بیماری، در شب ها تابش خیره کننده یا هاله ای در اطراف نورها مشاهده خواهند کرد.
- مادرزادی: ممکن است بعضی از نوزادان با آب مروارید متولد شوند. دلیل این نوع ممکن است ژنتیک باشد یا در اثر عفونت های داخل رحمی ایجاد شود و همیشه بینایی شخص را تحت تاثیر قرار نداده، اما در صورت تاثیرگذاری در بینایی فرد توسط متخصص چشم حرفه ای، بلافاصله برداشته خواهند شد.
عوامل ایجادکننده بیماری
این بیماری در اثر عوامل مختلفی همچون آسیب به چشم، رژیم غذایی نامناسب و سیگار کشیدن ممکن است بروز کند، ما در ادامه به بررسی بعضی از عوامل دیگر خواهیم پرداخت.
- سن: با افزایش سن، پروتئین های درون عدسی تغییر می کنند و سبب ایجاد لکه هایی ابری می شوند. افزایش سن، شایع ترین دلیلی ایجاد این بیماری است.
- داشتن سابقه خانوادگی: اگر در خانواده ای، وجود این نوع بیماری مشاهده شده باشد، افراد آن خانواده در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود.
- قرار گرفتن زیاد در برابر نور شدید خورشید و اشعه ماورا بنفش: افرادی که به طور طولانی مدت در برابر تابش نور خورشید قرار می گیرند یا در معرض تشعشعات مختلفی هستند، بیشتر احتمال دارد به این بیماری مبتلا شوند.
- داروهای شیمیایی: مصرف برخی از داروها نظیر کورتیکواستروئیدها در طولانی مدت خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
- دیابت: اشخاص مبتلا به دیابت دو برابر اشخاصی که دیابت ندارند، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
عوامل کاهنده پیشرفت بیماری
در بین پژوهشگران اختلافات نظر بسیاری وجود دارد و هیچ یک از مطالعات نشان نمی دهند که حتما اقدامات پیشگیرانه ای برای این بیماری وجود خواهد داشت، اما برخی از متخصصان عواملی را پیشنهاد داده اند که ممکن است در پیشگیری از این بیماری مفید واقع شوند.
- عینک آفتابی: وقتی در معرض نور خورشید هستیم، با استفاده از عینک های آفتابی می توانیم راه رسیدن اشعه ماورا بنفش به چشمان خود را مسدود کنیم، این اشعه یکی از عواملی است که به پیشرفت آب مروارید کمک می کند.
- کاهش مصرف سیگار و الکل: مصرف زیاد این دو ماده سبب افزایش خطر ابتلا به آب مروارید می شود، پس با کاهش مصرف آن ها می توانیم سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهیم.
- داشتن وزن مطلوب: با خوردن غذاهای سالم، ورزش کردن و کاهش کالری های مصرفی روزانه، وزن مطلوب خود را حفظ کنیم.
- خوردن غذاهای سالم: غذاهایی مثل اسفناج، تخمه آفتابگردان و بادام که دارای مقادیر زیادی ویتامین E هستند، برای محافظت و تقویت چشم مفید خواهند بود و می توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.
- معاینه منظم چشم: معاینه چشم سبب می شود که در مراحل اولیه پیدایش بیماری، تشخیص صورت گیرد و درمان انجام پذیرد.
تاریخچه بیماری
این بیماری پیشینه بسیار طولانی دارد و قرن هاست که برای بشر شناخته شده است. عبارت انگلیسی این بیماری از کلمه لاتین Cataracta گرفته شده که به معنی آبشار بوده و احتمالا دلیل این نام گذاری به علت ایجاد هاله ای سفید روی چشم که در آبشار نیز در اثر جاری شدن سریع آب ایجاد می شود، بوده است.
اولین مورد ثبت شده از این بیماری مربوط به مجسمه ای است که در یکی از موزه های قاهره نگهداری می شود و به حدود ۲۴۵۷-۲۴۶۷ قبل از میلاد باز می گردد. این مجسمه چوبی مربوط به یک کشیش بوده که روی چشم چپ او هاله ای سفید مشاهده می شود و به نظر می آید که آب مروارید است.
تاریخچه اولین روش درمانی آن: روش کوچینگ
اولین روش درمانی که برای این بیماری مورد استفاده قرار گرفت، روشی به نام کوچینگ بود. در معابد و مقبره های مصری، تصاویری وجود دارد، بدین صورت که ابزارهای جراحی را نشان می دهند که در این روش به کار گرفته می شدند.
روش انجام این کار توسط ماهارشی سوشروتا، جراح هندی باستان در ۸۰۰ سال قبل از میلاد نوشته شده است. در این روش با استفاده از یک سوزن، عدسی را به پشت چشم فشار می دانند و عدسی به فضای زجاجیه سقوط می کرد. سپس چشم با کره شفاف آغشته و بانداژ می شد.
در اواخر سلسله «هان غربی» که تا ۲۰۶ سال پس از میلاد ادامه داشت، این روش به کشور چین انتقال یافت و در آن جا به نام «جین پی شو» شناخته شد. با مرور زمان این روش در سراسر کشور چین گسترش یافت و در طول سلسله تانگ که تا ۹۰۷ سال پس از میلاد ادامه داشت، با طب سوزنی نیز ترکیب شد. جین پی شو تا سال ۱۹۱۱ که جمهوری چین تشکیل شد، بخشی از عمل های جراحی کشور چین را شامل می شد، اما پس از آن روشی غیر علمی شناخته شد.
روش کوچینگ برای درمان آب مروارید خطرناک و ناموفق بود و در بیشتر موارد عوارض شدیدی به همراه داشت و سبب ایجاد نابینایی کامل می شد.
روش فیکوامولسیفیکاسیون
این روش توسط پزشکی به نام چارلز دی کلمن، در سال ۱۹۶۷ معرفی شد. در این روش بدون نیاز به ایجاد برشی بزرگ در قرنیه چشم، به کمک امواج اولتراسونیک هسته عدسی کریستالی شکسته شده و آب مروارید برداشته می شود. با انجام این روش بیماران می توانند خیلی سریع مرخص شوند و درد زیادی را تجربه نکنند.
علائم آب مروارید
قبل از مراجعه به دکتر چشم باید بدانید هنگامی که به تازگی به این بیماری مبتلا شده اید، علائم ممکن است قابل توجه نباشند و متوجه آن ها نشوید، اما با افزایش سن و گذشت زمان، علائم بیان شده در ادامه می توانند در یک یا دو چشم شما احساس شوند.
- ایجاد شدن نقاط تار، مه آلود و لکه های کوچکی در دید و بینایی شخص
- کم شدن بینایی در محیط های دارای نور کم و حتی نور بسیار زیاد
- دوبینی در آغاز پیدایش بیماری
- مشاهده شدن هاله ای در اطراف نورهای روشن به ویژه در شب
- سفید یا محو شدن رنگ ها و مایل به زرد رسیدن آنان
- دشوار شدن انجام فعالیت هایی نظیر مطالعه یا تماشای تلویزیون
- کاهش اثرگذاری عینک های قبلی در کمک به بینایی افراد
- جاری شدن اشک، خشکی و خارش چشم
- تضعیف دید در شب
خطرات آب مروارید
لیستی از خطراتی که این بیماری برای انسان می تواند داشته باشد، در ادامه بررسی می شوند:
- حتی با بهبود بیماری، دید نزدیک ضعیف خواهد شد.
- اگر این بیماری درمان نشود، سبب ایجاد گلوکوم و حتی نابینایی خواهد شد.
- ممکن است توانایی رانندگی به مرور زمان مختل شود.
راه حل های درمان خانگی
بیماری آب مروارید و بیماری آب سیاه با عمل جراحی از بین می رود، اما می توان برخی از روش های خانگی را مثال زد که ممکن است در درمان بیماری موثر باشند. البته به یاد داشته باشید برای استفاده از آن ها حتما باید با پزشک خود مشورت کرده و سرخود اقدام به استفاده از آن ها نکنید. یکی از راه های درمان خانگی این بیماری، سرکه سیب است که اثربخشی ثابتی ندارد، اما ممکن است به درمان آن کمک کند، چرا که سیب دارای آنتی اکسیدان هایی است که برای سلامت چشم مفید خواهند بود.
ممکن است بعضی از افراد بگویند که عسل طبیعی می تواند به درمان آب مروارید کمک کند، چرا که دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است. گیاهان دارویی نیز ممکن است بتوانند پیشرفت این بیماری را کند کنند، اما نمی توانند تاثیری که جراحی بر روند بهبود بیماری می گذارد را ایجاد کنند. مصرف کم آب سبب می شود که بدن دهیدراته شده و سموم در آن جمع شوند، مصرف آب کافی سبب سم زدایی و دفع سموم می شود.
روش های درمان در صورت مراجعه به پزشک
وقتی آب مروارید پیشرفت کند، عدسی چشم تیره تر می شود و نور کمتر می تواند از آن عبور کند و به شبکیه برسد، در این زمان بینایی تار شده و نیاز به درمان احساس خواهد شد. برای درمان بعضی از گونه های آب مروارید توسط پزشک عینک تجویز می شود و استفاده از نور روشن تر هنگام مطالعه کمک خواهد کرد. اما با گذشت زمان و افزایش سن، بهترین گزینه برای درمان بیماری، جراحی خواهد بود.
عمل جراحی
در عمل جراحی این بیماری، عدسی طبیعی چشم با عدسی مصنوعی و پلاستیکی شفاف جایگزین خواهد شد، به این عدسی مصنوعی، ایمپلنت داخلی چشم یا عدسی داخلی چشم می گویند. برای انجام این جراحی، بی حسی موضعی صورت می گیرد و ناحیه چشم بی حس شده و عضلات چشم شل می شوند، سپس پلک ها باز نگه داشته شده و برای این که چشم خشک نشود، به طور مداوم مایعات به آن وارد می شوند.
برش و سوراخی کوچک در بالای قرنیه ایجاد شده و توسط آن عدسی طبیعی خارج و عدسی مصنوعی جایگزین آن خواهد شد. جراحی آب مروارید نیاز به بستری شدن ندارد و به دلیل بی حسی موضعی، بیمار دردی را تحمل نخواهد کرد و به جز نور خورشید قادر به دیدن چیزی نیست.
فیکوامولسیفیکاسیون
اگر شما در سایت فوق تخصص چشم به دنبال روش درمان این بیماری بگردید، خواهید دانست که این روش شکل مدرن جراحی است و در آن کاوشگری کوچک از طرف برشی در انتهای فوقانی قرنیه وارد عدسی می شود و با استفاده از امواج فراصوت یا امواج صوتی با فرکانس بالا به شکستن عدسی های ابری به قطعات کوچک می پردازد، پس از آن طی فرایند آسپیراسیون، قطعات شکسته شده با استفاده از مکش از چشم خارج می شوند. در مرحله بعد عدسی مصنوعی که از پلاستیک تهیه شده است، وارد چشم می شود. این عمل جراحی ۱۵ الی ۳۰ دقیقه زمان می برد.
اگر شما به دنبال یافتن بهترین متخصص چشم برای درمان بیماری های مربوط به چشم و بینایی خود هستید، می توانید به سایت دکتر با من مراجعه کرده و با بسیاری از پزشکان متخصص چشم آشنا شوید و صحبت کنید. دکتر با من یکی از بهترین سایت های موجود در زمینه اطلاعات پزشکی بوده که ارائه دهنده خدمات آنلاین پزشکی از قبیل مشاوره پزشکی و فروش محصولات مورد نیاز درمانی است. جالب توجه است که شما با استفاده از این سایت به صورت ۲۴ ساعته می توانید خدمات و اطلاعات پزشکی را از سراسر ایران دریافت کنید.
کلام آخر
کمتر کسی وجود دارد که ممکن است بیماری آب مروارید به گوشش نخورده باشد. این بیماری همیشه بین افراد سالمند شایع بوده است. در این مقاله اطلاعات کاملی درباره این بیماری جمع آوری کردیم که امیدواریم مورد توجه شما قرار گرفته و پاسخگوی سوالات شما درباره بیماری باشند.
با توجه به اهمیت بسیار زیاد بینایی در فعالیت های روزانه انسان، توجه به بیماری های مربوط به چشم و معاینه چشم به صورت منظم اهمیت دارد.
دیدگاه خود را درج کنید