روانپزشکی یکی از موضوعات مهم در جامعه ی کنونی ما است به همین سبب ما در سایت دکتر با من در خصوص بیماری های این حوزه، لیست کاملی را برای شما قرار داده ایم تا آگاهی خود را به ویژه درباره ی افسردگی پس از زایمان که در این مطلب گنجانده شده بالا ببرید. پس پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تاریخچه ی بیماری
افسردگی پس از زایمان (Postpartum depression) یکی از بیماری‌های روانی است که در دوره‌ای از زمان بین چند هفته تا چند ماه پس از به دنیا آمدن فرزند رخ می‌دهد. در این بیماری، مادران احساس نارضایتی، افسردگی، اضطراب و احساس ناتوانی در پرورش فرزند خود دارند.
افسردگی پس از زایمان از سال‌ها قبل از میلاد مسیح تا به امروز وجود داشته است و در کتاب‌های پزشکی قدیمی نیز به آن اشاره شده است. در قرن ۱۹، این بیماری به عنوان “حزن مادری” (maternity blues) شناخته شد ولی در دهه ۱۹۸۰ به عنوان “افسردگی پس از زایمان” شناخته شد.
دلایل این بیماری هنوز کاملاً مشخص نیست، اما فرضیات مختلفی وجود دارد. از جمله فرضیاتی که مطرح شده است، تغییرات هورمونی، تغییرات شیمیایی مغز، فشار روانی و تغییرات در نوع زندگی و مسئولیت‌های مادری است.
درمان این اختلال با مصرف داروهای ضد افسردگی، مشاوره روانشناسی و پشتیبانی خانواده و دوستان امکان‌پذیر است. همچنین ورزش، تغذیه سالم و کاهش استرس می‌تواند در بهبود وضعیت مادر تاثیر گذار باشد.
مفهوم بیماری افسردگی پس از زایمان
افسردگی بعد از زایمان یا PPD، یکی از اختلالات روانی است که بعد از به دنیا آمدن فرزند در برخی از زنان رخ می‌دهد. این اختلال ممکن است در هر زمان پس از زایمان رخ دهد، اما معمولاً در چند هفته اول شروع می‌شود و به عنوان یکی از شایع‌ترین مشکلات روانی در زنان پس از زایمان شناخته شده است. این اختلال با علائمی مانند افسردگی، اضطراب، خستگی شدید، نارسایی در انجام وظایف روزانه، نارضایتی از خود، اختلال در خواب و افکار منفی همراه است. در صورتی که شما یا عزیزانی از این اختلال رنج می‌برند، می‌توانید به پزشک زنان و بهترین روانپزشک مراجعه کنید تا بهترین راهکارها را به شما بدهند.
علت بیماری افسردگی پس از زایمان
علت بیماری افسردگی پس از زایمان همانطور که ممکن است بدانید، به دلایلی مانند ترکیبی از تحولات فیزیولوژیکی، شیمیایی، روانشناختی و اجتماعی برمی‌گردد.
در واقع، در طی دوران بارداری و زایمان، تغییرات بسیار زیادی در بدن و روان شما رخ می‌دهد که ممکن است باعث عوارض احساسی شوند. به عنوان مثال، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون پس از به دنیا آمدن فرزند، به شدت کاهش می‌یابد که ممکن است با افزایش سطح هورمون پرولاکتین همراه باشد.
همچنین، صبوری و شکیبایی نیز ممکن است برای شما دشوار شود، زیرا شما در طی این دوران باید مراقب یک بیمار جدید باشید که نیازهای بسیار زیادی دارد. در نتیجه، به دلیل ترکیبی از این عوامل و مسائل دیگر، احساس درماندگی بعد از به دنیا آمدن فرزند، به عنوان یکی از مشکلات رایج، شناخته می‌شود.
افسردگی پس از زایمان به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: ساده و شدید. افسردگی پس از زایمان ساده معمولاً در مدت ۲ هفته پس از زایمان شروع می‌شود و شامل علائمی مانند افسردگی، اضطراب، خستگی و بی‌اشتهایی می‌شود. این علائم معمولاً بسیار طولانی نمی‌شوند و با تغییرات فیزیکی و شخصیتی شما در طی دوران بعد از زایمان بهبود می‌یابند.
اما افسردگی پس از زایمان شدید به عنوان یک بیماری جدی شناخته می‌شود. در این نوع از افسردگی، علائم شدیدتر و بیشتری وجود دارند و ممکن است شامل علائمی مانند افسردگی شدید، اضطراب شدید، خودکشی و همچنین ناتوانی در تمرکز و توجه باشد. این نوع از افسردگی پس از زایمان به عنوان یک بیماری جدی شناخته شده است که نیاز به درمان متخصصانه دارد.
درمان این بیماری ممکن است شامل روش‌هایی مانند درمان دارویی، رواندرمانی، حمایت اجتماعی و تغییر سبک زندگی باشد. همچنین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین درمان برای شما تعیین شود.
عوامل تاثیر گذار در به وجود آمدن افسردگی پس از زایمان
عوامل مختلفی ممکن است در ایجاد بیماری افسردگی پس از زایمان تاثیرگذار باشند.
برخی از این عوامل عبارتند از:
- تغییرات هورمونی: همانطور که قبلاً گفته شد، تغییرات در سطح هورمون‌های مختلف در طی دوران بارداری و زایمان ممکن است در ایجاد افسردگی پس از زایمان نقش داشته باشد. به عنوان مثال، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون پس از زایمان به شدت کاهش می‌یابد که ممکن است با افزایش سطح هورمون پرولاکتین همراه باشد.
- تغییرات فیزیولوژیکی: تغییرات فیزیولوژیکی بدن در طی دوران بارداری و زایمان ممکن است در ایجاد افسردگی پس از زایمان تاثیرگذار باشد. برای مثال، تغییر ظاهر شکم، خستگی، درد و عدم توانایی در خوابیدن به خوبی می‌تواند باعث افزایش احساس افسردگی شود.
- فشار روانی: فشار روانی و تنش‌های روانی نیز ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. این فشار ممکن است ناشی از نگرانی‌های مالی، نگرانی‌های پزشکی، نگرانی‌های مربوط به نوزاد و … باشد.
- وضعیت اجتماعی: وضعیت اجتماعی و خانوادگی نیز در ایجاد این بیماری تاثیرگذار است. برای مثال، حمایت کافی از طرف خانواده و همسر، عدم دسترسی به پشتیبانی و مراقبت مناسب پس از به دنیا آمدن فرزند و مشکلات مالی ممکن است باعث افزایش احساس افسردگی شود.
در کل، این عوامل ممکن است با هم ترکیب شوند و به ایجاد بیماری افسردگی پس از زایمان منجر شوند. برای پیشگیری و درمان این بیماری، مهم است که مادران در دوران بارداری و پس از زایمان با مراقبت و مشاوره از پزشکان و متخصصین روانشناسی همکاری کنند. در برخی موارد، درمان با داروهای ضد افسردگی نیز لازم است.
انواع بیماری افسردگی پس از زایمان
بیماری افسردگی پس از زایمان یکی از اختلالات روانی است که ممکن است در مادران رخ دهد. این بیماری در سه دسته زیر قابل تقسیم‌بندی است:
- افسردگی پس از زایمان ساده: این نوع افسردگی خیلی شدید نیست و برای بیشتر زنان پس از زایمان اتفاق می‌افتد. علائم آن شامل خستگی، افت اشتها، بی‌خوابی، اضطراب و ناامیدی می‌باشد.
- اختلال افسردگی شدید پس از زایمان (Postpartum Depression): این نوع افسردگی شدیدتر است و در صورت عدم درمان می‌تواند برای مادر و نوزاد خطرناک باشد. علائم آن شامل تغییرات خلقی و روحی شدید، تعریق بیش از حد، بی‌خوابی شدید، ناراحتی، تحلیل‌ناپذیری، کمبود انرژی و خودکشی می‌باشد.
- اختلال افسردگی دوقطبی پس از زایمان (Postpartum Bipolar Disorder): این نوع افسردگی کمتر شایع است، اما بسیار خطرناک است. علائم آن شامل تغییرات خلقی و روحی شدید، دوری از جمعیت، بیش‌فعالی، تعریق بیش از حد، کمبود انرژی، افکار خودکشی و خودآسیبی می‌باشد.
راه های پیشگیری از افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان یک مشکل شایع و جدی است که در مادران اتفاق می‌افتد. در صورتی که به این بیماری مبتلا شدید، باید به دنبال درمان آن باشید.
اما برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری نیز چند راهکار وجود دارد:
- ایجاد یک شبکه پشتیبانی: در این مرحله شما می‌توانید با دوستان، خانواده و حتی مشاور صحبت کنید تا بتوانید روزهای سخت پس از به دنیا آمدن فرزند، را با تسهیلات بیشتری بگذرانید.
- اعتنا به تغذیه سالم: رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند کمک شایانی به جلوگیری از حس درماندگی و بی قراری داشته باشد.
- ورزش: فعالیت ورزشی به مرور زمان می‌تواند از ترس و اضطراب جلوگیری کند.
- تمرین مدیتیشن و روش‌های تنفسی: این روش‌ها نیز می‌توانند به کاهش تنش و حس ناامیدی و دپرشن کمک کنند.
- خواب به موقع: استراحت کافی و خواب به موقع می‌تواند به کاهش تنش و احساس درماندگی کمک کند.
اگر این راهکارها نتیجه ندهد و شما به افسردگی پس از زایمان مبتلا شدید، بهتر است به دنبال درمان مناسب برای آن با متخصصین مشاوره یا روانشناسی مراجعه کنید.
علائم بیماری افسردگی پس از زایمان چیست؟
مهم ترین علائم:
- احساس ناراحتی و افسردگی شدید
- کاهش انرژی و خستگی بیش از حد
- کاهش روحیه و علاقه به کارها و فعالیت‌های روزمره
- بی خوابی یا خواب بیش از حد
- بی‌اشتهایی یا افزایش وزن
- عدم تمایل به برقراری ارتباط با دیگران، حتی با خانواده و دوستان نزدیک
- فراموشی و کمبود توجه
نحوه ی تشخیص بیماری افسردگی پس از زایمان
تشخیص این بیماری، به دلیل وجود علائم مشخص، ممکن است از ساده ترین تا پیشرفته‌ترین روش‌های تشخیصی صورت گیرد.
برخی از روش‌های تشخیصی شامل:
- مصاحبه با بیمار: پزشک می‌تواند به صورت مستقیم از بیمار سوال کند و تلاش کند تا اطلاعات کافی از وضعیت احساسی بیمار جمع آوری کند.
- استفاده از پرسشنامه‌های مشخص شده: پرسشنامه‌هایی وجود دارند که برای ارزیابی وضعیت احساسی بیمار در دوران بارداری و پس از زایمان طراحی شده‌اند.
- انجام ارزیابی روانشناختی: این ارزیابی با هدف بررسی وضعیت روانی بیمار انجام می‌شود و ممکن است شامل انجام مصاحبه روانشناختی، تست های روانشناسی و ارزیابی رفتاری باشد.
- انجام آزمایش های پزشکی: برخی از بیماری های پزشکی هم ممکن است با علائم افسردگی پس از زایمان همراه باشند، بنابراین انجام بررسی های پزشکی مانند آزمایش خون و سایر تست های پزشکی می‌تواند برای تشخیص این بیماری مفید باشد.
با توجه به اینکه بیماری افسردگی پس از زایمان برای هر فرد به صورت متفاوتی ایجاد می‌شود، بهتر است هرگاه شما علائمی از ناامیدی و درماندگی داشته باشید، با پزشک یا متخصصین مشاوره و روانشناس در سایت دکتر با من مشورت نمایید.
درمان افسردگی پس از زایمان به چه صورت است؟
درمان افسردگی پس از زایمان با توجه به شدت و نوع علائم، ممکن است شامل چندین روش درمانی باشد. به‌طور کلی، درمان آن شامل مشاوره، درمان دارویی و تغییرات در شیوه زندگی مادر می‌شود.
برخی از روش‌های درمانی شامل:
- درمان دارویی: درمان دارویی به عنوان یکی از روش‌های درمانی افسردگی پس از زایمان استفاده می‌شود. معمولاً، آنتی‌دپرسانت‌ها به‌طور گسترده درمان این بیماری را تشکیل می‌دهند.
- مشاوره: مشاوره با پزشک یا روانشناس می‌تواند به کاهش نگرانی و استرس کمک کند و درمان افسردگی پس از زایمان را موثر تر کند.
- تغییرات در شیوه زندگی: انجام تمرینات ورزشی، تغذیه‌ی سالم، خواب کافی و تمرینات استرس کاهنده، می‌توانند به کاهش علائم افسردگی کمک کنند.
- روش‌های رفتار درمانی: روش‌های رفتار درمانی، مانند رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT)، به کاهش علائم افسردگی مادران کمک می‌کند.
- پشتیبانی از شریک زندگی: پشتیبانی و توجه شریک زندگی به مادران پس از زایمان، به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند.
علاوه بر این، مادرانی که به این اختلال مبتلا هستند، باید به خود و بدن خود بیشتر اهمیت بدهند. دریافت کمک از دیگران، انجام تمرینات تنفسی، یوگا و مدیتیشن، همراهی با گروه‌های پشتیبانی و ارتباط با دوستان و خانواده، می‌تواند بهبود علائم افسردگی و افزایش روحیه مادران کمک کند.
در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به درمان بستری باشد. در این حالت، مادر باید در یک محیط ایمن و تحت نظر مداوم پزشکان و متخصصان روانشناسی قرار گیرد. در کل، افسردگی پس از زایمان یک بیماری قابل درمان است و با تلاش مادر، پزشکان و پشتیبانی از خانواده، مادران می‌توانند از این بیماری بهبود یابند و زندگی سالم و خوشبختی را پس از زایمان تجربه کنند.
نتیجه گیری
ما در این مقاله در خصوص درمان افسردگی پس از زایمان صحبت کرده ایم که این روزها بیماری رایج در میان مادران تبدیل شده است. می توان گفت که موجب شده بسیاری از افراد به دنبال درمان و یافتن راه حلی برای آن باشند. شما می توانید بدین شیوه از سایت دکتر با من نوبت اینترنتی از متخصص زنان و روانپزشک اخذ نمایید. ابتدا وارد سایت شده، اسم دکتر و یا متخصص مدنظر خود را جستجو نموده و پس از آن از قسمت دریافت نوبت اینترنتی، به صورت آنلاین نوبت را ثبت و دریافت نمایید.
منابع
- Postpartum depression – Symptoms and causes – Mayo Clinic
- Postpartum Depression: Causes, Symptoms & Treatment
- Postpartum depression – Wikipedia
- Postpartum depression | Office on Women’s Health
- Postnatal depression – NHS
- Postpartum Depression – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Postpartum Depression: Symptoms, Causes, Risks … – WebMD
- Postpartum depression | March of Dimes
- What is postpartum depression? | UNICEF Parenting
دیدگاه خود را درج کنید