جراح عمومی خون داخلی رادیولوژی تشخیصی گوارش و کبد

سرطان معده

شهریور ۸, ۱۴۰۲
0 لایک
330 بازدید
0 دیدگاه

سرطان بیماری ای است که اخیرا در سطح جهانی افزایش چشمگیری داشته، زمانی که سلول های بدن به صورت غیر قابل کنترل تقسیم می شوند و رشد سلول ها از حالت طبیعی خارج می شود، این بیماری بروز پیدا می کند. در ادامه با پخش شدن در بافت های مجاور سبب آسیب رساندن به آن ها می شود. در واقع سرطان از تغییرات بخش ژن در DNA به وجود می آید، یکی از شایع ترین نوع این بیماری سرطان معده است، معادل لاتین آن gastric cancer نام دارد.

سرطان معده از رشد غیر معمول سلول هایی که در پوشش داخلی معده ایجاد می شوند، معده در بخش میانی یعنی بالای شکم زیر دنده ها قرار دارد، وظیفه معده در بدن تجزیه و هضم غذا است و سرطان معده امکان دارد در هر بخشی از معده اتفاق بیفتد، در نتیجه تحقیق پزشکان این بیماری به علت یک آسیب تروماتیک شکمی اتفاق می افتد.

سرطان معده چیست؟

سلول ها در هر نقطه از بدن می توانند به سلول های سرطانی تبدیل شوند و سپس به باقی بخش های بدن گسترش بیابند. سرطان معده در اثر رشد خارج از کنترل سلول های معده به وجود می آید.

معده بخش کیسه مانند در دستگاه گوارش ما است. با ورود غذا به معده، با ترشح اسید هضم غذا در معده شروع می شود و سپس در قسمت ابتدایی روده کوچک یعنی دوازدهه تخلیه می شود. در شکم ارگان های متفاوت وجود دارد که نشانه ابتلا به سرطان در هر کدام از این اندام مانند روده بزرگ، پانکراس، کبد و… می تواند از هم متفاوت باشند.

آمار ابتلا به سرطان معده

سرطان معده دارای رتبه پنجم در بین شایع ترین سرطان ها است، که این عدد بین مردان به ۴ و در بین زنان به ۷ تغییر پیدا می کند. در سال ۲۰۲۰ تعداد افراد مبتلا به سرطان یک میلیون افزایش داشته است، طبق اطلاعات جمع آوری شده در این حوزه مغولستان اولین کشور در تعداد میزان بروز و ابتلا به سرطان معده است و در گام دوم کشور ژاپن قرار دارد، مرگ و میرهای ناشی از این بیماری در گام اول متعلق به کشور مغولستان و سپس تاجیکستان است .

در کنار موارد گفته شده آمارهای کشور ایالات متحده آمریکا نیز قابل توجه است، در ایالات متحده تعداد افراد جدیدی که به سرطان معده در ۱۰ سال اخیر ابتلا پیدا کرده اند یک و نیم درصد کاهش داشته است، از ابتدای قرن بیستم سرطان معده یکی از عامل های اصلی مرگ در اثر سرطان است که روند کاهشی دارد. ادله زیادی روی آن تاثیر داشته و از مهمترین عوامل می توانیم به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش استفاده از یخچال ها و صنعت سرما که سبب شد از غذاهای شور و دودی شده کمتر استفاده شود.
کاهش تعداد افرادی که آلوده به باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند.
در بعضی از نقاط جهان من جمله شرق آسیا این بیماری شایع تر است.

سرطان معده دارای چه انواعی است؟

با توجه به اینکه سلول های کدام بخش از معده درگیر شده باشد انواع سرطان معده تعریف می شود که به شرح ذیل است:

سرطان اولیه معده

سرطان معده اصولاً از مخاط معده شروع می شود و به لایه های عمیق تر نفوذ پیدا می کند. اگر در سرطان معده فقط لایه مخاط و زیرمخاط درگیر شود، سرطان معده اولیه است.

سرطان ادنوکارسینومای معده

اگر فقط لایه مخاط درگیر شود، سرطان معده از نوع ادنوکارسینومای معده است که بیش از ۹۰ درصد از سرطان های معده در این دسته قرار می گیرد.

تومورهای استرومائی دستگاه گوارش

این نوع سرطان به نسبت باقی موارد افراد کمتری را درگیر خود می کند و سلول های بینابینی معده را درگیر می کند، ICC سلول های اختصاصی در دستگاه گوارش است. GIST معده به دو صورت خوش خیم و بدخیم هستند.

سرطان لنفوم معده

این نوع سرطان معده در حالتی رخ می دهد که لنفوسیت ها (نوعی از گلبول های سفید) مورد آسیب و حمله قرار بگیرد ، منشا لنفوم معده از خود بافت معده است و به نسبت عمومیت کمتری دارد.

تومور کارسینوئید یا نورواندوکرین دستگاه گوارش

سلول هایی که ترشح کننده هورمون های معده هستند منشا شروع این نوع سرطان هستند، تومورهای نورواندوکرین دستگاه گوارش می توانند به تدریج رشد کنند یا حمله کنند که در بیشتر اوقات این تومورها در باقی اندام گسترش نمی یابند.

علل ابتلا به سرطان معده

با اتکا به دلایل و شواهد علمی می توان گفت مواردی وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری، مواردی از آن را برای دوستان عزیز خواهیم نوشت که به شرح زیر می باشد:

عفونت هلیکوباکتر پیلوری و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی
سیگار کشیدن
مصرف نوشیدنی هایی که دارای الکل هستند
استفاده بیش از حد از غذاهای نگهداری شده و دارای نمک
اضافه وزن و چاقی
مصرف گوشت و ماهی به صورت کباب شده
داشتن رژیم غذایی بدون میوه و یا کم
داشتن سن زیاد (بالای ۶۰ سال)
غذاهای دودی، ترشی، شور و مصرف کم سبزیجات و میوه ها

مصرف مرکبات می تواند احتمال مبتلا شدن به سرطان کاردیای معده را کمتر کند.

علائم ابتلا به سرطان معده

نشانه های سرطان معده دارای علائم متعددی است که در سطوح مختلف ابتلا متفاوت هستند، در صورت مشاهده این موارد باید سریعا به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد و نظر آنها را درباره مشکلاتی به وجود آمده دانست، که از آنها می توان موارد زیر را نام برد:

مشکل در بلعیدن غذا
شکم درد
احساس نفخ بعد از صرف کردن وعده غذایی
احساس سیری و عدم تمایل به غذا خوردن بعد از میل کردن مقدار کمی از غذا
عدم احساس گرسنگی در زمانی که طبق پیش بینی بدن احتیاج به غذا دارد
سوزش سر دل
حالت تهوع
سوء هاضمه
استفراغ

باید به این نکته توجه داشته باشیم در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری علائم خاصی بیمار، مشاهده نمی کند و امکان دارد این علائم فقط در حد حالت تهوع و شکم درد ظاهر شود و تا زمانی که به مرحله ای از پیشرفت نرسد علائمی که در بالا ذکر شد مشاهده نشود در مراحل بعدی این امکان وجود دارد که این علائم، حالت های خستگی بسیار، کاهش وزن بدون اینکه تلاش زیادی کرده باشیم و داشتن مدفوع سیاه ظاهر شود.

سرطان معده زمانی که به باقی بخش های بدن انتقال پیدا کند سرطان معده متاستاتیک نام می گیرد و علائم متفاوت ایجاد می کند که مربوط به مرحله پخش سرطان در بدن است که با مراجعه به موقع به متخصص آنکولوژیست جلوی پخش بیماری گرفته می شود.

چه افرادی بیشتر در معرض سرطان معده هستند ؟

همانطور که گفته شد افراد مسن به نسبت باقی افراد جامعه بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند از هر ۱۰ نفر که با این بیماری گلآویز هستند ۶ نفر بیش از ۶۵ سال دارند.

خطر ابتلا به سرطان به طور کلی در مردان نسبت به زنان بیشتر است و همچنین افرادی که دارای سابقه های خانوادگی باشند در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که افرادی که دارای چند علامت هستند دلیلی برای ابتلای آن افراد به این بیماری نمی باشد، موارد ذکر شده طبق تجربه به دست آمده است که اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند چنین نشانه هایی را در سیر روند ابتلا به بیماری در خود داشته اند.

نحوه تشخیص سرطان معده

راه های متعددی برای تشخیص سرطان معده وجود دارد، با توجه به تشخیص پزشک متخصص گوارش و سطح ابتلا به بیماری، از روش های متفاوتی جهت تشخیص و اطمینان از ابتلا به بیماری استفاده می شود اما به طور کلی می توان موارد زیر را نام برد:

آندوسکوپی
آزمایش خون
سی تی اسکن
تصویربرداری رادیوگرافی
آزمایش مدفوع
آزمایشات تنفسی
آزمایش مارکر تومور
پی ای تی-سی تی اسکن

پزشکان متخصص گوارش و معده برای تشخیص این بیماری در درجه اول از شما درباره سابقه شخصی و خانوادگی سوال می کند و ممکن است احتیاج به آزمایش خون باقی آزمایش ها نباشد و ممکن است از روش های زیر برای تشخیص بیماری استفاده کند:

معاینه فیزیکی: پزشکان متخصص گوارش تغییراتی که در شکم به وجود می آید را از قبیل تورم و وجود مایع احساس می کند و همچنین غدد لنفاوی که متورم باشند را نیز بررسی می کند.
گاستروسکوپی: پزشک متخصص گوارش بعد از بی حس کردن گلو به وسیله اسپری با یک لوله نازک و روشن معده را مورد بررسی قرار می دهد.
آزمایش تنفسی و مدفوع: از آنجایی که عفونت هلیکوباکترپیلوری در پیدایش تورم نقش دارد بررسی این مورد به وسیله آزمایش تنفسی و آزمایش مدفوع انجام می شود .
بیوپسی: حین گاستروسکوپی ، پزشکان متخصص جراحی گوارش از آندوسکوپی برای نمونه برداری از بافت استفاده می کنند که با برداشت آسیب شناس آنرا در زیر میکروسکوپ ها بررسی می کند تا سلول های سرطانی را بررسی کند و این روش مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان معده است .

در زمانی که این بیماری تشخیص داده شد مجموعه آزمایش های بعدی باید انجام شود، سیتی شکم و قفسه سینه با ماده حاجب تا متوجه متاستاز سلول های سرطانی شوند. آندوسکوپی اولتراسوند در این حالت سونوگرافی از فضای داخلی معده انجام می شود.

آزمایش ها برای تشخیص سرطان

در کنار آزمایش هایی که تا به حال گفته شد باید برای تشخیص دقیق آزمایشات دیگری نیز انجام بگیرند عبارتند از :

آزمایش خون
تجزیه و تحلیل مدفوع
تعیین کمیت نشانگرهای تومور

یکی از ادله مهم برای درگیر شدن با سرطان معده کم خونی از فقر آهن است در نتیجه باید آزمایش خون بگیریم و در کنار آن، آزمایش خون اطلاعاتی در مورد سطح آلبومین و پروتئین پلاسما می دهد که اگر مقدار این پروتئین ها در خون زیاد باشد متوجه خواهیم شد که بیمار از جذب آنها ناتوان است همچنین می توانیم عملکرد ارگان هایی مانند کلیه و کبد را بررسی کنیم.

تجزیه و تحلیل مدفوع به ما این کمک را می دهد تا اگر خونی هضم شده که در مدفوع با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست شناسایی شود.

پیشگیری از سرطان معده

برای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده مواردی را می توانیم رعایت کنیم که به شرح ذیل است:

رژیم غذایی سالم تاثیر زیادی در ابتلا به سرطان معده دارد
ترک سیگار
درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
کاهش وزن
فعالیت بدنی و ورزش کردن
استفاده نکردن از نوشیدنی های الکلی
کمک گرفتن از اصول طب سنتی در پیشگیری از سرطان معده

روش های درمان سرطان معده

سرطان معده یا سرطان گاستریت به روش های متعدد قابل درمان است، با توجه به شدت بیماری و همچنین شرایط بیمار روش های مختلفی از قبیل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و یا مصرف دارو استفاده می شود.

شیمی درمانی

در این روش بیمار با مصرف دارو از رشد سلول های سرطانی و تقسیم آنها جلوگیری می کند، این داروها در تمامی اندام جریان دارند و به سلول های سرطانی حمله می کنند.

قبل از جراحی اندازه تومور را کوچک برداشتن آن را برای جراح معده آسان می کند و همچنین بعد از جراحی به نابودی سلول های سرطانی باقیمانده کمک می کند.

رادیوتراپی

در این روش سلول های سرطانی با استفاده از تابش اشعه مورد حمله قرار می گیرند که احتمال آسیب دیدن باقی ارگان ها در این روش وجود دارد، سعی می شود از رادیوتراپی در درمان سرطان معده استفاده نشود، ولی در حالت پیشرفت بیماری از این روش استفاده می شود.

جراحی

در واقع در جراحی تمام سلول های سرطانی باید برداشته شود که مثلاً امکان دارد فقط شامل برداشتن مخاط باشد که پزشک متخصص جراحی گوارش با استفاده از آندوسکوپی تومور را برمی دارد.

نتیجه گیری

اگر تشخیص این بیماری در مراحل ابتدایی انجام شود احتمال بهبودی بیشتر خواهد بود در درجه اول از خود مراقبتی باید از حدوث بیماری پیشگیری کنیم. در غیر این صورت برای جلوگیری از پیشرفت بیماری در مراحل اول برای درمان تلاش کنیم.

در آخر در شرایطی که احتیاج به راهنمایی و کمک در جهت درمان بیماری سرطان معده داشتید می توانید با مجموعه دکتر با من تماس بگیرید و از سلامت و درمان خود و عزیزانتان مطمئن شوید.

منابع