آپاندیس کیسه ای نازک است که به روده ی بزرگ متصل است، اندازه حدودی آن ۱۰ سانتی متر و در قسمت پایین سمت راست معده (شکم) قرار دارد. با اینکه عملکرد دقیق آپاندیس مشخص نیست؛ اما به نظر می رسد به سیستم ایمنی بدن کمک می کند. در ادامه مقاله می خواهیم به بررسی سرطان آپاندیس بپردازیم با ما همراه باشید.
سرطان آپاندیس چیست؟
یکی از انواع سرطان های کمیاب است که در چنین شرایطی سلول های آپاندیس از چرخه رشد طبیعی خود خارج شده و روز به روز به تعداد آن ها افزوده می شود و سلول های سرطانی بیشتری را در بدن فرد گسترش می دهند. این توده ها به تومور معروف اند و می توانند مانند سایر سرطان ها به ۲ نوع خوش خیم (غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) تقسیم شوند.
آمار سرطان آپاندیس
بر اساس یافته های مطالعه ای در سال ۲۰۲۰ مشخص شد که بروز تومورهای بدخیم آپاندیس در ایالت متحده در سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ به میزان ۲۳۲ % افزایش یافته است. در واقع این آمار نشان میدهد که به ازای هر ۱ میلیون نفر جمعیت سالانه، سرطان آپادنیس ۱ یا ۲ نفر را تحت تاثیر قرار دهد.
چه علائمی نشان دهنده سرطان آپاندیس است؟
نشانه های سرطان آپاندیس در همه افراد متفاوت است، به طوری که احتمال دارد برخی افراد اصلا علائمی تجربه نکنند یا برخی این علائم ذیل را تجربه کنند.
- آپاندیسیت (درد سمت راست پایین شکم)
- افزایش تدریجی سایز دور کمر
- آسیت (تجمع مایع در شکم)
- تغییر در حرکات روده
- فتق
- توده یا توده ای در تخمدان یا شکم
- درد
- تهوع و استفراغ
- احساس سیری پس از شروع غذا
- نفخ یا بزرگ شدن سایز شکم
- درد در ناحیه معده یا لگن
شایع ترین انواع سرطان آپاندیس
تومورهای تغییر شکل داده در سرطان آپاندیس در سه نوع مشاهده می شوند، رایج ترین انواع این سرطان عبارتند از: آدنوکارسینوم موسینوس (اپیتلیال)، نورواندوکرین (کارسینوئیدی)، آدنوکارسینوئید (کارسینوم سلول جام)
- آدنوکارسینوم موسینوس (اپیتلیال):
اپیتلیال یک تومور خوش خیم از سلول هایی هستند که پوشش آپاندیس را تشکیل داده و رشد می کنند. لازم است بدانید این سلول ها ماده ای ژله ای به نام موسین می سازند و به سایر قسمت های بدن می فرستند.
تومورهای عصبی که از غدد درون ریز (NETS) آپاندیس تشکیل می شوند و در نوک آپاندیس یافت می شوند؛ اکثر این نوع سرطان با تجمع موسین ها می توانند باعث پاره شدن آپاندیس در شکم شود و باعث بروز بیماری کمیابی به نام سودومیکسوم پریتونی (PMP) شوند. این نئوپلاسم های موسینوس دار نوع نادر و مبهمی از نوع سرطان اپیتلیال هستند و در زیر میکروسکوپ به دو گونه درجه پایین (LAMN) و درجه بالا (HAMN) به نظر می رسند و ممکن است به بقیه قسمت های بدن فرد هم سرایت کنند. - نورواندوکرین (کارسینوئیدی): با اینکه حدود نصف بیشتر سرطان های آپاندیس هستند اما از نادرترین نوع توموراند که به کندی رشد می کنند و اکثر افراد سال ها قبل از متوجه شدن به آن مبتلا هستند. این تومورها از سلول هایی به نام انتروکرومافین (ECS) رشد می کنند که مسئولیت ساخت هورمون های شیمیایی موثر در هضم و حرکات روده را برعهده دارند.
- آدنو کارسینوئید (کارسینوم سلول جام): دارای ویژگی های کارسینوئید ها و آدنوکارسینوم ها است اما بیشتر به آدنوکارسینوم ها شباهت داشته و می تواند از آنها تهاجمی تر باشد.
- آدنوکارسینوم نوع کولون: ممکن است شبیه به سرطان کولون (روده بزرگ) رفتار کند و اغلب در پایه آپاندیس یافت می شوند.
پیشگیری از این بیماری
بخاطر مشخص نبودن علت سرطان آپاندیس توصیه ی پیشگیرانه ی خاصی برای این سرطان وجود ندارد.
درمان سرطان آپاندیس
اصلی ترین درمان سرطان آپاندیس جراحی و شیمی درمانی است که می توان هر کدام را به تنهایی و یا به صورت ترکیبی پس از تشخیص سرطان توسط متخصص گوارش انجام داد.
- عمل جراحی سرطان آپاندیس: برای افرادی که در مراحل اولیه ی تشخیص بیماری هستند و در شرایط پایدار سلامتی بهتری قرار دارند مناسب تر است، نوع عمل بستگی به مرحله پیشرفت تومور و سلول هدف آن دارد و انواع مختلفی دارد که به آن می پردازیم.
- جراحی آپاندکتومی: برداشتن کامل آپاندیس توسط جراح است.
- جراحی همیکولکتومی: برای تومورهای کارسینوئیدی که بیشتر از ۲ سانتی متر هستند، انجام می شود که بخشی از کولونی که در کنار آپاندیس قرار دارد طی این روش برداشته می شود.
- جراحی پریتونکتومی: اگر سرطان به خارج از روده ی بزرگ گسترش یابد و سایر نواحی شکم را مورد حمله قرار دهد این نوع جراحی توصیه می شود و ممکن است جراح گوارش برداشتن صفاق (پوشش داخلی شکم) را توصیه کند.
- جراحی کاهش دهنده سلولی: اغلب برای تومورهای غیر کارسینوئیدی توصیه می شود. در این نوع جراحی تومور و مایع اطراف آن برداشته می شود.
- شیمی درمانی سرطان آپاندیس: استفاده از داروها و سرم ها و محلول ها برای از بین بردن یا کند کردن چرخه ی رشد سلول های سرطانی است که معمولا از ۲ نوع شیمی درمانی موضعی و سیستمیک استفاده می شود.
- شیمی درمانی موضعی: هنگامی که داروهای شیمی درمانی مستقیم به سرطان تحویل داده می شود و در شکم قرار می گیرد و به شیمی درمانی صفاقی هم شناخته می شود.
- شیمی درمانی سیستمیک: داروهای شیمی درمانی وارد جریان خون می شوند و در سراسر بدن شروع به حرکت می کنند تا سلول های سرطانی که در اندام ها و بافت های هدف به سرعت رشد و تقسیم می شوند را پیدا کرده و از بین ببرند. این نوع شیمی درمانی از طریق قطره ای به داخل ورید (داخل وریدی) یا به صورت قرص انجام می شود.
- پرتودرمانی (رادیوتراپی) سرطان آپاندیس: از پرتوهای با طول موج انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند و برای این سرطان، زمانی استفاده می شود که بافت های سرطانی به سایر قسمت های بدن مانند استخوان ها گسترش پیدا کرده باشند که پرتو درمانی می تواند بافت سرطان را کوچک کرده و علائم ناشی از آن را تسکین دهد.
عوامل خطرساز این بیماری
به علت اینکه سرطان آپاندیس یک بیماری ناشناخته و نادر است، عوامل خطر ساز مشخصی ندارد. با این حال برخی از عوامل زیر می توانند خطر بروز این بیماری را افزایش دهند مانند:
- سیگار کشیدن: به صورتی که احتمال مبتلا شدن در افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
- سابقه خانوادگی: بیماران با سابقه خانوادگی سرطان آپاندیس یا سندروم نئوپلازی غدد درون ریز بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند.
- سابقه پزشکی: بیماران با سابقه بیماری های خاص مثل گاستریت آتروفیک و یا کم خونی حاد را داشته باشند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
- سن: افزایش سن میزان شانس ابتلا را افزایش می دهد.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به تومورهای کارسینوئید هستند.
سرطان آپاندیس در چه سنینی شایع است؟
چون جزو سرطان های بسیار نادر به شمار می رود به طوری که در ایالات متحده حدود ۱ یا ۲ نفر در هر ۱ میلیون نفر تحت تاثیر قرار می گیرند،با این وجود مطالعات اخیر حاکی از آن است که در حال افزایش است و این بیماری در افراد بین ۵۰ تا ۵۵ سال شایع تر بوده اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.
علت سرطان آپاندیس
علت سرطان آپاندیس به طور قطعی مشخص نشده است و چون ناشناخته است اطلاعات زیادی در این زمینه در دسترس نیست و در خانواده ها رایج نیست، با این وجود برخی از پزشکان گوارش و کبد معتقدند که افزایش سن می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
تشخیص سرطان آپاندیس
در برخی موارد در زمان جراحی شکم در شرایط مختلف و بعد از آپاندکتومی (حذف آپاندیس با جراحی) برای بررسی موارد مشکوک به آپاندیسیت یافت می شود و اگر پزشک متخصص گوارش احتمال بدهد که بیمار به سرطان آپاندیس مبتلاست، ابتدا با معاینه فیزیکی و سپس آزمایشات بیشتری را انجام میدهد که این آزمایش ها عبارتند از:
- آزمایشات خون: شامل شمارش کامل سلول های خون (اندازه گیری تعداد و نوع گلبول های سفید، قرمز و پلاکت ها) و همچنین مواد شیمیایی ترشح شده از مارکرهای سرطانی (سلول های سرطانی) می شود.
- سی تی اسکن: اسکن و گرفتن تصاویر از بافت های داخلی بدن انجام شده و چون قبل از اسکن به رگ ها رنگ تزریق می شود، تصاویر واضح تری از نمونه در دسترس قرار می گیرد که این کار حدود ۱۰-۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد.
- ام آر آی: تصاویر مقطعی دقیقی از بدن گرفته می شود و میزان پیشروی هر تومور را در بدن فرد بیمار نشان می دهد که حدود ۳۰-۹۰ دقیقه طول می کشد.
- سونوگرافی: از امواج صوتی برای تصویر برداری از داخل بدن استفاده می شود و حدود ۱۵ دقیقه زمان برده و بدون درد است.
- بیوپسی: گرفتن نمونه کوچکی از بافت برای بررسی دقیق تر
نتیجه
با این مقاله متوجه شدیم که سه نوع سرطان آپاندیس وجود دارد که هم خوش خیم و هم بدخیم است و با تشخیص به موقع پزشک متخصص گوارش میتوانید با روش های درمان آن یعنی شیمی درمانی و جراحی از روند غیرطبیعی چرخه ی رشد سلول های سرطانی جلوگیری کرده و به درمان به موقع بیمار منجر شود. همچنین با نکشیدن سیگار از خطر ابتلا به آن پیشگیری کرد. اگر در مورد چنین مشکلی، سوالی دارید یا نیازمند به راهنمایی پزشک متخصص گوارش و کبد هستید می توانید از پزشکان” دکتر با من” مشاوره بگیرید.
منابع
دیدگاه خود را درج کنید