بیماری آپنه خواب چیست؟ علت تا درمان

این روزها افراد زیادی ممکن است درگیر بیماری ها و اختلال های مختلفی شوند و در نتیجه بهترین روشِ درمان و تشخیصِ زودهنگام آنهاست. به همین جهت ما در این مقاله در خصوص بیماری آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب برای شما اطلاعات جامعی را گردآوری کرده ایم که امیدواریم به خوبی از آن استفاده کنید و تا انتهای مطلب همراه ما باشید. همچنین برای رسیدن به نتیجه ی بهتر با دکتر روانپزشک، روانشناس و متخصص گوش و حلق و بینی در سایت دکتر با من مشورت های لازم را انجام دهید.

تاریخچه بیماری آپنه خواب

آپنه خواب یک بیماری مربوط به خواب است که با مشکل نفس‌گیری در طول خواب همراه است. این بیماری ابتدا در سال ۱۸۶۹ توسط گونویه برای اولین بار توصیف شد. اما در آن زمان به آن به عنوان “کمبود هوا در بیماران خواب” اشاره شد. سپس در سال ۱۹۶۵، این بیماری با نام آپنه خواب شناخته شد و توصیفات دقیق تری از آن ارائه شد.

در سال ۱۹۷۸، یک گروه پژوهشی با نام “گروه سنگاپور”، به رهبری دکتر کوئینگ نگ بنگ، به بررسی بیشتر این بیماری پرداختند و نتایج بررسی‌هایشان در مقاله‌ای با عنوان “آپنه خواب؛ یک نوع جدید از اختلال در نفس” منتشر شد. این مقاله، به شناخت بهتر بیماری و ارائه روش‌های درمانی مناسب کمک بسیاری کرد.

در سال‌های بعدی، بیشتر به بررسی علل و عوامل خطر بیماری پرداخته شد و تحقیقاتی نشان داد که ژنتیک، چاقی، سیگار کشیدن، مصرف الکل و استفاده از برخی داروها از جمله عوامل خطر برای بروز وقفه تنفسی در خواب هستند.

مفهوم بیماری وقفه تنفسی در خواب

وقفه تنفسی در خواب یک اختلال است که در آن، شخص در طول خواب دچار نفس‌گیری و قطع تنفس می‌شود. این وضعیت باعث ایجاد وقفه در تنفس و کاهش سطح اکسیژن در خون می‌شود که می‌تواند برای شخص خطرناک باشد و در صورت عدم درمان مناسب، باعث ایجاد مشکلات جدی در سلامتی شخص شود.

در این اختلال، تنفس شخص چندین بار در طول شب قطع می‌شود و این باعث می‌شود که شخص دچار خستگی، خواب در طول روز، سردرد، افزایش وزن، مشکلات قلبی و عروقی و بیماری‌های مرتبط با آن شود.

اگرچه این بیماری در تمام افراد ممکن است رخ دهد، اما افرادی که چاقی دارند، دارای سابقه خانوادگی از بیماری و یا دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشارخون بالا هستند، در معرض خطر بیشتری برای بروز آن قرار دارند.

علت های بیماری آپنه خواب

علل این بیماری متنوع است و ممکن است شامل چندین عامل باشد. برخی از علل احتمالی آن عبارتند از:

• چاقی و اضافه وزن: افراد چاق در معرض خطر بیشتری برای بروز آپنه خواب قرار دارند. اضافه وزن باعث فشار بیشتر روی بخش‌هایی از بدن می‌شود که نفس گرفتن را کنترل می‌کنند، از جمله دهان، بینی و گلو.
• سن: با پیر شدن، قطرات بینی و گلو کوچکتر می‌شوند و احتمال بروز آپنه خواب بیشتر می‌شود.
• سابقه خانوادگی: اگر خانواده شما افرادی داشته باشد که با بیماری آپنه خواب مبتلا شده‌اند، شما نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارید.
• سیگار کشیدن: سیگارکشیدن باعث بروز بیماری‌های ریوی و تنفسی می‌شود که می‌تواند باعث بروز آپنه خواب شود.
• مصرف الکل و مواد مخدر: مصرف الکل و مواد مخدر باعث کاهش قدرت عضلات گلو و موجب بروز آپنه خواب می‌شود.
• برخی داروها: برخی داروها مانند آرام‌بخش‌ها و درمان‌های آلرژی نیز می‌توانند باعث بروز وقفه تنفسی در خواب شوند.

انواع اختلال وقفه تنفسی در خواب

بیماری آپنه خواب در سه نوع اصلی به شرح زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

1. آپنه خواب مرکزی: در این نوع بیماری، مشکل از مغز و سیستم عصبی مرکزی برای کنترل تنفس است. با این حال، این نوع بیماری خیلی کمتر از بیماری آپنه خواب انسدادی است.
2. آپنه خواب انسدادی: این نوع بیماری بیشترین تعداد موارد بیماری آپنه خواب را شامل می‌شود و به دلیل بلوک شدن مسیرهای تنفسی از جمله نازل‌ها، حلق و بینی رخ می‌دهد.
3. آپنه خواب مختلط: در این نوع بیماری، انسداد مسیرهای تنفسی و نیز مشکلات مرکزی در کنترل تنفس وجود دارد.

بیماری آپنه خواب انسدادی همچنین به دو زیر نوع اصلی تقسیم می‌شود، شامل:

1. بیماری آپنه خواب خفیف: شدت آپنه در این نوع بیماری کمتر از ۱۵ بار در هر ساعت است.
2. بیماری آپنه خواب شدید: شدت آپنه در این نوع بیماری بیشتر از ۳۰ بار در هر ساعت است و بیشترین خطرهای بهداشتی را دارد.

علاوه بر این، بیماری آپنه خواب می‌تواند در سنین مختلف ظاهر شود، اما بیشتر در سنین بالای ۴۰ سال و در افراد دارای عوامل خطر مانند چاقی، دیابت، افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین سابقه خانوادگی با وقفه تنفسی در خواب رخ می‌دهد.

لازم به ذکر است که اختلال استفاده از الکل و مصرف مواد مخدر همچنین می‌تواند عوامل خطر برای بروز بیماری آپنه خواب باشند.

راه های مقابله با آپنه خواب

راه‌های مقابله با بیماری آپنه خواب عبارتند از:

• تغییر سبک زندگی: کاهش وزن، مصرف سیگار و الکل را کم کنید، ورزش کنید و سعی کنید تا استرس را کاهش دهید.
• استفاده از داروهایی که می‌تواند علائم بیماری آپنه خواب را کاهش دهد. این داروها می‌توانند شامل ماسک نیمه‌صورتی برای خواب، داروهایی برای تقویت عضلات تنفسی و یا داروهایی برای رفع اضطراب باشد.
• استفاده از دستگاه‌های درمانی، از جمله دستگاه تنفسی مثبت، دستگاه CPAP و دستگاه BiPAP که با ایجاد فشار مثبت در مسیرهای تنفسی، بلوک شدن آنها را جلوگیری می‌کنند.
• درمان بیماری‌های مرتبط با بیماری آپنه خواب، مانند دیابت، افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی.
• انجام روش‌های جراحی در موارد خاص، از جمله جراحی برای برطرف کردن انسدادهای مسیرهای تنفسی یا جراحی تغییر ساختار بینی و حلق.

با این حال، بهتر است قبل از هرگونه تصمیم گیری درباره درمان بیماری آپنه خواب، با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید و نظر وی را در این خصوص دریافت کنید.

علائم بیماری آپنه خواب

علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• خستگی و خوابیدگی در طول روز
• افزایش وزن
• سرفه خشک یا با قطرات باریک
• برخی افراد شکایت از درد سر و گردن دارند
• احساس خشکی دهان و گلو
• سختی در بلعیدن غذا
• بلع‌ نکردن غذا یا مایعات
• تنگی نفس و آواز دهانی در طول شب
• گاهی اوقات تعریق شدید در طول شب
• خواب آرام در موقعیت نشسته
• همراه با رعشه‌های بینی، فک و گردن در موقع خوابیدن

در صورت داشتن هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک گوش و حلق و بینی یا دکتر داخلی مراجعه کنید.

روش های تشخیصی بیماری آپنه خواب چیست؟

برای تشخیص این بیماری، روش‌های تشخیصی مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

1. تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی
2. آزمایش خون برای بررسی سطح اکسیژن و کربن دی‌اکسید در خون
3. آزمایشات خواب برای بررسی رفتار خواب، فشار هوای دستگاه تنفسی، تنفس شبانه و تعداد اپیزودهای آپنه
4. آزمایش پلی‌سومنوگرافی (PSG) برای بررسی فعالیت مغزی، عضلات، قلب، تنفس و حرکات بدن در طول خواب
5. آزمایش اکوکاردیوگرافی برای بررسی وضعیت قلب و عروق
6. آزمایش اندوسکوپی برای بررسی علائم خفقان و تورم در گلو
7. استفاده از دستگاه همراه خواب (Portable sleep study) برای بررسی رفتار خواب، تنفس شبانه و تعداد اپیزودهای توقف تنفس

در صورت داشتن علائم بیماری وقفه تنفسی در خواب، بهتر است به روانپزشک یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرده و روش تشخیصی مناسب برای تشخیص بیماری را از او بخواهید.

راهکارهای درمانی آپنه خواب

درمان بیماری آپنه خواب به شدت وابسته به شدت و نوع بیماری، عوامل موثر بر آن و وضعیت سلامتی بیمار است. راهکارهای درمانی بیماری وقفه تنفسی در خواب عبارتند از:

• تغییر سبک زندگی: تغییر در سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، رفتارهای سلامتی و ترک سیگار و الکل می‌تواند به کنترل بیشتر علائم بیماری کمک کند.
• استفاده از دستگاه CPAP: این دستگاه با تولید فشار هوای مثبت در مجرای تنفس، از بستگی و انسداد مجرای تنفسی جلوگیری می‌کند و به کنترل علائم بیماری کمک می‌کند.
• درمان جراحی: در موارد شدید و با مشکلات بزرگتر، جراحی می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. جراحی می‌تواند با برش بخشی از بافت‌های نرم و تنظیم آنتن روپوستی، فرم مجاری تنفسی را بهبود بخشد.
• استفاده از داروها: برخی از داروها می‌توانند به کنترل علائم بیماری کمک کنند، از جمله داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب، داروهای تنفسی و داروهای خواب‌آور.
• درمان همزمان با بیماری‌های دیگر: در صورت بیماری‌های مزمن همچون دیابت و فشار خون بالا، باید با درمان همزمان این بیماری‌ها نیز به کنترل بیشتر علائم بیماری آپنه خواب کمک کرد.

با توجه به اینکه اختلال وقفه تنفسی در خواب ممکن است علائم و شدت‌های مختلفی داشته باشد. لذا پیشنهاد می‌شود که در صورت داشتن هرگونه علامتی از بیماری آپنه خواب، بهترین راهکارهای درمانی ممکن را با دکتر گوش و حلق و بینی مشاوره بگیرید.

نتیجه گیری

بیماری وقفه تنفسی در خواب یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که می‌تواند بر سلامت و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. این بیماری می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، اختلالات خواب و خستگی روزانه شود.

درمان اختلال وقفه تنفسی در خواب شامل تغییرات در شیوه زندگی، استفاده از دستگاه‌های CPAP و برخی داروها است. در صورت داشتن هرگونه علامتی از این بیماری، بهترین راهکارهای درمانی ممکن را با روانپزشک و روانشناس خود مشاوره کنید.

شما میتوانید برای انجام این به سایت نوبت دهی آنلاین دکتر با من مراجعه کنید و با جستجوی نام پزشک مدنظر خود، پروفایل وی مشاهده و با توجه به آن نوبت خود را اخذ نماید. 

سوالات رایج در خصوص بیماری آپنه خواب

• بیماری آپنه خواب قابل درمان است؟
  بله، این بیماری درمان‌پذیر است. درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود دارد که شامل تغییرات در شیوه زندگی، داروها، دستگاه‌های تنفسی و یا روش‌های جراحی است.
• آیا می‌توان با تغییرات در شیوه زندگی بهبود یافت؟
  بله، تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند بهبودی در بیماران با بیماری آپنه خواب ایجاد کند. این تغییرات شامل کاهش وزن، ممارست ورزشی، کاهش مصرف الکل و ترک سیگار می‌شود.
• چه نوع درمان‌هایی برای بیماری آپنه خواب وجود دارد؟
  درمان‌های مختلفی برای بیماری آپنه خواب وجود دارد که شامل تغییرات در شیوه زندگی، داروها، دستگاه‌های تنفسی و یا روش‌های جراحی است. انتخاب درمان بستگی به نوع و شدت بیماری، سن و وضعیت فرد دارد.
• آیا استفاده از دستگاه CPAP می‌تواند بهبودی در بیماری وقفه تنفسی در خواب ایجاد کند؟
  بله، استفاده از دستگاه CPAP می‌تواند بهبودی در این بیماری ایجاد کند. CPAP یک دستگاه تنفسی است که با افزایش فشار هوای داخل لوله تنفسی، از بروز توقف تنفس در طول شب جلوگیری می‌کند.
• آیا بیماری آپنه خواب می‌تواند باعث مشکلات روانی شود؟
  بله، بیماری آپنه خواب می‌تواند باعث مشکلات روانی شود. خواب نامنظم، افزایش خستگی، افزایش اضطراب و کاهش تمرکز را به همراه دارد.

منابع

• Sleep apnea – Symptoms and causes – Mayo Clinic
• What Is Sleep Apnea? | NHLBI, NIH
• Sleep Apnea: What It Is, Causes, Symptoms & Treatment
• Sleep apnoea
• Sleep Apnea: Symptoms and Causes
• Sleep Apnea: Types, Common Causes, Risk Factors …
• Sleep apnea
• Sleep Apnea | MedlinePlus
• Sleep apnea: Symptoms, treatments, and causes
• The Dangers of Uncontrolled Sleep Apnea