اختلالات مربوط به تروما و استرس نوعی واکنش‌های روان‌شناختی جدی هستند که در برخی افراد به دنبال قرار گرفتن در معرض یک رویداد آسیب‌زا یا استرس‌زا مانند بی‌توجهی دوران کودکی، آزار جسمی و جنسی کودکی و مبارزه با آن، تجاوز فیزیکی به اشخاص، تجاوز جنسی، بلایای طبیعی، تصادف یا شکنجه نیز حاصل می شود. در ادامه می خواهیم در خصوص این بیماری و اختلال دیگری که تروما در ارتباط است صحبت نماییم اما شما بهتر است قبل از هر اقدامی به دکتر روانپزشک و یا متخصص اعصاب و روان در سایت دکتر با من مراجعه نمایید.
مقدمه و تعریف اختلال تروما
اختلالات تروما شرایط ناسالم سلامت روانی است که در اثر یک تجربه آسیب زا در اشخاص ایجاد می شوند. اکثرا اختلالات تروما در حوزه ی تروما ذهنی است، اما نمونه های رایجی که ممکن است در اثر آن این بیماری ایجاد شود: عبارتند از سوء استفاده، غفلت، شاهد خشونت، از دست دادن یک عزیز یا قرار گرفتن در یک بلای طبیعی است. در واقع اختلالات تروما باعث ترس شدید، اضطراب، افسردگی، طغیان در فرد، مرور زیاد خاطرات و سایر علائم دیگر روانی می شود که می تواند باعث اختلال تروما به صورت قابل توجهی برای فرد شود. اختلالات تروما را می توان با انواع خاصی از درمان همراه با دارو درمان کرد و علائم را مدیریت کرد.
در نتیجه می توان گفت که اختلالات مربوط به تروما و عوامل استرس زا، گروهی از اختلالات روانپزشکی هستند که به دنبال یک رویداد استرس زا یا آسیب زا ایجاد می شوند که شامل اختلال استرس حاد، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال سازگاری هستند.
این سه وضعیت اغلب مشابه سایر اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی و اضطراب در فرد ظاهر می شوند، اگرچه وجود یک رویداد محرک برای تایید این بیماری برای فرد و تشخیص آن ضروری است اما از آنجایی که اختلالات مربوط به تروما و عوامل استرس زا ویژگی های مشترک بسیاری دارند، درک ماهیت رویداد محرک که موجب این اختلال شده است و رابطه زمانی بین رویداد محرک و بروز علائم و شدت علائم کاملا ضروری و مهم است. درمان این بیماری نیز عموماً شامل روان درمانی و دارو درمانی است.
انواع تروما و اختلالات مرتبط با استرس
انواع مختلفی از اختلالات تروما وجود دارد که در خصوص همه ی آنها باید بدانید، علت های زمینه ای موجب این بیماری شده است. تروما نوعی تجربه ذهنی است، بنابراین در حالی که ممکن است کنار آمدن با یک رویداد برای یک فرد آسان باشد، اما برای دیگری می تواند بسیار آسیب زا باشد.
انواع اختلال تروما شامل موارد زیر است:
- اختلال استرس پس از سانحه PTSD
اختلال استرس پس از سانحه اختلالی است که پس از یک تجربه آسیب زا مانند مشاهده یک قتل یا تعرض ایجاد می شود. این اتفاق برای شخص باعث مرور خاطرات بد در وی، دیدن کابوس، احساس ترس و اجتناب از هر چیزی که یادآور تروما است، می شود. PTSD می تواند باعث اختلال قابل توجهی در زندگی فرد شود.
- اختلال استرس حاد ASD
این بیماری مشابه PTSD است و همچنین از طریق تروما ایجاد می شود. واکنش به تروما در ASD ناگهانی و بسیار کوتاهتر از PTSD است. ممکن است بین چند روز تا یک ماه طول بکشد، در حالی که علائم PTSD بیش از یک ماه ادامه دارد.
- اختلالات سازگاری (AD)
اختلالات سازگاری باعث واکنش های بیش از حد به تجربیات استرس زا یا دشوار، مانند مرگ در خانواده یا از دست دادن یک رابطه می شود. استرس در پاسخ به چنین موقعیتی بیشتر از آن چیزی است که انتظار می رود و نشان دهنده توانایی ضعیف برای مقابله با آن بیماری است. شش نوع AD وجود دارد که هر کدام با علائم خاص خود مشخص می شوند: اضطراب، افسردگی و یا اضطراب و افسردگی با هم، رفتارهای نامناسب، رفتارهای نامناسب همراه با افسردگی و اضطراب و نامشخص را دارند
- اختلال دلبستگی واکنشی RAD
این علائم به ندرت در این حوزه رخ می دهد، اما بیشتر در کودکانی دیده می شود که نمی توانند یک دلبستگی سالم به والدین یا مراقب خود ایجاد کنند. این زمانی اتفاق می افتد که نیازهای کودک برآورده نشود. این غفلت درباره ی کودک نوعی آسیب رساندن به وی است. نوزادان یا کودکان مبتلا به RAD ممکن است گوشه‌گیر، غمگین، ترسیده، بی‌حال و بی‌تفاوت با دیگران باشند.
- اختلال درگیری اجتماعی مهار نشده (DSED)
این علائم مشابه ی بیماری RAD است، در واقع این یک اختلال دلبستگی است که بیشتر برای کودکانی که نادیده گرفته شده اند یا آسیب دیده اند تأثیر می گذارد. علائم کمتر از RAD است، اما DEAD برقراری رابطه به روش های مناسب را برای کودک بسیار دشوارتر می کند.
- سایر اختلالات مرتبط با تروما و استرس نامشخص
یک روانپزشک ممکن است فردی را مبتلا به سایر اختلالات یا اختلالات نامشخص در این دسته تشخیص دهد در صورتی که فرد دارای برخی و نه همه علائم، از شرایط خاص باشد، یا اگر اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق تر وجود نداشته باشد می توان گفت که در این دسته قرار دارد.
اختلالات تجزیه ای در فصل مربوط به اختلالات تروما گنجانده نشده است. اگرچه آنها در فصل خود در DSM-5 قرار دارند و متخصصان موافق هستند که این شرایط به تروما مرتبط هستند و معمولاً توسط تروما ایجاد می شوند. اختلالات تجزیه ای با از دست دادن تماس با واقعیت و قطع ارتباط با خاطرات، افکار و آگاهی خود مشخص می شود که توسط برخی به عنوان یک تجربه “خارج از بدن” توصیف می شود. ممکن است شخصی این نوع جداشدگی را به عنوان راهی برای کنار آمدن با یک رویداد آسیب زا برای خود تصور کند.
سن شروع و آمارهای مربوط به بیماری تروما و اختلالات مرتبط با آن
- در ایالات متحده آمریکا، بین هفت تا هشت درصد از مردم در برخی از مراحل زندگی خود دچار PTSD می شوند.
- در خصوص بیماری PTSD که در زنان بسیار شایع تر است و ۱۰ درصد این بیماری را آنها و حدود ۴ درصد از مردان این اختلال را تجربه می کنند.
- زنان ممکن است به دلیل نرخ بالاتری که در خصوص آسیب ها و خشونت جنسی و خانوادگی که بین آنها بیشتر است، آسیب پذیرتر باشند. می توان گفت بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از زنان آزار جنسی را تجربه کرده اند و این بیماری را به خوبی درک می کنند.
- تقریباً ۱۵ درصد از جانبازان ویتنام مبتلا به PTSD تشخیص داده شده اند پس می توان این بیماری را در بین این قشر از جامعه بیشتر دانست. این میزان در میان سربازان عملیات عراق و افغانستان بین ۱۱ تا ۲۰ درصد است.
- وقوع خطر بیشتر و بیماری تروما در افرادی که سوء مصرف مواد دارند و رفتارهای پرخطری انجام میدهند، می تواند باعث آسیب یا مرگ شود، بیشتر است.
- تروما خطر خودکشی را افزایش می دهد و از میان آمارهایی که افراد دست به این کار می زنند، شاهد تروما در آنها نیز هستیم.
شیوع اختلالات مربوط به تروما می تواند دشوار باشد زیرا این اختلالات در اثر قرار گرفتن در معرض یک رویداد آسیب زا یا استرس زا ایجاد می شوند و RAD و اختلال درگیری اجتماعی مهار نشده در جمعیت عمومی نادر هستند که کمتر از ۱٪ از کودکان زیر پنج سال را تحت تاثیر قرار می دهند. شیوع مادام العمر PTSD در ایالات متحده ۸.۷٪ از جمعیت تخمین زده می شود. اختلالات سازگاری کم شدت ترین و شایع ترین اختلالات هستند. شیوع اختلالات سازگاری بسیار متفاوت است. تحقیقات تخمین می‌زند که ۲.۹ درصد از بیماران در خصوص مراجعه خود به پزشک و مراقبت‌های اولیه معیارهای اختلال سازگاری را دارند در حالی که ۵ تا ۲۰ درصد از مراجعین به صورت سرپایی درمان می شوند.
علائم بیماری تروما و اختلالات مرتبط با آن
هر نوع اختلال تروما علائم خاص خود را در فرد ایجاد می کنند و دارای فهرستی از معیارهای DSM-5 هستند که برای تشخیص این بیماری از آنها استفاده می شود و شامل موارد زیر است:
- وجود مداوم افکار مزاحم، کابوس
- اجتناب از هرگونه یادآوری تروما
- حس افسردگی و ناامیدی
- اضطراب و ترس شدید
- احساس غرق شدن
- از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که یک بار از آنها شخص لذت می برد
- کناره گیری از دوستان، خانواده و رویدادهای اجتماعی
- بی احساس شدن عاطفی و مشکل در احساس لذت بخش
- مشکل در خوابیدن
- کمبود اشتها
- رفتارهای خشونت آمیز
- مشکل در تمرکز یا تفکر
- مشکل در تعامل با دیگران یا ایجاد روابط
- افکار و رفتارهای خودکشی به صورت مدام در ذهن افراد
موارد بالا مهمترین نشانه های بیماری در فرد است که بهتر است برای تشخیص آن از متخصص روانپزشکی در سایت دکتر بامن نوبت اینترنتی دریافت نموده و هر چه سریعتر به وی مراجعه نمایید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر بیماری تروما و اختلالات مرتبط با آن هستند؟
در حالی که بیشتر بیماری های روانی هیچ علت مشخص یا واحدی ندارند، اختلالات تروما تقریباً همیشه می تواند در یک یا چند تجربه آسیب زا که شخص تجربه کرده بررسی و علت آن به درستی توسط متخصص اعصاب و روان مشخص شود .
به عنوان مثال، بسیاری از افرادی که حوادث آسیب زا را در جامعه و یا خانواده خود تجربه کرده یا شاهد بوده اند، و در برخی از آنها این تجربیات بعداً باعث بیماری PTSD می شود.
همه کسانی که تروما را تجربه می کنند، دچار اختلال تروما نمی شوند. در واقع دو نفر ممکن است ترومای یکسانی را تجربه کنند یا شاهد آن باشند اما یکی ممکن است دچار این اختلال شوند در حالی که دیگری آن را تجربه نکند. اما یک سری عوامل و زمینه ها وجود دارند که این بیماری ها را پر رنگ تر و فرد را با خطرات جدی روبه رو می سازند:
- داشتن یک بیماری روانی دیگر
- تجربه تروما در گذشته، به ویژه در دوران کودکی برای شخص
- استفاده از مواد مخدر
- عدم حمایت اجتماعی
- سابقه خانوادگی بیماری های روانی از هر نوع آن
- تجربه چندین رویداد استرس زا به طور همزمان
افرادی که اتفاقات بالا را تجربه می کنند بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار می گیرند.
راه های درمان تروما و اختلالات مرتبط با آن
برای رسیدن به یک نتیجه ی خوب در درمان تروما و اختلالات آن بهتر است که روان درمانی به همراه دارو درمانی صورت بگیرد که تشخیص نوع دارو و مصرف آن صرفا بر عهده ی پزشک متخصص است و شخص بایستی از مصرف خودسرانه ی دارو جدا پرهیز نمایید.
- داروی سروتونین و دسته های درمانی مهارکننده آن (SSRIS)
این داروهای ضد افسردگی در درمان این بیماری اصولا تجویز می شود و در حال حاضر فقط SSRIs Zoloft (سرترالین) و Paxil (پاروکستین) توسط سازمان غذا و دارو برای درمان PTSD تایید شده است. - روان درمانی
نشان داده شده است که دو نوع درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما (TF-CBT) در درمان اختلالات مربوط به این بیماری موثر هستند. روان درمانی توسط متخصص به مدت مشخص یک نوع درمان موثر از گروه CBT است که هم اضطراب و هم اختلالات مربوط به تروما را درمان می کند.
در واقع بعضی از درمانگران یک محیط امن برای درمان این بیماری ایجاد می کند تا بیمار را در معرض چیزهایی قرار دهد که از آنها ترسیده و از آنها اجتناب می کنند. قرار گرفتن در معرض اشیا، فعالیت ها یا موقعیت های ترسناک در یک محیط امن به کاهش ترس و کاهش اجتناب کمک می کند. و می خواهد دقیقا متوجه شود که شخص از چه وقایعی بیشتر ترس و استرس بالا دارد.
در درمان پردازش شناختی (CPT) درمانگر به دنبال کمک به درمانجو است تا درک درستی از رویداد آسیب زا داشته باشد و افکار و احساسات ناراحت کننده مرتبط با آن را کنترل کند. CPT بررسی می کند که چگونه رویداد آسیب زا بر زندگی و مهارت های مورد نیاز برای به چالش کشیدن افکار ناسازگار مرتبط با تروما تاثیر گذاشته است.
بیماری تروما چه عوارضی برای بیمار دارد؟
داشتن یک اختلال تروما ممکن است خطر ابتلا به سایر بیماری های روانی یا اختلال مصرف مواد را افزایش دهد. فردی که دارای یک اختلال تروما است، به خصوص زمانی که تشخیص داده نشده یا درمان نشده باشد، ممکن است برای خود درمانی و فرار از احساسات منفی به مواد مخدر یا الکل روی بیاورد.
این موضوع می تواند منجر به اختلال مصرف مواد مخدر شود. افراد مبتلا به اختلالات تروما همچنین احتمال بیشتری دارد که به بیماری های روانی دیگری نیز مبتلا شوند، که یا توسط تروما ایجاد شده یا بدتر می شوند.
تجربه تروما و ناتوانی در کنار آمدن با آن به روش های ناسالم نیز ممکن است فرد را وادار به خودکشی کند. هر فردی که دارای یک اختلال تروما است ممکن است در برابر افکار خودکشی آسیب پذیر باشد، اما کسانی که علائم شدید دارند یا تحت درمان نیستند ممکن است در معرض بیشترین خطر و آسیب از سوی این بیماری باشند.
اختلالات تروما همچنین می تواند عوارض جدی در تمام زمینه های زندگی فرد ایجاد کند. اینها ممکن است شامل روابط آسیب دیده و دشوار ، مشکلات در محل کار یا مدرسه، از دست دادن شغل، مشکلات مالی، انزوا و تنهایی، بی خوابی، آسیب های ناشی از رفتارهای خشونت آمیز و طغیان عصبانیت، و مشکلات قانونی باشد.
نتیجه گیری
ما در این بیماری در خصوص تروما و اختلالات مرتبط با آن صحبت کرده ایم که شما ممکن است در ابتدا دچار استرس شده و بخواهید آن را از دیگران مخفی کنید اما این موضوع درست نبوده و شخص بایستی که با خواندن این مقاله یک آگاهی نسبی از این بیماری داشته باشد و در نتیجه از پروفسور روانپزشک در تهران و یا بهترین روانشناس نوبت اینترنتی خود را از سایت دکتر بامن اخذ نمایید.
شیوه ی اخذ نوبت نیز بدین صورت است که شما وارد سایت می شوید، نام متخصص و یا تخصص مدنظر خود را جستجو نموده و سپس وارد پروفایل پزشک شده و از آنجا به صورت اینترنتی نوبت خود را در ساعات و روزهای خالی پزشک، ثبت می نمایید و در زمان مقرر شده به مطب وی مراجعه می نمایید.
منابع
- https://highfocuscenters.pyramidhealthcarepa.com/about/education-center/trauma-disorders/
- https://www.chop.edu/conditions-diseases/trauma-and-stressor-related-disorders-children
- https://www.headtohealth.gov.au/mental-health-difficulties/mental-health-conditions/trauma-and-stress-related-disorders
- https://familypsychnj.com/2020/09/trauma-stressor-related-disorders-that-are-not-ptsd/
- https://www.mentalhealthctr.com/mental-disorders-caused-by-trauma/
- https://www.sheppardpratt.org/knowledge-center/condition/trauma-related-disorders/
- https://www.psychiatry.org/patients-families/ptsd/what-is-ptsd
- https://en.wikipedia.org/wiki/Post-traumatic_stress_disorder
دیدگاه خود را درج کنید