حتما همه شما تا به حال نام بیماری آبله مرغان را شنیده اید. این بیماری یک بیماری مسری است که توسط واریسلا ایجاد می شود و معمولا کودکان را به خود درگیر می کند. اگر می خواهید در رابطه با این بیماری واگیر دار بیشتر بدانید، در ادامه با ما همراه باشید و با تاریخچه، نوع درمان این بیماری و خطرات آن بیشتر آشنا شوید.

آبله مرغان چیست؟

علت بروز این بیماری واگیر دار و خطرناک ویروس وارسیلا زوستر است، این بیماری موجب ایجاد دانه های قرمزی در بدن می شود که حتی ممکن است تعدادشان به 500 عدد هم برسد. آبله مرغان یک بیماری معمولا خفیف است که در بسیاری از افراد به آسانی بهبود پیدا می کند، اما در برخی از افراد نیز می تواند بسیار خطرناک باشد و حتی منجر به مرگ آنها شود.

اما از زمان کشف واکسن این بیماری تعداد مرگ و میر بسیار کاهش یافته و با زمان های گذشته بسیار تفاوت پیدا کرده است. تا قبل از کشف واکسن این بیماری سالانه حدود 11000 هزار نفر از این بیماران به بیمارستان مراجعه می کردند و 100 نفر از آن بیماران جان خود را از دست می دادند.

تاریخچه بیماری آبله مرغان به چه زمانی مربوط است؟

تاریخچه بیماری آبله مرغان

تاریخچه این بیماری مسری به دوران باستان مربوط می شود و اولین استفاده شناخته شده از واژه آبله مرغان به سال 1691 بر می گردد، اما اینکه چگونه این نام را به خود اختصاص داده است، مشخص نیست.

برخی از افراد معتقدند که این بیماری مسری و خطرناک توسط کاشفان و مهاجران اروپایی در قرن پانزدهم به قاره آمریکا انتقال پیدا کرده است. بدین ترتیب این بیماری در میان سایر بومیان آمریکا و بقیه مناطق گسترش یافت.

تا قبل از قرن هجدهم بیماری های بسیاری با پیشوند آبله وجود داشتند که موجب ایجاد جوش های پوستی در افراد می شدند. این بیماری ها شامل بیماری هایی مانند آبله مرغان، آبله و سیفلیس بودند که به آبله بزرگ نیز معروف بودند. اولین دانشمندی که موفق به ارائه شرح مفصلی از این بیماری ها شد و آنها را از آبله مرغان متمایز کرد، پزشکی انگلیسی به نام ویلیام هبردن بود که در سال 1767 به تفاوت های فیزیکی این دو بیماری اشاره کرد.

همچنین یکی از جالب ترین نکاتی که این دانشمند موفق به کشف آن شد، این بود که افرادی که یک بار به آبله مرغی مبتلا می شوند، نمی توانند دوباره به این بیماری مبتلا شوند.

مدت ها بعد داشمندان متوجه ارتباط بین این بیماری با زونا نیز شدند. در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، جیمز فون بوکای که یک متخصص اطفال مجارستانی بود، موارد متعددی را مشاهده کرد که نشان می دادند افراد جوان پس از قرار گرفتن در معرض افرادی که به زونا مبتلا بودند، به آبله مبتلا می شدند؛ بیماری که در صورت عدم درمان مناسب می تواند موجب آسیب های عصبی شود.

این باعث شد که او ارتباط میان این دو بیماری را مطرح کند. دانشمندان نیز بعدها این نظریه را تایید کردند و دریافتند پس از بهبود آبله، ویروس واریسلا در بدن افراد باقی می ماند و منجر به ایجاد زونا می شود.

علائم بیماری آبله مرغان چیست؟

علائم بیماری آبله مرغان

هر کسی که تا به حال آبله مرغان نگرفته باشد یا واکسن این بیماری را دریافت نکرده باشد، می تواند به این بیماری مبتلا شود. مدت زمان درمان این بیماری معمولا حدود 4 تا 7 روز طول می کشد. از جمله علامت های این بیماری می توان به بثورات پوستی که به تاول های خارش دار و پر از مایع تبدیل می شوند و در نهایت به چیزی به نام دلمه تبدیل می شوند، اشاره کرد. بیایید با مراحل ایجاد این نوع علائم بر پوست آشنا شویم:

مرحله 1: لکه ها ظاهر می شوند

• این لکه ها می توانند در هر نقطه ای از بدن از جمله داخل دهان یا اطراف اندام تناسلی ایجاد شوند که می توانند بسیار دردناک باشند.
• این لکه ها می توانند در مناطق متفاوتی از بدن پخش شوند یا اینکه می توانند تنها در یک قسمت کوچک از بدن باقی بمانند.
• بسته به نوع رنگ پوست شما، لکه ها می توانند قرمز، صورتی، تیره تر یا همرنگ با پوست اطراف آن ناحیه باشند.
• لکه های ایجاد شده از این بیماری بر پوست های تیره رنگ سخت تر تشخیص داده می شود.

مرحله 2: لکه ها تبدیل به تاول می شوند

این لکه ها می توانند پس از مدتی ملتهب شده، پر از مایع و تبدیل به تاول شوند. این تاول ها خارش بسیار شدیدی دارند که می تواند منجر به عصبی شدن افراد شود و همچنین ممکن است که تاول ها بترکند.

مرحله 3: تاول ها به پوسته تبدیل می شوند

در نهایت تاول ها تبدیل به دلمه می شوند. برخی از این دلمه ها پوسته پوسته هستند و برخی دیگر از آنها مایع نشت می کنند.

سایر علائم معمولی این بیماری که ممکن است یک تا دو روز قبل از لکه ها ظاهر شوند، عبارتند از:

• تب
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• سردرد

آبله مرغان در افراد واکسینه شده

حتی افرادی که علیه این بیماری واکسینه شده اند نیز می توانند به این بیماری خطرناک مبتلا شوند. اما محلول واکسنی که در بدن این افراد وجود دارد، موجب می شود که آنها تاول های کمتری داشته باشند یا اصلا تاول نداشته باشند (فقط لکه های قرمز داشته باشند)، آنها می توانند اصلا تب نداشته باشند یا تب بسیار خفیفی داشته باشند.

همچنین افرادی که واکسینه شده اند، مدت زمان کوتاه تری نسبت به افرادی که واکسینه نشده اند، بیمار هستند. اما با این وجود گاهی اوقات ممکن است افرادی که واکسینه شده اند، مانند افرادی که واکسینه نشده اند، علائم داشته باشند.

بیماری آبله مرغان چه خطراتی دارد؟

عوارض این بیماری ممکن است برای همه افراد رخ بدهد، اما در افراد سالمی که به این بیماری مبتلا می شوند، شایع نیست. افرادی که ممکن است به مورد جدیدی از این بیماری مبتلا شوند و در معرض خطر آن قرار بگیرند، عبارتند از:

• نوزادان
• نوجوانان
• بزرگسالان
• زنان حامله
• افرادی که به دلیل داروهایی که به خاطر بیماری دیگر مصرف می کنند، بدنشان توانایی مبارزه با میکروب ها را ندارد.
• افرادی که به سرطان، HIV/AIDS مبتلا هستند.
• بیمارانی که پیوند انجام داده اند.
• افرادی که تحت شیمی درمانی هستند.

عوارض جدی بیماری آبله مرغان می تواند موارد زیر باشد:

• عفونت باکتریایی (این نوع عفونت معمولا پوست یا بافت های نرم را تحت تاثیر قرار می دهد)
• پنومونی (عفونتی شدن ریه ها)
• آنسفالیت (عفونت یا التهاب مغزی)
• التهاب کبد
• کم آبی بدن
• مشکلات خون ریزی
• سپسیس (عفونت خون)
• سندرم ری، در افرادی که آسپرین (یک داروی بسیا خطرناک برای این بیماری) مصرف می کنند.

برخی از افراد به عوارض بسیار شدیدی دچار می شوند که آنها را راهی بیمارستان می کند. همچنین در برخی موارد خاص این عوارض می توانند کشنده باشند. البته از زمانی که واکسیناسیون به طور مرتب برای تمامی افراد انجام می شود، تعداد این مرگ و میر بسیار کاهش پیدا کرده است، اما همچنان برخی از افراد هستند که به واکسن این بیماری مجهز نیستند.

بر اساس کتابچه راهنمای مرک (Merck)، حدودا از هر 400 بزرگسالی که به آبله مرغان مبتلا می شود، 1 نفر به زات الریه مبتلا شده و این اتفاق در کودکان با سیستم ایمنی طبیعی به ندرت رخ می دهد. علائم معمولی پنومونی شامل سرفه، تب و مشکلات تنفسی است.

از هر 1000 نفری که به این بیماری مبتلا هستند، تنها یک تا 2 مورد از آنها به عفونت یا التهاب مغزی گرفتار می شوند. از علائم عفونت یا التهاب مغزی می توان به مواردی مانند سردرد، بی ثباتی هنگام راه رفتن، سرگیجه، گیجی و حتی تشنج اشاره کرد. بروز این عارضه در بزرگسالان می تواند تهدید کننده زندگی آنها باشد.

سندرم ری یکی از عوارض نادر است، اما افرادی که به آن مبتلا می شوند، باید آن را بسیار جدی بگیرند، زیرا موجب ایجاد التهاب در مغز و کبد می شود. معمولا پس از تجویز آسپرین به کودکان مبتلا به عفونت رخ می دهد. به همین دلیل آسپرین به هیچ عنوان برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، توصیه نمی شود.

درمان خانگی آبله مرغان

جلوگیری از خارش آبله مرغان – پوشیدن دستکش

اگرچه برای درمان هر نوع بیماری ابتدا باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا گاهی اوقات ممکن است علائمی که شما به سادگی از کنارشان می گذرید، بسیار خطرناک باشند و جان افراد را تهدید کنند. اما چند روش وجود دارد که به شما کمک می کند که راحت تر با این بیماری کنار بیایید. در ادامه به مشاهده این روش ها می پردازیم.

از لوسیون کالامین استفاده کنید

این لوسیون دارای خواص تسکین دهنده پوست از جمله اکسید روی است، در نتیجه می تواند به کاهش خارش تاول ها کمک کند. تنها کافی است آن را با یک پنبه روی نواحی خارش دار پوست بمالید و پخش کنید. توجه داشته باشید که نباید از این لوسیون اطراف چشم خود استفاده کنید.

بستنی های بدون شکر سرو کنید

از آنجایی که تاول های این بیماری می توانند در دهان شما نیز به وجود بیایند و البته که بسیار دردناک هستند، مکیدن بستنی بدون قند می تواند تسکین دهنده بسیار خوبی باشد. همچنین مکیدن بستنی بدون قند موجب می شود که بدن شما مایعات بیشتری دریافت کند و دچار کم آبی نشود.

در بلغور جو دوسر استحمام کنید

حمام بلغور جو دوسر نیز می تواند تسکین دهنده خارش های بدن باشد. شما این محلول جو دو سر را هم می توانید از داروخانه ها خریداری کرده یا خودتان آن را در منزل درست کنید.

برای جلوگیری از خراشیدن دستکش بپوشید

خاراندن تاول ها می تواند بسیار وسوسه انگیز باشد، اما بعد از خاراندن آنها با عفونت هایی که به همراه می آورند، باعث پشیمانی شما می شوند. برای جلوگیری از خاراندن تاول ها ناخن های خود را کوتاه کنید و دست های خود را با دستکش یا جوراب بپوشانید.

حمام جوش شیرین بگیرید

یکی دیگر از روش های تسکین دهنده خارش، جوش شیرین است. جوش شیرین را در آب ولرم مخلوط کرده و حدود 15 تا 20 دقیقه در آن استراحت کنید. اگر این روش برای شما تسکین دهنده است، می توانید روزی دو الی سه بار آن را انجام دهید.

از کمپرس بابونه استفاده کنید

بابونه اثر ضد عفونی کننده و ضد التهاب دارد، در نتیجه می تواند یک تسکین دهنده برای خارش های شما باشد. دو عدد چای کیسه ای بابونه را دم کنید و بگذارید خنک شود. سپس پدهای پنبه ای را به چای بابونه آغشته کنید و روی نواحی خارش دار بمالید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در حالی که بیشتر علائم آبله مرغان با مرور زمان از بین می رود، اما علائمی نیز وجود دارد که باید با پزشک یا متخصص داخلی تماس گرفت. این علائم عبارتند از:

• اگر فرد مبتلا به ویروس زیر یک سال سن دارد.
• اگر فرد مبتلا سیستم ایمنی ضعیفی دارد یا به یک بیماری مزمن یا سرطان مبتلا است.
• اگر تب بیش 39 درجه سانتی گراد داشته باشد، تب بیش از 4 روز طول بکشد یا اینکه تب پس از 24 ساعت از بین برود، اما دوباره عود کند.
• اگر فرد گیجی، مشکلات تنفسی یا بثورات خونی دارد.

در این مواقع شما باید به یک دکتر داخلی مراجعه کنید. اما چگونه می توانید بهترین دکتر متخصص داخلی را پیدا کنید؟ اگر به دنبال یافتن یک سایت دکتر متخصص داخلی هستید، ما به شما سایت «دکتر با من» را معرفی می کنیم.

در این سایت انواع دکترها و متخصص ها برای هر نوع بیماری با تلفن و آدرس مطبشان در اختیار شما قرار داده می شوند. شما به کمک سایت «دکتر با من» می توانید دکتر متخصص مشهور در تهران و دیگر شهرها را به راحتی پیدا کنید.

حرف آخر

مشاهده کردیم که بیماری آبله مرغان از زمان باستان تا به حال وجود داشته است و دانشمندان با تلاش های فراوان طی سالها توانستند واکسن علیه این بیماری را کشف کنند. این بیماری خطرات بسیاری دارد و می تواند منجر به مرگ برخی از افراد شود. البته که افرادی که واکسینه هستند، دوره بیماری کوتاه تری نسبت به افراد واکسینه نشده دارند.

شما می توانید با استفاده از برخی از روش های خانگی آزارهای این بیماری که از علائم شایع آنها خارش های پوستی است را تسکین بدهید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که همه افراد پس از مشاهده علائم این بیماری باید به یک متخصص داخلی مراجعه کنند و شما بهترین متخصصان را می توانید در سایت «دکتر با من» به راحتی پیدا کنید