گلیوما در ساقه مغز دوران کودکی
گلیوم های ساقه مغز به عنوان یکی از علل اصلی مرگ و میر کودکان مبتلا به تومور های مغزی به حساب می آیند و به طور میانگین 10 تا 20 درصد از کل تومور های سیستم عصبی مرکزی در دوران کودکی را تشکیل میدهند. معمولا رنج سنی کودکانی که به این بیماری مبتلا می شوند بین 5 تا 10 سال است و علائم آن می تواند در هر کودک با کودک دیگر متفاوت باشد. مقاله زیر برای داشتن آگاهی نسبی نسبت به گلیوما ساقه مغزی کودکان نوشته شده است؛ لیکن لطفا در صورت مشاهده علائم و داشتن ریسک فاکتور ها حتما آن را با پزشک متخصص مغز و اعصاب کودکان خود مطرح کنید.تاریخچه
تاریخچه کشف گلیوم ساقه مغز به قرن بیستم باز میگردد. در سال 1926، یک جراح مغز مشهور به اسم هاروی کوشینگ اولین مورد گلیومای کودکان در ساقه مغز را توصیف کرد. او در گفته های خود به محل قرار گیری منحصر به فرد تومور و چالش هایی که جراحی این نوع تومور های مغزی با آنها مواجه بودند اشاره کرد. مشاهدات کوشینگ نقطه آغاز تحقیقات روی این بیماری سخت و پیچیده در کودکان بود.چند دهه بعد با کشف روش های تصویر برداری از بدن و به خصوص مغز تشخیص و شناسایی انواع گلیوم های ساقه مغزی وارد مرحله جدیدی شد.در دهه های هفتاد و هشتاد میلادی، محققان طبقه بندی گلیوم های ساقه مغز را شروع کردند. این سیستم طبقه بندی که بر‌اساس بافت شناسی تومور‌ها استوار بود، درک بهتر ماهیت این تومور ها و هدایت تصمیمات درمانی را آسان تر کرد.گلیوم ساقه مغز در کودکان چیست؟
علامت و نشانه های گلیوما در کودکان کدام است؟
-
- مشکل در حرکت دادن چشم و به طور کلی مشکلات بینایی.
-
- سردرد های صبحگاهی به خصوص سردرد هایی که پس از استفراغ از بین می روند.
-
- تهوع و استفراغ
-
- اختلال در بلع
-
- خواب آلودگی ابنرمال
-
- فلج شدن یا بی حسی در یک طرف صورت یا بدن
-
- از دست دادن تعادل و به طور کلی مشکلات حرکتی
-
- انرژی کم و یا زیاد از حد معمول
-
- تغییرات رفتاری
-
- مشکلات یادگیری
نحوه تشخیص گلیوما در کودک چگونه است؟
چگونه میتوان از ابتلا به گلیوما ساقه مغز در کودکان جلوگیری کرد؟
در حال حاضر هیچ روش پیشگیری شناخته شده ای برای گلیوما ساقه مغز در کودکان وجود ندارد اما رعایت چند نکته می تواند به طور کلی از خطر ابتلا به سرطان که گلیوما هم نوعی از آن است، کمک کند:-
- اجتناب از قرار گرفتن در برابر پرتو های مختلف
-
- رژیم غذایی سالم
-
- قرار نگرفتن در معرض سموم محیطی
-
- محافظت از پوست در برابر نور خورشید
-
- واکسیناسیون (HPV)
درمان گلیوما ساقه مغز در کودکان از چه روش هایی ممکن است؟
پرتو درمانی کودکان مبتلا به گلیوما ساقه مغز
رایج ترین روش درمانی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز، پرتو درمانی است. در پرتو درمانی با استفاده از اشعه ایکس تلاش می شود تا سلول‌های سرطانی از بین رود. پزشکی که در این کار تخصص دارد رادیوتراپ آنکولوژیست نامیده می شود.پرتو درمانی انواع مختلفی دارد اما رایج ترین آن پرتو درمانی خارجی یا تله تراپی است. در این نوع پرتو درمانی پرتو از خارج به داخل بدن تابانده می شود. یک برنامه پرتو درمانی شامل تعدادی از جلسات درمانی است که در یه دوره زمانی مشخص انجام می شود.نوع دیگری از پرتو درمانی، پرتو درمانی پروتون است که در آن به جای استفاده از اشعه ایکس از پروتون استفاده می شود. انرژی بالای پروتون ها موجب از بین رفتن سلول های سرطانی می شود.عوارض جانبی این نوع درمان شامل خستگی، واکنش های خفیف پوستی و ناراحتی معده و روده خواهد بود. اکثر عوارض بعد از پایان دوره درمان از بین خواهد رفت. باید توجه داشت که این روش درمانی گاهی ممکن است توسط پزشک متخصص سرطان شناسی پیشنهاد نشود؛ زیرا پرتودرمانی گاهی می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در رشد و تکامل مغز کودک شود. در این شرایط ممکن است شیمی درمانی انتخاب بهتری باشد.شیمی درمانی کودکان مبتلا به گلیوما ساقه مغز
در این روش از دارو های قوی برای از بین بردن سلول های تومور استفاده می کنند. این دارو ها معمولا با جلوگیری از رشد، تقسیم و ساخت سلول های بیشتر در تومور آن ها را از بین می برند. برای اینکه داروی شیمی درمانی به کل سلول های سرطانی در سراسر بدن برسد گاهی از طریق جریان خون انجام می شود که به آن درمان سیستماتیک می گویند. گاهی نیز درمان تجویز شده از نوع موضعی است؛ یعنی دارو مستقیما روی تومور یا قسمتی از بدن که با سرطان درگیر شده است، اعمال می شود.شیمی درمانی توسط یک آنکولوژیست انجام می پذیرد. شیمی درمانی از طریق تزریق سرم دارویی و یا بلعیدن قرص یا کپسول انجام می شود. به کودک در یک برنامه شیمی درمانی انواع دارو و دوره زمانی که دارو ها باید استفاده شوند داده می شود.این نوع درمان به تنهایی برای درمان گلیوم ساقه مغز موثر نیست. گاهی پزشک متخصص سرطان شناسی با توجه به شرایط قبل، هنگام و بعد از پرتو درمانی از آن استفاده می کند.عوارض جانبی شیمی درمانی شامل خستگی، تهوع و استفراغ، ریزش مو، کاهش اشتها، بالا رفتن خطر عفونت و اسهال است که با توجه به دوز مصرفی و فرد به فرد متفاوت است.عوامل افزایش دهنده احتمال ابتلا به گلیوم ساقه مغز در کودکان؟
به هر عاملی که خطر ابتلا به یک بیماری را افزایش دهد، عامل خطر یا ریسک فاکتور می‌گویند. داشتن هر یک از عوامل خطر نام برده شده در زیر به معنای درگیری حتمی کودک شما با گلیوما در آینده نیست و همینطور نداشتن این ریسک فاکتور ها نیز دلیل قاطعی برای مبتلا نشدن کودک به گلیومای ساقه مغز نمی باشد.پزشکان و محققان به طور قطعی مطمئن نیستند که چه چیزی در دوران کودکی باعث بوجود آمدن تومور مغزی در کودکان می شود اما شواهد درصد کمی از ارتباط آن با ژنتیک را تایید می‌کند.برخی از ریسک فاکتور ها عمده در ابتلا به گلیوما در زیر به مختصر آمده است:-
- استعداد ژنتیکی: داشتن برخی بیماری های ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز، توبروس اسکلروزیس، سندرم Li-Fraumeni و سندرم Turcot خطر ابتلا به گلیوما را در کودکان افزایش می دهند.
-
- قرار گرفتن در معرض پرتو: کودکانی که تحت پرتو درمانی برای سرطان های قبلی قرار گرفته اند، احتمال ابتلای بیشتری را برای گلیوما نسبت به دیگر کودکان دارند.
-
- سابقه خانوادگی: در صورتی که یکی از افراد درجه یک خانواده به گلیوما مبتلا شده باشد احتمال وجود داشتن عامل خطر برای دیگر اعضا بیشتر است.
-
- سن: گلیوما در کودکان بین 5 تا 10 سال شایع‌تر است.
-
- اختلالات سیستم ایمنی: کودکان مبتلا به برخی اختلالات سیستم ایمنی، مانند ایدز ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار گیرند.
نتیجه
در آخر اشاره به این نکته بسیار مهم است که در حال حاضر به دلیل غیر معمول بودن رشد تومور در کودکان پروسه درمان و نجات کودکان مبتلا به گلیوما ساقه مغزی برای پزشکان بسیار دشوار است. با این حال با توجه به رشد روز افزون دانش پزشکی و مطالعات انجام شده در آزمایشگاه های سرتاسر جهان توسط محققین و دانشمندان که در تلاش برای بوجود آوردن رویکردهای جدید درمانی هستند، شانس زندگی برای این کودکان روز به روز بیشتر خواهد شد. شما برای گرفتن مشاوره و دریافت بهترین رویکرد های درمانی می توانید با مشاوران و پزشکان دکتر با من در ارتباط باشید.منابع: