ما در این مقاله می خواهیم در خصوص بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی با شما صحبت کنیم تا اطلاعات جامعی پیرامون این موضوع بدست آورید و همچنین بهتر است برای جواب دهی بهتر به سایت دکتر با من مراجعه کنید و نوبت پزشکی آنلاین دریافت کنید.
تاریخچه بیماری آگنوزیا
بیماری آگنوزیا یک بیماری نادر و عجیب است که باعث می شود فرد نتواند اشیاء و چهره هایی که قبلاً شناخته یا دیده است را تشخیص دهد، اگرچه بیماری آگنوزیا در حالت کلی به عنوان از دست دادن توانایی تشخیص اشیاء شناخته می شود، اما تقسیم بندی های مختلفی از آن وجود دارد.
این بیماری برای اولین بار در سال ۱۸۷۷ توسط دکتر ایزاکس اتون در یک بیمار معرفی شد. او برای اولین بار این مشکل را در یک بیمار مشاهده کرد که نتوانست در مقابل یک شمع قرار گرفته، نام آن را بگوید.
در سال ۱۸۹۱، سندروم آگنوزیا توسط فلیشل به عنوان یک سندروم جداگانه شناخته شد. پس از آن، در دهه های بعدی، پژوهشگران بسیاری سعی کردند تا رویای فهمیدن نحوه کارکرد مغز در پشت آگنوزیا را به واقعیت تبدیل کنند.
یکی از پژوهشگران مهم در این زمینه، کارل ورنیک در سال ۱۹۰۸ بود که به بررسی بیماری آگنوزیا پرداخت و شکاف های بسیاری در درک ما از عملکرد مغز به وجود آورد. او به عنوان یکی از بنیانگذاران علم روان شناسی شناختی شناخته می شود.
از آن زمان به بعد، پژوهش های بیشتری در زمینه بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی انجام شد و روش های جدیدی برای درمان آن پیدا شد. با این حال، هنوز هیچ درمان دائمی برای بیماری آگنوزیا وجود ندارد و درمان های موجود فقط می توانند در کنترل علائم بیماری کمک کنند.
مفهوم بیماری ادراک پریشی چهره
بیماری آگنوزیا یک بیماری عصبی است که باعث از دست دادن توانایی شناختی فرد در تشخیص و شناسایی اشیاء، صداها و حتی افراد می شود. این بیماری بیشتر در افرادی رخ می دهد که درگیر حادثه ای مغزی شده اند، اما می تواند در برخی از بیماران با بیماری های عصبی دیگر نیز مشاهده شود.
اگرچه بیماری ادراک پریشی به طور کلی به عنوان از دست دادن توانایی تشخیص اشیاء شناخته می شود، اما تقسیم بندی های مختلفی از آن وجود دارد. به عنوان مثال، در بیماری آگنوزیا تجسمی، فرد نمی تواند اشیاء را تشخیص دهد، در حالی که در بیماری آگنوزیا شنیداری، فرد نمی تواند صداها را تشخیص دهد.
با وجود اینکه بیماری ادراک پریشی بسیار نادر است، اما باعث مشکلات زیادی برای فرد مبتلا و خانواده و دوستانش می شود. بیماری آگنوزیا می تواند تأثیرات بسیاری بر روی زندگی فرد داشته باشد، از جمله اختلال در انجام کارهای روزمره، کاهش کیفیت زندگی و حتی ایجاد اضطراب و افسردگی. بنابراین، درمان و مدیریت این بیماری بسیار مهم است.
علت بیماری ادراک پریشی
علت دقیق بیماری آگنوزیا هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، بیشتر موارد بیماری آگنوزیا با عوارض حادثه‌های مغزی، اعمال جراحی مغزی، عفونت های مغزی و بیماری های عصبی مرتبط هستند.
در برخی موارد، بیماری آگنوزیا ممکن است به علت خریداری شده باشد، که در این صورت بیماری به علت اختلالات در قسمت های خاصی از مغز، مانند لوب پس‌سری و لوب پیشانی، به وجود می آید. همچنین بعضی از اختلالات ژنتیکی نیز ممکن است باعث بروز بیماری آگنوزیا شوند.
اختلالات مغزی به هر نوعی می‌توانند باعث تغییر در ساختار و عملکرد مغز شوند. این تغییرات می‌توانند باعث ایجاد مشکلات در تشخیص و شناسایی اشیاء و سایر محتوای حسی شود که در نتیجه بیماری ادراک پریشی بوجود می‌آید.
نشانه ی بیماری آگنوزیا
نشانه‌های بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی شامل از دست دادن توانایی تشخیص و شناسایی اشیاء و محتوای حسی می‌شود. به عنوان مثال:
- بیماران با بیماری آگنوزیا تجسمی نمی‌توانند اشیاء و اجسام را به درستی تشخیص دهند، حتی اگر قبلاً آن را بشناخته باشند.
- بیماران با بیماری آگنوزیا شنیداری نمی‌توانند صداها و کلمات را به درستی تشخیص دهند، حتی اگر قبلاً آن کلمات را شنیده باشند.
- بیماران با بیماری آگنوزیا حسی نمی‌توانند تشخیص دهند که لمس یا تماس با یک شیء چه حسی دارد، به عبارت دیگر این بیماران نمی‌توانند تشخیص دهند که شیء لمسی یا نرم است.
علاوه بر این، بیماران با بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی ممکن است مشکلاتی در برقراری ارتباط با دیگران، انجام کارهای روزمره و حتی درک مفاهیم اساسی داشته باشند. برای مثال، فرد مبتلا به بیماری آگنوزیا ممکن است برای تشخیص یک شیء، به دنبال نشانه‌های دیگری بجز شکل و رنگ آن شیء بگردد، مانند بافت یا نوع حرکت آن.
آیا بیماری آگنوزیا به دلیل عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد؟
اگرچه بیماری آگنوزیا در اثر حوادث مغزی، اعمال جراحی مغزی، التهاب مغزی، عفونت های مغزی و بیماری های عصبی مرتبط با مغز رخ می‌دهد، اما برخی از اختلالات ژنتیکی نیز ممکن است باعث بروز بیماری آگنوزیا شوند. به عنوان مثال، برخی از اختلالات ژنتیکی مانند بیماری لاوندر، بیماری بی آگنوزیا، بیماری برچ‌هایور و سندرم کلینفلتر، می‌توانند باعث بروز بیماری آگنوزیا شوند.
در برخی از موارد، بیماری آگنوزیا به این علت که بیماری به دلیل اختلالات در قسمت های خاصی از مغز، مانند لوب پس‌سری و لوب پیشانی، به وجود می آید. اختلالات مغزی به هر نوعی می‌توانند باعث تغییر در ساختار و عملکرد مغز شوند که می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در تشخیص و شناسایی اشیاء و سایر محتوای حسی شود که در نتیجه بیماری آگنوزیا بوجود می‌آید. بنابراین، بیماری ادراک پریشی می‌تواند به دلیل علل ژنتیکی رخ دهد، اما بیشتر موارد به علت اختلالات مغزی رخ می‌دهد.
انواع بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی
بیماری آگنوزیا به چندین نوع تقسیم می‌شود، که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- آگنوزیا تجسمی: در این نوع بیماری آگنوزیا، فرد نمی‌تواند اشیاء را به درستی تشخیص دهد، حتی اگر قبلاً آن را بشناخته باشد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به آگنوزیا تجسمی ممکن است بتواند یک کتاب را بخواند، اما نتواند تصویر روی جلد آن را تشخیص دهد.
- آگنوزیا شنیداری: در این نوع بیماری آگنوزیا، فرد نمی‌تواند صداها و کلمات را به درستی تشخیص دهد، حتی اگر قبلاً آن کلمات را شنیده باشد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به آگنوزیا شنیداری ممکن است بخواند یک کتاب را، اما نتواند صدای خودش را بشنود.
- آگنوزیا حسی: در این نوع بیماری آگنوزیا، فرد نمی‌تواند تشخیص دهد که لمس یا تماس با یک شیء چه حسی دارد، به عبارت دیگر این بیماران نمی‌توانند تشخیص دهند که شیء لمسی یا نرم است.
- آگنوزیا فراشناختی: در این نوع بیماری آگنوزیا، فرد نمی‌تواند مفاهیم و اطلاعات پیچیده را به درستی درک کند. به عنوان مثال، فرد مبتلا به آگنوزیا فراشناختی ممکن است نتواند مفهوم یک پوستر یا تصویر پیچیده را درک کند.
- آگنوزیا محاسباتی: در این نوع بیماری آگنوزیا، فرد نمی‌تواند عملیات ریاضی ساده را انجام دهد و مشکلاتی در حل مسائل ریاضی دارد.
همچنین، بیماری آگنوزیا ممکن است با توجه به منطقه مغزی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد، به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند.
راه های تشخیص بیماری آگنوزیا
تشخیص بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی ممکن است با استفاده از روش‌های مختلفی انجام شود. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:
- آزمون‌های روانشناختی: برای تشخیص بیماری آگنوزیا، اغلب از آزمون‌های روانشناختی مختلف استفاده می‌شود، که به ارزیابی توانایی فرد در تشخیص اشیاء، شنیدن صداها و کلمات، تشخیص حس لمسی، درک مفاهیم پیچیده و حل مسائل ریاضی می‌پردازند.
- انجام آزمایش‌های عصب‌روان‌شناختی: با استفاده از آزمایش‌های عصب‌روان‌شناختی مختلف، می‌توان به بررسی فعالیت مغزی فرد و تشخیص اختلالات مغزی کمک کرد. به عنوان مثال، EEG و FMRI از جمله آزمایش‌های عصب‌روان‌شناختی هستند که می‌توانند در تشخیص بیماری آگنوزیا مفید باشند.
- انجام آزمایش‌های تصویربرداری: با استفاده از تصویربرداری مغزی مانند CT Scan و MRI، می‌توان به بررسی ساختار مغز و تشخیص اختلالات مغزی کمک کرد.
- مشاهده رفتار فرد: برخی از بیماران آگنوزیا در رفتار و حرکات خود نشانه‌های خاصی نشان می‌دهند که می‌تواند در تشخیص بیماری مفید باشد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به آگنوزیا تجسمی ممکن است عملکرد بسیار خوبی در شناخت اشیاء سه بعدی داشته باشد، اما در تشخیص اشیاء دو بعدی مشکل داشته باشد.
در کل، تشخیص بیماری آگنوزیا یا ادراک پریشی به صورت جامع و دقیق نیازمند انجام بررسی‌های مختلف و تخصصی است که توسط پزشکان و روانشناسان انجام می‌شود.
روش های درمان بیماری
درمان بیماری آگنوزیا بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. در زیر به برخی از روش‌های درمان بیماری آگنوزیا اشاره می‌شود:
- درمان دارویی: در برخی از موارد، می‌توان با تجویز داروهایی مانند داروهای اعصاب، داروهای روانشناختی و داروهای ضداضطراب به درمان بیماری آگنوزیا کمک کرد.
- درمان گفتاردرمانی: در بیمارانی که مشکلات شناختی و یا زبانی دارند، درمان گفتاردرمانی می‌تواند مفید باشد. در این روش درمانی، با کمک تمرینات گفتاری و زبانی مختلف، قصد داریم تا بیمار بتواند مهارت‌های گفتاری خود را بهبود بخشد.
- درمان شناختی-رفتاری: در این روش درمانی، با تمرینات شناختی-رفتاری می‌توان به بهبود شناخت و حافظه بیمار کمک کرد. به عنوان مثال، ممکن است با تمرینات توجه و حافظه، بیمار بتواند بهبود پیدا کند.
- تمرینات و تمرینات بازسازی: در برخی از موارد، با تمریناتی مانند تمرینات بازسازی حس لمسی، تمرینات بینایی، تمرینات شنیداری و تمرینات توجه، می‌توان به بهبود عملکرد بیمار کمک کرد.
- درمان با استفاده از فناوری: در برخی از موارد، از فناوری‌های مانند کامپیوتر و واقعیت مجازی برای درمان بیماری آگنوزیا استفاده می‌شود. در این روش درمانی، با استفاده از تمرینات مختلف با کمک رایانه، به بهبود شناخت و حافظه بیمار کمک می‌شود.
در کل، درمان بیماری آگنوزیا بر اساس نوع و شدت بیماری متفاوت است و باید توسط متخصصان روانشناس و روانپزشک مجرب انجام شود.
نتیجه گیری
در این مقاله، به بیان مفاهیم مرتبط با بیماری آگنوزیا پرداخته شد. بیماری آگنوزیا نوعی اختلال شناختی است که باعث مشکلات در درک و تشخیص اشیاء، صداها، کلمات و حس لمسی می‌شود. این بیماری به شکل‌های مختلفی از جمله آگنوزیا تجسمی، آگنوزیا شنیداری، آگنوزیا حسی و آگنوزیا پردازش مفاهیم پیچیده شناخته می‌شود.
روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری آگنوزیا وجود دارد که شامل آزمون‌های روانشناختی، آزمایش‌های عصب‌روان‌شناختی، تصویربرداری مغزی و مشاهده رفتار فرد است. همچنین بسته به نوع و شدت بیماری، روش‌های درمانی متفاوتی نیز وجود دارد که شامل درمان دارویی، گفتاردرمانی، درمان شناختی-رفتاری، تمرینات و تمرینات بازسازی و درمان با استفاده از فناوری است.
بنابراین، بیماری آگنوزیا یک بیماری شناختی مهم است که به دلیل تاثیرات شدیدی که بر زندگی فرد مبتلا دارد، نیازمند تشخیص و درمان دقیق است. درمان بیماری آگنوزیا بستگی به نوع و شدت بیماری دارد و باید توسط پزشکان و روانشناسان متخصص و فوق تخصص اعصاب و روان انجام شود.
منابع
1. Riddoch, M. J., & Humphreys, G. W. (2008). The neuropsychology of visual object and space perception. Oxford University Press.
2. Coslett, H. B. (1997). Neglect in vision and visual imagery: A double dissociation. Brain, 120(6), 1163-1171.
3. Behrmann, M., & Plaut, D. C. (2013). Distributed circuits, not circumscribed centers, mediate visual recognition. Trends in cognitive sciences, 17(5), 210-219.
4. De Renzi, E., & Faglioni, P. (1978). Normative data and screening power of a shortened version of the token test. Cortex, 14(1), 41-49.
5. Gainotti, G. (2000). What the locus of brain lesion tells us about the nature of the cognitive defect underlying category-specific disorders: A review. Cortex, 36(4), 539-559.
6. Hillis, A. E., & Caramazza, A. (1995). Category-specific naming and comprehension impairment: A double dissociation. Brain, 118(3), 759-776.
7. Binder, J. R., & Desai, R. H. (2011). The neurobiology of semantic memory. Trends in cognitive sciences, 15(11), 527-536.
دیدگاه خود را درج کنید