در این مقاله در خصوص بیماری بیش فعالی صحبت نموده ایم که یکی از بیماری های مهم و اساسی در علم روانپزشکی است و همچنین برای راحتی شما همراهان عزیز نیز در سایت دکتر با من اخذ نوبت اینترنتی را فعال نموده تا با آرامش خاطر، درمان خود را آغاز نمایید.
تاریخچه بیماری
بیماری بیش فعالی (ADHD) یک اختلال رفتاری عصبی است که اولین بار در سال 1902 توسط پزشک انگلیسی Sir George Frederick Still تشخیص داده شد. او این اختلال را به عنوان یک شکست در قابلیت کنترل حرکات بدنی و ناتوانی در حفظ توجه توصیف کرد. در سال 1937، نام “بیماری بیش فعالی” توسط یک پزشک آمریکایی به نام Charles Bradley به این اختلال داده شد.
در دهه‌های بعد، تحقیقات بیشتری درباره علل و درمان‌های این بیماری صورت گرفت. در حال حاضر، درمان بیماری پیش فعالی معمولاً شامل داروها، مشاوره، آموزش و تغییرات در شیوه زندگی است.
مفهوم بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی است که برای افرادی که با آن مبتلا هستند، تمرکز کردن بر روی وظایف، کنترل حرکات بدنی و نظم دادن به زندگی روزمره سخت و زمان‌بر است. افراد با ADHD ممکن است دشواری در حفظ توجه و نیز انجام وظایف روزمره داشته باشند. همچنین، آنها ممکن است بیش از حد، فعال و پرانرژی باشند و در برخی موارد نتوانند از انجام کارهای ضروری صرف نظر کنند. درمان بیش فعالی معمولاً شامل داروها، مشاوره، آموزش و تغییرات در شیوه زندگی است.
علت بیش فعالی چیست؟
علت بیماری بیش فعالی (ADHD) هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی، محیطی و عوامل مرتبط با رفتار ممکن است نقشی در ایجاد این بیماری داشته باشند. برخی از عوامل محیطی شامل مشکلات خانوادگی، تحریک کننده‌ها، تغذیه نامناسب، کمبود خواب و نارسایی مغزی هستند. همچنین، برخی ژن‌ها نیز ممکن است در افراد با ADHD نقش داشته باشند.
این ژن‌ها معمولاً در عملکرد مغز و هورمون‌های مغزی مانند دوپامین و نوراپی نفرین دخیل هستند. به طور کلی، بیماری بیش فعالی به عنوان یک اختلال چند عاملی شناخته می‌شود که برای بروز آن، احتمالاً چندین عامل با هم ترکیب شده‌است.
عوامل اختلال بیش فعالی چیست؟
اختلال بیش فعالی و نقص توجه شامل مجموعه ای از علائم هستند که ممکن است شامل بیش فعالی، ناتوانی در توجه و تمرکز، عدم توانایی در کنترل رفتار و اندازه‌گیری احساسات باشد.
برخی از عواملی که به اختلال بیش فعالی و نقص توجه منجر می‌شوند عبارتند از:
- ژنتیک: به نظر می‌رسد که ژنتیک در ایجاد این اختلال نقش دارد، چرا که بیشتر کودکانی که این اختلال را دارند، پدر و مادر یا خواهر یا برادری نیز دارند که این اختلال را دارند.
- محیطی: عواملی مانند تغذیه نامناسب، مصرف مواد مخدر و الکل در دوران بارداری، عفونت‌های مغزی، مصرف آهن بیش از حد، نوروتوکسین‌ها و عوامل زیست محیطی دیگر نیز می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند.
- مشکلات در فعالیت مغزی: در بعضی موارد، مشکلاتی در فعالیت مغزی مانند کمبود نوروترانسمیترها و نقص در سیستم عصبی مرکزی می‌تواند علت این اختلال باشد.
- فشارهای روانی: فشارهای روانی مثل تنش در خانواده، مسائل مالی، مشکلات در مدرسه و … ممکن است در بروز این اختلال تأثیر داشته باشند.
- عدم تعادل هورمونی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عدم تعادل هورمون‌ها مانند سروتونین، نوراپی‌نفرین و دوپامین ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند.
علائم بیش فعالی چیست؟
علائم بیش فعالی و نقص توجه می‌تواند به صورت متنوعی در افراد مشاهده شود. برخی از این علائم عبارتند از:
- بیش فعالی: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است بیش از حد حرکت کنند، به ناگهانی بلند شوند، از صندلی خارج شوند یا به جایی دویده و یا پرش کنند. آنها ممکن است ناتوانی در نگه داشتن خود را در یک جایی ابراز کنند و به سختی می‌توانند به آرامش برسند.
- ناتوانی در توجه و تمرکز: این علائم شامل ناتوانی در توجه به جزئیات، سختی در حفظ تمرکز در موقعیت‌های مختلف و سختی در انجام وظایفی است که نیاز به تمرکز و حواس‌پرتی دارند.
- فراموشی: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است به سختی به یاد داشته باشند که چه کارهایی را باید انجام دهند، تعهدات خود را فراموش کنند و یا موارد را فراموش کنند که باید یادآوری شوند.
- ناتوانی در کنترل رفتار: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است ناتوان در کنترل رفتار خود باشند، به طور مثال، در موقعیت‌های اجتماعی، ترسیده، خشن و بی‌ادبانه عمل کنند.
- عدم توانایی در تنظیم احساسات: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است دشواری در تنظیم احساسات خود داشته باشند، به طور مثال، احساسات شدیدی از عصبانیت، ناراحتی یا خشم نشان دهند.
- مشکلات در تعامل اجتماعی: افراد مبتلا به اختلال ADHD ممکن است دشواری در برقراری رابطه با دیگران، تعارضات مکرر با دیگران داشته باشند و درک نسبت به رفتارهای اجتماعی مناسب نداشته باشند. همچنین، آنها ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی بیش از حد صحبت کنند و یا نتوانند صبر کنند تا دیگران صحبت خود را به پایان برسانند.
- سرگیجه و خستگی: افراد مبتلا به اختلال ADHD ممکن است احساس سرگیجه و خستگی کنند، به طوری که بعضی اوقات نمی‌توانند تلاش کنند و از انجام کارهای روزمره منصرف می‌شوند.
- اضطراب و افسردگی: ADHD ممکن است باعث ایجاد اضطراب و افسردگی در افراد شود. آنها ممکن است احساس عدم قابلیت کنترل روی رفتار خود داشته باشند و برای کنترل آن نتوانند خود را بهبود بخشند.
- مشکلات در عملکرد تحصیلی و شغلی: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است دشواری در انجام کارهای تحصیلی و شغلی داشته باشند. آنها ممکن است نتوانند به طور مداوم تمرکز کنند و در انجام وظایف خود موفق نباشند.
- مشکلات خانوادگی: ADHD ممکن است باعث ایجاد مشکلات خانوادگی در افراد شود. آنها ممکن است با خشونت و عدم توجه به نظر دیگران رفتار کنند که باعث تنش در خانواده شود.
با توجه به اینکه علائم بیماری ADHD و نقص توجه بسیار متنوع هستند، این بیماری باید توسط دکتر روانپزشک نیز مشخص شود.
راه های پیشگیری از بیش فعالی
برای پیشگیری از بیماری بیش فعالی، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- تغذیه سالم: تغذیه سالم و متنوع، شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های سالم، می‌تواند به پیشگیری از بیماری بیش فعالی کمک کند.
- ورزش و فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم، مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و ورزش‌های دیگر، می‌تواند به کنترل این اختلال کمک کند.
- مدیریت استرس: یکی از عوامل مهم بروز بیش فعالی، استرس است. بنابراین، روش‌های مدیریت استرس، مانند ماساژ، روش‌های تنفسی، یوگا و مدیتیشن، می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.
- زمان خواب کافی: خواب کافی و به موقع می‌تواند به کنترل این اختلال کمک کند.
- محدود کردن مصرف قند: مصرف بیش از حد قند و مواد شیرین، می‌تواند به بروز بیش فعالی کمک کند. بنابراین، بهتر است مصرف قند و شیرینی را محدود کنید.
- محدود کردن مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف مواد مخدر و الکل، می‌تواند به بروز بیش فعالی کمک کند. بنابراین، بهتر است مصرف این مواد را محدود کنید.
- ارتباط با خانواده: ارتباط صمیمی با خانواده و دوستان، می‌تواند به کنترل بیش فعالی کمک کند.
- مراجعه به روانپزشک: اگر علائم بیش فعالی وجود دارد، بهتر است به پزشک اعصاب و روان مراجعه کنید و درمان مناسب را دریافت کنید.
چه کسانی در معرض بیماری ADHD هستند؟
بیماری بیش فعالی (ADHD) یک اختلال رفتاری و عصبی است که معمولا در کودکان شروع می‌شود، اما ممکن است تا سن بالغی هم ادامه یابد. بر اساس تحقیقات، برخی از عواملی که ممکن است موجب افزایش احتمال ابتلا به ADHD شوند عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: بیش از چندین ژن باعث افزایش احتمال ابتلا به ADHD می‌شوند.
- عوامل زیست محیطی: عواملی مانند مصرف مواد، تغذیه نامناسب، تعرض به سموم و استفاده از مواد مخدر ممکن است عوامل محرک باشند.
- مسائل زایمان: برخی از مشکلات زایمانی مانند سرفه و گرفتگی، کمبود اکسیژن و یا آسیب به مغز ممکن است عامل بیش فعالی باشند.
- عوامل مربوط به زندگی: تحقیقات نشان داده است که برخی عوامل مربوط به زندگی نیز می‌توانند عامل ADHD شوند، به عنوان مثال فرزندانی که در خانواده‌ای با مشکلات خانوادگی زندگی می‌کنند، احتمال ابتلا به ADHD بیشتر است.
بنابراین، افرادی که دارای سابقه خانوادگی، عوامل زیست محیطی، مسائل زایمانی و عوامل مربوط به زندگی هستند، در معرض بیماری بیش فعالی قرار دارند. اما این نکته مهم است که این عوامل تنها ممکن است عامل ADHD باشند و نه تضمینی برای ابتلا به آنها باشد.
راه های تشخیص بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی یکی از اختلالات شایع در کودکان است که می‌تواند تاثیرات زیادی بر روی زندگی آنها داشته باشد. برای تشخیص ADHD، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد.
مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- مصاحبه با والدین و معلمان: در این روش، پرسشنامه‌هایی به والدین و معلمان داده می‌شود تا با توجه به نظر آنها، بیش فعالی کودک بررسی شود.
- ارزیابی رفتاری: این روش شامل بررسی رفتار کودک در محیط‌های مختلف مانند مدرسه، خانه، و محیط‌های عمومی است.
- آزمون‌های نوروپسیکولوژی: این آزمون‌ها به منظور بررسی عملکرد شناختی کودک انجام می‌شوند و می‌تواند به تشخیص ADHD کمک کند.
- پیگیری و نظارت مداوم: بیش فعالی ممکن است به دلیل عواملی مانند کمبود خواب، نارسایی تغذیه و یا فعالیت کم بدنی به وجود بیاید. در این صورت، نظارت مداوم و پیگیری از عوامل مؤثر بر رفتار کودک، می‌تواند به تشخیص و درمان این اختلال کمک کند.
در کل، تشخیص ADHD نیاز به ارزیابی دقیق و جامع دارد و مشاوره با دکتر روانکاو یا متخصص روانپزشک لازم است.
نحوه ی درمان بیماری بیش فعالی چیست؟
درمان ADHD شامل یک سری روش‌ها و تکنیک‌هایی است که به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های مورد نیاز برای مدیریت رفتار خود را کسب کند که شامل موارد زیر است:
- روش‌های رفتاری: در این روش، کودک با روش‌های مثبت تحسین و تشویق، به مدیریت رفتار خود می‌پردازد. این روش شامل تعیین مجازات و پاداش برای رفتار مناسب و نامناسب است.
- روش‌های تغذیه: ممکن است کودک ناشی از نقص در تغذیه به اختلال ADHD دچار شود. در این صورت، اصلاح رژیم غذایی کودک می‌تواند به کاهش بیش فعالی کمک کند.
- مشاوره خانواده: درمان ADHD برای کودکان، باید به همراه مشاوره خانواده صورت گیرد. در این راه‌کار، والدین و خانواده کودک می‌آموزند که چگونه با رفتار بیش فعالی کودکان خود برخورد کنند و آنها را در مدیریت رفتار کمک کنند.
- داروهای مصرفی: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی را به کودک تجویز کند تا به کاهش علائم ADHD کمک کنند.
به طور کلی، درمان این اختلال باید با توجه به نیازهای فردی هر کودک، تعیین و اجرا شود. بهتر است پس از تشخیص اختلال ADHD، با روانپزشک کودکان یا متخصص روانشناسی مشورت شود.
نتیجه گیری
ما در این مقاله در خصوص بیماری ADHD صحبت کرده ایم که به دلیل رایج بودن آن در در دهه های اخیر نیاز است تا اطلاعات درستی از آن به افراد داده شود. به همین جهت بهتر است شما برای درمان خود به یک روانپزشک خوب در سایت دکتر با من مراجعه نمایید.
شیوه ی اخذ نوبت گیری آنلاین در سایت بدین شکل است که ابتدا نام دکتر را جستجو کرده و با توجه به پروفایل وی نوبت اینترنتی خود را دریافت نمایید.
منابع
- Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD)
- Attention deficit hyperactivity disorder
- Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) in children
- What is ADHD?
- Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD) in Children
- Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)
- ADHD (for Parents) – Nemours KidsHealth
- 5 Easy Methods – How to Live with ADHD
دیدگاه خود را درج کنید