همانطور که می دانید یکی از بخش های مهم بدن کلیه است. وظیفه ی کلیه این است که مانند فیلتری برای جداسازی خون از مواد زائد عمل می کند. امروزه دیده می شود که بسیاری از افراد مشکلات کلیوی دارند. کلیه های آسیب دیده و یا کار افتاده بنا به دلایلی در بین بسیاری از افراد شایع شده است. این دلایل می تواند ارثی، تغذیه نامناسب و یا استعمال دخانیات باشد. درصورتی که نارسایی درکلیه، وجود داشته باشد؛ وظایف مربوط به پاکسازی خون به خوبی انجام نمی گیرد. بنابراین یکی از روش هایی که می تواند بسیاری از عملکرد های طبیعی کلیه را پوشش دهد، دیالیز است. دیالیز مانند یک کلیه مصنوعی عمل می کند.
دیالیز چیست؟
افرادی که دارای کلیه سالم هستند، کلیه آن ها در طول روز حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ لیتر خون را فیلتر می کند. در صورتی که روند کارکرد کلیه نامناسب باشد، مواد زائد در خون جمع می شود. همین امر باعث به کما رفتن و یا مرگ آن شخص می شود. بنابراین با کمک دیالیز می توان این مشکلات را حل ساخت و از تجمع سطح مواد زائد در خون جلوگیری کرد.
روند دیالیز به چند دسته تقسیم می شود؟
دیالیز دارای انواع متفاوتی است که به سه روش تقسیم می شود:
- همودیالیز متناوب
- درمان های جایگزین مداوم کلیه
- دیالیز صفاقی
این روش ها، زیر مجموعه دیالیز هستند، که با توجه به بیماری که شخص دارد، به دستور پزشک تجویز می شود. در نوع همودیالیز، خون در خارج از بدن با کمک فیلر ها و دستگاه های مخصوص در گردش خواهد بود. خون با کمک لوله انعطاف پذیر به اسم کاتتر از ورید بیمار خارج می شود. فیلرها می توانند دقیقا کار کلیه ها را انجام دهند. به صورتی که مواد زائد خون را می توانند از بین ببرند. در نتیجه خون به صورت فیلتر شده با کمک کاتتر دیگری به بیمار بر می گردد. همودیالیز دقیقا مانند یک کلیه مصنوعی عمل می کند.
بسیاری از افراد نیاز به همودیالیز شدن دارند. برای این روش باید یک جراحی صورت گیرد که به منظور بزرگ شدن رگ های خونی در بازو انجام می شود.
بزرگ شدن ورید، باعث قرار دادن کاتتر ها می شود. همودیالیز ها نیاز دارند زمانی را برای انجام این روش مقدر سازند. در واقع باید سه بار در هفته به مدت ۳ الی ۴ ساعت این کار را انجام دهند. همچنین روند مربوط به همودیالیز شدن به میزان عملکرد کلیه و میزان افزایش آب بدن بیمار بستگی دارد.
دیالیز صفاقی هم یکی دیگر از روش هایی است که در واقع مایعی را با کمک لوله پلاستیکی در حفره شکم بیمار قرار می دهند تا مواد زائد و مایعات از بدن خارج شوند. دیالیز صفاقی از بافت بدن بیمار که مانند فیلتر است، استفاده می کند.
معایب مربوط به دیالیز کردن چیست؟
دیالیز کردن در انواع مختلفی ارائه می شود که می تواند باعث سلامتی فرد شود. اما در برخی مواقع باعث خطراتی هم شود. این خطرات به شرح زیر است:
- پایین آمدن فشار خون در بیماران
- باعث بروز کم خونی و کمبود گلبول های قرمز در بدن
- باعث بروز مشکلاتی چون گرفتگی عضلات
- به وجود آمدن مشکلاتی چون کم خوابی، خارش، عفونت خونی، ضربان قلب نامناسب و ایست قلبی
- بالا رفتن سطح بالای پتاسیم در خون
- التهاب غشای اطراف قلب
- بروز باکتری در جریان خون
روند درمان در دو روش دیالیز به چه صورت پیش می رود؟
در روش درمان همودیالیز نیاز بیمار بر آن است که هفته ای ۳ بار روند مربوط به درمان خود را طی کند. در ابتدا، ناحیه اتصال بین شریان و ورید به صورت کامل تمیز می شود. که در نتیجه، روند مربوطه درمان با دو سوزن در داخل پیوند ادامه پیدا می کند. یک سوزن خون را به دستگاهی می برد، دیگری خون خارج شده از بیمار را به بدن برمی گرداند.
روش درمان از طریق دیالیز صفاقی می تواند، یک روش درمان مناسب برای جلوگیری از انواع عفونت ها باشد. در این فرایند محل کاتتر صفاقی تمیز می شود، به صورتی که مایع اجازه دارد در حفره صفاقی بماند. مواد زائد در مایع فیلتر می شود.
در نتیجه دوباره مواد زائد و مایعات به داخل کیسه پلاستیکی تخلیه می شوند. برای خارج شدن مایع دیالیز، این شیوه درمانی را باید به مدت ۳۰ دقیقه تکرار کرد. در نتیجه در بلند مدت باعث بهبودی وضعیت کلیه ها خواهد شد.
همچنین در شیوه دیالیز به صورت صفاقی خطراتی چون: ضعیف شدن ماهیچه شکمی، بالا رفتن قند خون از دکستروز در دیابت، بروز افزایش وزن، بالا رفتن تب، درد معده و فتق وجود دارد.
برای معالجه ی بهتر است که به سایت دکتر با من مراجعه و نوبت خود را از پزشک متخصص نفرولوژی و فوق تخصص کلیه دریافت نمایید و برای درمان و تشخیص بیماری خود به وی مراجعه نمایید.
انواع شیوه دیالیز به صورت همودیالیز چگونه ارائه می شود؟
با برداشتن مواد ضایعات و مایعات اضافی می توان این روش از را پیش گرفت. اما این روند به سه صورت انجام می گیرد. همانطور که در مطالب فوق گفته شد؛ در روش همودیالیز خون باید تصفیه شود و دوباره به بدن باز گردد.
روش های مربوطه به شرح زیر است:
- فیستول شریانی وریدی:
در این مورد باید سرخرگ و سیاهرگ به یک دیگر متصل گردند. معمولا برای همودیالیز از این روش استفاده می کنند.
استفاده از فیستول شریانی وریدی در طولانی مدت برای افرادی که دیالیزی هستند، مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند مفید باشد. همچنین بعد از گذشت ۲ الی ۳ ماه از این شیوه درمان، بیمار می تواند دیالیز را شروع کند.
- گرافت شریانی وریدی:
در این روش از لوله های حلقه ای کمک گرفته می شود. بعد از گذشت ۲ الی ۳ هفته بعد عمل، بیمار می تواند همودیالیز را شروع کند.
- واسکولاراکسس یا وریدی به کمک کاتتر:
یکی از روش هایی است که کاتتر در یک ورید بزرگ در گردن جای می گیرد. روش درمان آن به صورتی که فرد بعد از یک دوره کوتاه می تواند روند مربوط به درمان را انجام دهد.
انواع شیوه دیالیز به صورت صفاقی چگونه ارائه می شود؟
همانطورکه در مطالب فوق گفته شد، روند مربوط به درمان دیالیز با این روش، با اتصال کاتتر به صفاق غشایی ناحیه شکمی بیمار انجام می گیرد. در این روش به مایعات بدن بیمار توجه می شود. در حقیقت مایع به داخل صفاق جریان میابد. درنتیجه این مواد را از خون جدا می سازد.
این روند به ۳ روش انجام می گیرد که به شرح زیر است:
- دیالیز صفاقی مداوم سیار:
حفره شکمی در این روش روزی چند با پر و یا خالی می شود. در این روش، بیمار نیازی به دستگاه ندارد و در زمانی که بیمار بیدار است باید انجام گیرد.
- دیالیز صفاقی مداوم چرخه ای:
یکی از روش هایی است که مایعات داخل و بیرون شکم را به جریان در می آورد. این روش زمانی انجام می گیرد که بیمار خواب است.
- دیالیز صفاقی نوبتی:
از جمله روش هایی که کمی روند طولانی دارد و مانند دیالیز صفاقی مداوم چرخه ای، دیالیز صفاقی نوبتی است. می توان آن را در مراکز درمانی و یا خانه انجام داد.
روش های مربوط به دیالیز دارای چه مزایایی هستند؟
هر نوع روش درمانی دارای معایب و یا مزایایی هستند. البته نوع بیماری ها در افراد با یک دیگر دارای تفاوت است. بنابراین روش های مربوط به دیالیز شدن بیماران را معمولا پزشکان تجویز می کنند. روند مربوط به دیالیز در کنار رعایت کردن رژیم غذایی توسط بیمار باید انجام شود.
از جمله مزیت درمان به شیوه همودیالیز به شرح زیر است:
- استفاده از یک برنامه خاص
- بررسی بیماری به صورت ۳ بار در هفته
- توجه به کنترل رژیم و کنترل مایعات بیمار
مزیت درمان به شیوه دیالیز صفاقی به شرح زیر است:
- یک برنامه ریزی مناسب به منظور بهبود بهتر بدن
- انجام تست های مربوط به دیالیز صفاقی در خانه
- توجه به زمان بندی انجام دیالیز در موقعیت های مشخص
- عفونت یکی از معایب دیالیز صفاقی است.
چگونه در خانه می توان روش های مربوط به دیالیز را انجام داد؟
روش هایی که درباره روند دیالیز گفته شد، قابلیت این را دارند که فرد بتواند درمان را در خانه انجام دهد. به طوری که فرد خودش در خانه به تنها قادر به انجام دیالیز صفاقی است. البته در روش همودیالیز نیاز به داشتن یک همراه برای مداوا ضروری است. با کمک گرفتن از پزشک می توان روش های مربوط به دیالیزکردن را در منزل آموخت. انجام این روش ها در منزل باعث می شود که فرد وقت و یا هزینه های زیادی را صرف دیالیز کردن در مراکزدرمانی نکند.
روش های دیگر درمانی که می توانند جایگزین برای دیالیز کلیه باشند
در صورت تمایل نداشتن به دیالیز شدن می توان از روش های دیگری کمک گرفت. حفظ سلامتی باعث جلوگیری از بیماری های کلیوی می شود.
برای درمان بیماری کلیوی روش هایی وجود دارد که به شرح زیر است:
- توجه به کم خونی بدن
- تزریق هورمون اریتروپویتین
- ترک سیگار و الکل
- داشتن رژیم غذایی مطمئن
- پیش گیری برای بیماری افسردگی
نتیجه گیری
روش های مربوط به بیماری دیالیز توسط پزشک تجویز می شود. این تجویز بر اساس نوع و شدت بیماری است. دیالیز به ۲ روش همودیالیز و یا صفاقی انجام می گیرد. هر کدام از این روش ها دارای معایب و مزایایی هستند که به بیمار کمک می کنند. برای انجام درمان بیماری کلیوی می توان از این ۲ روش بهره گرفت. بهتر است برای مراجعه به پزشک متخصص کلیه و اورولوژی از سایت دکتر با من نوبت اخذ نمایید و هرچه سریعتر با او مراجعه نمایید.
دیدگاه خود را درج کنید