بیماری های روانپزشکی از آن دسته مشکلاتی است که رسیدگی زود هنگام به آن می تواند به خوبی بیماری را درمان و از اتفاقات بدتر جلوگیری نماید. یکی از بیماری هایی که در این زمینه وجود دارد، اختلال وحشت خواب است که همه چیز راجع به آن در مقاله پیش رو ذکر شده است. اما به طور کلی بهتر است برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب تر از دکتر روانپزشک یا روانشناس در سایت دکتر با من نوبت آنلاین اخذ نمایید.
تاریخچه اختلال وحشت خواب
اختلال وحشت خواب، اختلالی است که در آن فرد به صورت ناگهانی در حالت خواب به همراه احساسات نگرانی و وحشت بیدار می شود. این اختلال بیشتر در افراد بالغ و در طی دوران بزرگسالی رخ می‌دهد و می‌تواند باعث ایجاد اختلالات در کارایی و کیفیت زندگی شود.
تاریخچه این اختلال به سال‌های قبل بازمی‌گردد. اولین بار این اختلال در سال ۱۸۶۲ توسط چارلز داروین توصیف شد. اما به طور رسمی در سال ۱۹۵۸ با نام “اختلال وحشت خواب” شناخته شد. این اختلال بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که در سابقه خود بیماری روانی ندارند و معمولاً ناشی از فشارهای روانی، خستگی، بیماری‌های جسمی و یا مصرف داروهای خاص است.
اختلال وحشت خواب به دلیل ایجاد احساس ترس و نگرانی در فرد مبتلا، می‌تواند باعث اختلال در کارایی و کیفیت زندگی شود. بنابراین برای درمان این اختلال از روش‌های مختلفی مانند درمان دارویی، روان‌درمانی و تغییر سبک زندگی استفاده می‌شود.
مفهوم اختلال وحشت خواب
اختلال وحشت خواب یک اختلال خواب است که در آن فرد به صورت ناگهانی در حالت خواب به همراه احساسات نگرانی و وحشت به بیداری می‌آید. این احساس وحشت و نگرانی به گونه‌ای شدید است که فرد به طور قطعی متوجه می‌شود که در واقعیت هست و برخلاف سایر اختلالات خواب، در طی این اختلال، فرد بیدار می‌شود و به حالت خواب بر نمی‌گردد.
علت این اختلال در بسیاری از موارد مشخص نیست، اما شناخته شده است که فشارهای روانی، استرس، اضطراب، بیماری‌های جسمی و مصرف داروهای خاص ممکن است نقشی در ایجاد آن داشته باشند.
این اختلال معمولاً با سایر اختلالات خواب متمایز است و می‌تواند باعث ایجاد اختلالات در کارایی روزانه و کیفیت زندگی فرد شود. درمان این اختلال با روش‌های مختلفی مانند درمان دارویی، روان‌درمانی و تغییر سبک زندگی میسر است.
علت اختلال وحشت خواب
علت اختلال وحشت خواب معمولاً مشخص نیست، اما برخی از عوامل ممکن است نقشی در ایجاد آن داشته باشند. به عنوان مثال:
- فشارهای روانی، استرس و اضطراب
- بیماری‌های جسمی مانند بیماری‌های قلبی، تیروئید و دیابت
- مصرف داروهای خاص مانند آمفتامین‌ها، استروئیدها، آنتی‌دپرسانت‌ها و ضدانعقادها
- مصرف مواد مخدر
- نوع خاصی از سرطان یا بیماری‌های عصبی
همچنین، در برخی موارد، این اختلال می‌تواند به علت ترس از خوابیدن در محیطی نامأنوس یا در شرایط خاصی مانند سفر باشد.
انواع علل ابتلا به اختلال خواب
اختلال خواب یک عارضه پیچیده است که می‌تواند به علل مختلفی ایجاد شود. در ادامه به برخی از انواع علل اختلال خواب اشاره می‌کنیم:
- اضطراب و استرس: اضطراب و استرس از جمله عواملی هستند که می‌توانند منجر به اختلال خواب شوند. تغییرات زندگی مانند تغییر شغل، از دست دادن کار، مشکلات مالی، مسائل خانوادگی، بیماری و… همه می‌توانند منجر به افزایش استرس و اضطراب شوند.
- مشکلات جسمی: برخی مشکلات جسمی مانند درد، تنگی نفس، سردرد و بیماری های قلبی می‌توانند منجر به اختلال خواب شوند.
- نورهای محیطی: نورهایی مانند نور خیابان، نور تلویزیون، نور لپتاپ و موبایل ممکن است بر روی هورمون ملاتونین تاثیر بگذارند که در نتیجه خواب را بهبود نمی‌دهند.
- ناراحتی‌های روانی: مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلالات خوردن مرتبط با خواب، بیماری عملکردی روده، اضطراب فراگیر، اختلالات شخصیت و… همه ممکن است منجر به اختلال خواب شوند.
- مصرف مواد مخدر: مصرف مواد مخدر می‌تواند به علت افزایش فعالیت سیستم عصبی مرکزی منجر به اختلال خواب شود.
- شرایط محیطی: محیطی نامأنوس، هوای گرم و خشک، نور شدید و صداهای بلند ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب شود.
راهکارهای مقابله با اختلال خواب
برای مقابله با اختلال خواب، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- رعایت روال‌های خواب سالم: سعی کنید در هر شب در ساعت یکسان خوابیده و بیدار شوید. همچنین سعی کنید در اتاق خوابتان محیطی آرام و تاریک ایجاد کنید.
- اجتناب از مصرف مواد محرک: مصرف موادی مانند قهوه، نوشابه و سیگار ممکن است باعث افزایش فعالیت سیستم عصبی مرکزی شود و خواب را بهبود ندهد.
- مدیریت استرس و اضطراب: بهتر است تمرین های آرامشی مانند یوگا و مدیتیشن را انجام داده و سعی کنید استرس و اضطراب خود را کاهش دهید.
- اجتناب از مصرف الکل: الکل باعث افزایش تعداد بارهای بیدار شدن در طول شب می‌شود و ممکن است باعث اختلال خواب شود.
- ورزش منظم: ورزش منظم به افزایش خواب عمیق و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
- محدود کردن زمان استفاده از گوشی و تلویزیون قبل از خواب: استفاده از تلفن همراه و تلویزیون قبل از خواب باعث کاهش هورمون ملاتونین می‌شود که ممکن است باعث ایجاد اختلال در خواب شود.
- مصرف غذاهای سالم: مصرف غذاهای سالم مانند سبزیجات، میوه‌ها، ماهی و غذاهایی که حاوی مواد غذایی مفید هستند می‌تواند بهبود کیفیت خواب را بهبود ببخشد.
چه کسانی بیشتر با اختلال خواب مواجه هستند؟
اختلالات خواب به همه افرادی که خواب می‌کنند، اتفاق می‌افتد، اما برخی افراد در معرض بیشترین خطر ابتلا به اختلال خواب هستند. به‌طور کلی، مشکلات خواب بیشتر در زنان، افراد مسن، افراد دچار بیماری‌های روانی مانند افسردگی و اضطراب، افرادی که تحت استرس شدید قرار دارند، افراد با شیفت کاری نامنظم و مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، بیماری‌های تنفسی و بیماری‌های درد مزمن هستند. همچنین، مصرف الکل و مواد مخدر نیز می‌تواند عواملی باشد که به افزایش خطر ابتلا به اختلالات خواب منجر شود.
آمار جهانی اختلال خواب چیست؟
آمار جهانی نشان می‌دهد که بیش از ۳۰٪ از جمعیت جهان با مشکلات خواب مواجه هستند و حدود ۱۰٪ از جمعیت با اختلالات خواب شدید دست و پنجه نرم می‌کنند. در آمریکا، بیش از ۷۰ میلیون نفر به مشکلات خواب مبتلا هستند و حدود ۶۰٪ از آنها دارای اختلال خواب هستند. در اروپا نیز بیش از ۴۰٪ از جمعیت با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند و حدود ۲۰٪ از آنها دارای اختلال خواب هستند. در ایران نیز به‌طور متوسط، حدود ۳۰٪ از جمعیت با مشکلات خواب مواجه هستند.
راه های تشخیص بیماری اختلال خواب
تشخیص بیماری‌های خواب بر اساس تاریخچه پزشکی فرد، بررسی رفتار خواب، پرسشنامه‌های خواب، آزمایش‌های تخصصی و ابزارهای سنجش خواب توسط متخصص روان درمانگر و روانپزشک انجام می‌شود.
برخی از روش‌های تشخیصی بیماری‌های خواب عبارتند از:
- پرسشنامه خواب شبانه: این پرسشنامه به منظور بررسی رفتار خواب شامل زمان بیدار شدن و خوابیدن، تعداد بیدار شدن‌های در شب و مدت زمان بیدار ماندن در شب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پلی‌سومنوگرافی خواب: این تست با استفاده از دستگاهی به نام پلی‌سومنوگراف، فعالیت مغز، نوار قلب، تنفس و حرکات چشمی فرد در طول خواب را ثبت می‌کند.
- آزمایش خواب لابراتواری: در این آزمایش، فرد به مدت یک یا دو شب در لابراتوار خواب می‌کند و فعالیت‌های مختلف خوابش را ثبت می‌کنند.
- آزمون تنفس در خواب: این آزمایش برای بررسی علل بیماری‌های خواب مانند اختلال خواب خفیف، سردرد صبحگاهی و خستگی در طول روز انجام می‌شود.
پزشکان اعصاب و روان برای تشخیص بیماری‌های خواب ممکن است از چندین روش تشخیصی استفاده کنند تا به نتیجه نهایی برسند.
روش های درمان بیماری اختلال خواب
برای درمان بیماری اختلال خواب می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
- رفتارهای خوابی سالم: ایجاد رفتارهای خوابی سالم مانند پایداری در زمان بیدار شدن و خوابیدن، ایجاد محیط خواب مناسب و همچنین عدم مصرف غذاهای سنگین یا آب قبل از خواب می‌تواند بهبود بیماری اختلال خواب را ایجاد کند.
- ترکیب درمانی: ترکیب درمانی با استفاده از داروها و روش‌های رفتاری می‌تواند موثر باشد.
- درمان دارویی: داروهایی که به صورت نیمه خوراکی، خوراکی و یا دستیابی به داروهای خواب طولانی مدت با توجه به نوع بیماری تجویز می‌شوند.
- روش‌های رفتاری: مانند درمان رفتاری شناختی، درمان رفتاری مبتنی بر خود-سازماندهی، درمان تنفسی خواب و درمان رفتاری رابطه.
- روش‌های تکمیلی: روش‌های تکمیلی مانند ماساژ، یوگا، تمرین ورزشی، تراپی موسیقی، آروماتراپی، تنظیم شدید نور و ترمومتر اتاق نیز می‌تواند به درمان بیماری اختلال خواب کمک کند.
تیم درمانی برای درمان بیماری اختلال خواب باید برای هر بیمار به صورت جداگانه برنامه درمانی مناسب تهیه کند.
نتیجه گیری
در نتیجه، اختلال خواب به یکی از مشکلات شایع در جوامع مدرن تبدیل شده است و می‌تواند به عواقب جدی برای سلامتی و کیفیت زندگی افراد منجر شود. درمان بیماری اختلال خواب باید با توجه به نوع بیماری و شدت آن برای هر فرد بصورت جداگانه تهیه شود. برای پیشگیری از بروز این بیماری، ایجاد رفتارهای خوابی سالم، ایجاد محیط خواب مناسب، مصرف غذاهای سبک و پرخاصیت، ورزش و تمرینات روزانه و ترکیبی از روش‌های رفتاری و درمانی می‌تواند مفید باشد.
برای رسیدن به نتیجه ی بهتر می بایست از سایت دکتر با من نوبت پزشکی خود را از متخصص روانپزشک و یا روانشناس دریافت نمایید. شیوه ی اخذ نوبت بدین شکل است که شما بایستی وارد سایت شوید و نام پزشک متخصص را جستجو و سپس بر اساس پروفایل وی نوبت اینترنتی خود را اخذ نماید.
منابع
دیدگاه خود را درج کنید