آبسه ریه چیست و چگونه درمان می شود؟

شاید تا به امروز درباره آبسه اطلاعاتی به دست آورده و تا حدودی با آن آشنا باشید. اما باید بدانید که آبسه انواع مختلفی دارد که نوع ریوی هم یکی از آنها است. آبسه ریه، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت و تعریف، انواع، علل، خطرات، عوارض، نحوه تشخیص و چگونگی درمان این بیماری را ارائه خواهیم کرد. با این مقاله همراه شوید و آن را تا انتها مطالعه کنید.

آبسه ریه چیست؟

آبسه ریه به عنوان یک عفونت باکتریایی در بافت ریه به وجود می آید. عفونت باعث می شود که بافت و تجمع چرک در آن فضا از بین برود. آبسه ریه می تواند خطرناک باشد.

طبقه بندی آبسه های ریه به دو صورت اولیه و ثانویه صورت می گیرد. ایجاد آنها از سویه های مختلف باکتری است و می توانند دلایل مختلفی داشته باشند.

آبسه های اولیه

ایجاد آبسه های اولیه بر اثر مواردی مانند عفونت و ذات الریه در درون ریه خواهند بود. پنومونی آسپیراسیون به عنوان نوعی عفونت، بعد از استنشاق غذا یا ترشحات از دهان، معده یا سینوس ها در ریه ها ایجاد می شود؛ این در حالی است که باید وارد مری شوند. یکی از علل شایع آبسه های اولیه، این موضوع است.

آبسه ریه در اثر تعرق در غذا یا ترشحات اغلب در حالت آرام یا بیهوش بودن فرد، مسمومیت یا موارد دیگر رخ می دهد. مواد استنشاق شده اغلب بافت ریه را دچار آسیب دیدگی می کنند. همچنین به طور معمول پر از باکتری است یا ایجاد آن به علت عفونت یا باکتری های طبیعی موجود در دهان، معده یا دستگاه تنفسی خواهد بود.

اعتیاد به الکل، رایج ترین بیماری است که فرد را مستعد مبتلا شدن به آبسه ریه می کند. افرادی که الکل استفاده می کنند، اغلب با استفراغ و تغییر سطح هوشیاری مواجه می شوند. این شرایط موجب افزایش پیدا کردن احتمال استنشاق محتوای معده و باکتری در ریه ها می شود که می تواند زمینه ساز عفونت شود. چنین افرادی به علت ضعف در سلامت عمومی و تغذیه اغلب دچار ضعف سیستم ایمنی بدن می شوند که سبب افزایش ابتلا به عفونت خواهد شد.

آبسه های ثانویه

آبسه های ثانویه به دلیل عفونتی دیگر که در ریه آغاز شده است، ایجاد می شود. این وضعیت می تواند بر اثر انسداد مجاری تنفسی بزرگ، بیماری در ریه ها یا عفونت در دیگر قسمت های بدن رخ دهد که به ریه ها نیز منتشر می شود.

علل آبسه ریه را بشناسید

برخی از شرایط که به طور مستقیم بر ریه ها تاثیرگذار هستند و ممکن است فرد را مستعد مبتلا شدن به این بیماری کنند، عبارتند از:

• ذات الریه: هر نوع ذات الریه ممکن است زمینه ساز آبسه شود؛ به خصوص اگر تشخیص و درمان آن به موقع انجام نشود.
• تومورها: ممکن است یک سرطان زمینه ای تقریبا در ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد موجب تشکیل آبسه ریه شود. در چنین حالتی انسداد مجاری تنفسی به علت تومور می تواند منجر به ذات الریه (ذات الریه بعد از انسداد) شود و به نوبه خود آبسه ایجاد کند. سرطان سلول سنگفرشی ریه ها را می توان شایع ترین شکل سرطان ریه معرفی کرد که سبب بروز آبسه ریه می شود. اما دیگر سرطان ها مانند لنفوم ها نیز می توانند علت اصلی باشند.
• بیماری ریوی زمینه ای: آبسه ریه می تواند در نتیجه بیماری های ریه مانند فیبروز کیستیک، کوفتگی ریه (کوفتگی)، برونشکتازی و سکته های انفارکتوس عفونی رخ دهد.
• کمبود ایمنی: سندرم های نقص ایمنی مادرزادی و موارد اکتسابی (مانند ایدز) یا شیمی درمانی می توانند منجر به آبسه شوند.

علل آبسه ثانویه ریه

آبسه ثانویه ریه ممکن است هنگامی به وجود آید که سرایت باکتری های مناطق دیگر با استنشاق (تنفس)، از راه جریان خون یا از خارج از بدن به ریه ها رخ دهد.

• آسپیراسیون مواد عفونی از دهان و همچنین مجاری هوایی فوقانی
• آمبولی سپتیک: ممکن است انتقال عفونت ها به ریه ها از راه هایی صورت گیرد که عبارت هستند از: دریچه قلب آلوده (اندوکاردیت باکتریایی) در طرف راست قلب (مانند دریچه سه تایی)، مصرف دارو از طریق جریان خون، ناحیه ترومبوفلبیت، کانتر مرکزی آلوده.
• نفوذ: احتمال نفوذ عفونت از راه هایی به ریه ها وجود دارد که عبارتند از: عفونت مدیاستین یا آبسه زیر دیافراگم (آبسه سابفرنیک)، مناطق مجاور مانند مری (فیستول برونش مری).

علائم آبسه ریوی چیست؟

سرفه از بارزترین علائم آبسه ریه است. احتمال خونی یا چرکی بودن محتویات سرفه و بدبو بودن آن وجود دارد. ظهور علائم آبسه ریه ممکن است به سرعت یا به آرامی باشد. انواع آبسه ها با توجه به مدت زمان بروز علائم، این گونه است:

• حاد:مدت زمان کوتاه تر از ۶ هفته
• مزمن:بیشتر از ۶ هفته

علائم و نشانه های اولیه می توانند موارد زیر را در بر بگیرند:

• تب و لرز: ابتدایی ترین نشانه آبسه ریه، تب است که حداقل هشتاد درصد افراد دارای این علامت هستند.
• عرق شبانه: عرق شب اغلب نیازمند تغییر لباس شب است. همچنین تشکیل عرق در طول روز نیز ممکن خواهد بود.
• سرفه مداوم: سرفه در ابتدا معمولا خشک است، اما ممکن است تبدیل به بلغم شود. به خصوص اگر پاره شدن آبسه در نایژه ها رخ دهد.

علائم و نشانه های بعدی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• خستگی
• خلط با بوی بد
• تنگی نفس
• لاغری ناخواسته
• درد با تنفس عمیق (درد قفسه سینه که بدتر شدن آن با نفس عمیق رخ می دهد.)
• چماق زدن (تغییری که در آن ظاهر ناخن ها قاشق مانند وارونه می شود).
• سرفه کردن خون (هموپتیز): هموپتیزی در آبسه های ریه پیشرفته امری شایع است.

عوامل خطر آبسه ریوی

افرادی که مشروبات الکلی استفاده می کنند یا اخیرا با بیماری مواجه شده اند (به خصوص با ذات الریه)، در معرض خطر مبتلا شدن به آبسه هستند. سایر افراد با سیستم ایمنی ضعیف که شرایطی مانند سرطان، پیوند اعضا و بیماری خودایمنی دارند نیز در معرض این خطر هستند.

خطر ابتلا به این بیماری برای اشخاصی که اخیرا بی هوشی یا آرام بخشی داشته اند و افرادی بر اثر ضایعه یا بیماری دچار بیهوشی شده اند، بالا است. استنشاق به عنوان یک جسم خارجی که موجب مسدود شدن راه هوایی می شود نیز عامل خطر است.

تشخیص آبسه ریوی چگونه است؟

برای تشخیص آبسه ریه، پزشک در ابتدا به بررسی سابقه سلامتی و اقدامات اخیر که در آن بی هوشی استفاده شده است، می پردازد. در صورت مشکوک بودن به آبسه، پزشک به تجزیه و تحلیل خلط یا چرک خواهد پرداخت. همچنین احتمال دارد ابزارهای تصویربرداری و رادیولوژی مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن استفاده کند تا محل عفونت در ریه ها را تشخیص دهد و سایر شرایط مانند سرطان یا آمفیزم را رد کند. برای عفونت های جدی تر، پزشک می تواند روشی را برای انجام نمونه برداری از آبسه اتخاذ کند.

در صورت تشخیص پزشک ریه و دستگاه تنفسی مبنی بر ورود یک جسم خارجی به ریه ها، احتمال قرار دادن ابزاری به نام برونکوسکوپ وجود دارد تا بررسی محل آن را انجام دهد.

در این راستا برای راحت تر شدن کار بیماران جهت یافتن بهترین دکتر متخصص ریه در تهران یا سایر شهرها، دکتر با من توانسته است مجموعه ای از بهترین پزشکان و متخصصان را به وجود آورد تا افراد از موقعیت مکانی، شماره تلفن، مشخصات، نحوه دسترسی و سایر موارد مرتبط با هر متخصص و پزشک آگاه شوند و با آگاهی کامل پزشک خود را انتخاب کنند.

روش های درمان آبسه ریه

آنتی بیوتیک، درمان اصلی آبسه ریه است. ممکن است نیاز باشد که از دارو به مدت شش ماه استفاده شود. همچنین احتمال دارد تغییر شیوه زندگی نظیر نوشیدن مایعات و خودداری از مصرف سیگار توصیه شود.

در حالی که تخلیه به عنوان روش ترجیحی درمان آبسه در اکثر نواحی بدن در نظر گرفته می شود، به ندرت نیازمند درناژ یا جراحی است. آنتی بیوتیک ها اغلب برای درمان این بیماری کافی هستند و حدود ۸۰ درصد مواقع تاثیرگذار خواهند بود.

دکتر با من می تواند بهترین دکتر متخصص ریه در تهران  و سایر شهرها را در اختیار متقاضیان قرار دهد.

آنتی بیوتیک و توان بخشی ریه

شروع آنتی بیوتیک ها اغلب از راه وریدی و بسته به میزان بیمار بودن فرد خواهد بود. مدت زمان آن چهار تا شش هفته است و معمولا تا زمانی خواهد بود که مطالعات تصویربرداری دیگر نشان دهنده شواهد مرتبط با آبسه نباشند.

در آبسه های ناشی از قارچ، انگلی و عفونت با مایکوباکتریوم، نوکاردیا یا اکتینومایسس احتمال دارد درمان نیازمند مدت طولانی تری مانند ۳ تا ۶ ماه باشد.

آنتی بیوتیک ها در حدود ۸۰ درصد آبسه ریوی را برطرف می کنند؛ اما در صورت عدم بهبودی ممکن است احتیاج به درمان های دیگر نیز باشد. توانبخشی ریه و تخلیه وضعیتی هم معمولا سودمند است و اغلب ترکیب آن با درمان آنتی بیوتیکی انجام می شود. معمولا با توجه به بهبودی بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز مصرف آنتی بیوتیک در نظر گرفته می شود و باید در این مورد زودتر از آن قابل توجه قرار گیرد.

ممکن است انجام تخلیه از طریق سوزنی که از دیواره قفسه سینه وارد آبسه شده است (تخلیه از راه پوست) یا از طریق برونکوسکوپی و سونوگرافی درون برونشی (تخلیه درون برونش) باشد. در صورت وجود خطر سوراخ در بافت ریه ممکن است در آبسه هایی که در مرکز و دور از پلور هستند، تخلیه درون برونش به عنوان گزینه ای بهتر در نظر گرفته شود، اما انجام تخلیه از راه پوست بیشتر است.

در برخی از موارد احتمال نیاز به اقدامات تهاجمی یا جراحی بیشتر است. می توان لوله ای را از آبسه به درون ریه ها فرو برد تا چرک تخلیه شود یا ممکن است یک روش جراحی نیاز باشد تا برداشتن بافت ریه آلوده یا آسیب دیده اجرا شود.

عوارض آبسه ریه چیست؟

در موارد نادر، احتمال پاره شدن آبسه ریه وجود دارد که یک نگرانی جدی پزشکی به شمار می آید. عوارض احتمالی متعاقب پاره شدن یا درمان جراحی آبسه شامل موارد زیر است:

• آمیما: مجموعه ای بزرگ از مایع آلوده پیرامون ریه است که در محل آبسه به وجود می آید. این امر می تواند خطرناک باشد و نیازمند درمان پزشکی فوری است تا حل شود.
• فیستول: زمانی رخ می دهد که بین یک راه هوایی بزرگ در درون ریه و فضای موجود در پوشش پیرامون آن ارتباطی به وجود آید. اصلاح آن از طریق جراحی امکان پذیر است.
• خونریزی از دیواره ریه یا قفسه سینه: این وضعیت ممکن است مقداری خونریزی به دنبال داشته و بسیار خطرناک باشد.
• عفونت: عفونت به نقاط دیگر بدن منتشر می شود. با خروج عفونت از ریه، ممکن است در سایر بخش های بدن از جمله مغز نیز آبسه به وجود آید.

پیش آگهی آبسه ریه

بهبود آبسه ریه تحت درمان با آنتی بیوتیک ممکن خواهد بود و عارضه ای ندارد. افرادی که سیستم ایمنی سرکوب شده دارند، مبتلا به بیماری زمینه ای هستند یا به مراقبت های بهداشتی دسترسی ندارند، ممکن است در معرض ابتلا به عواقب نامطلوب این بیماری قرار داشته باشند.

کلام آخر

آبسه ریه به عنوان یک حفره پر از چرک در ریه ها در نظر گرفته می شود که ایجاد آن در اثر عفونت با باکتری، قارچ یا انگل خواهد بود. اغلب اوقات این عارضه تنها نیازمند آنتی بیوتیک است، اما در برخی از موارد نیازمند تخلیه یا جراحی خواهد بود.

برای درمان سریع تر این بیماری و جلوگیری از بروز خطرات احتمالی، می توان به بهترین دکتر متخصص ریه مراجعه کرد و با وی به مشاوره پرداخت. افرادی که در جستجوی سایت دکتر متخصص ریه یا دیگر راه های ارتباطی با پزشکان هستند، می توانند به وب سایت دکتر با من مراجعه کنند.